ارزیابی تأثیر فرهنگ سازمانی بر مدیریت سبز با نقش میانجی توانمندسازی روانشناختی کارکنان (مورد مطالعه: شرکت توزیع نیروی برق غرب مازندران)
محورهای موضوعی : برنامه ریزی؛ آموزش و مدیریت محیط زیستمهدی جهانشاهی 1 , میر حمید تقوی 2 * , علیرضا علی احمدی 3
1 - مدیر دفتر توسعه مدیریت و تحول اداری - شرکت توزیع نیروی برق غرب مازندران
2 - کارشناس تحول اداری و ارزیابی عملکرد- شرکت توزیع نیروی برق غرب مازندران
3 - عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران
کلید واژه: فرهنگ سازمانی, مدیریت سبز, توانمندسازی روانشناختی, مدلسازی معادلات ساختاری,
چکیده مقاله :
به زعم بسیاری از محققان، شرایط و بستر فرهنگی مناسب می تواند زمینه ساز ایجاد محیطی باشد که نسبت به محیط زیست حساس بوده و در کوشش برای استفاده کارا از منابع و ایجاد مسئولیت اجتماعی است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی تأثیر فرهنگ سازمانی بر مدیریت سبز با نقش میانجی توانمندسازی روانشناختی کارکنان در شرکت توزیع نیروی برق غرب مازندران به عنوان نمونه مطالعاتی انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف یک پژوهش کاربردی است و از نظر ماهیت، در دسته مطالعات پیمایشی- مقطعی قرار می گیرد. ابزار اصلی گردآوری داده‌ها پرسشنامه است که با سه روش روایی محتوایی، روایی سازه و روایی همگرا، اعتبارسنجی شده است. همچنین آلفای کرونباخ کل پرسشنامه 96/0 و پایایی ترکیبی تمامی ابعاد پرسشنامه بالای 7/0 بدست آمده است. جامعه آماری تحقیق را کلیه کارکنان شرکت توزیع نیروی برق غرب مازندران تشکیل می‌دهند که 98 نفر با فرمول کوکران برای جوامع نامعین و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. جهت انجام تحلیل عاملی تأییدی متغیرهای پژوهش نیز، از روش مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار Smart PLS 3 استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که 1. فرهنگ سازمانی تأثیر مستقیم و معناداری بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان دارد 2. فرهنگ سازمانی تأثیر مستقیم و معناداری بر مدیریت سبز دارد 3. توانمندسازی روانشناختی کارکنان تأثیر مستقیم و معناداری بر مدیریت سبز دارد. به عبارت دیگر، فرهنگ سازمانی به صورت مستقیم و غیرمستقیم (از طریق توانمندسازی روانشناختی کارکنان) بر مدیریت سبز تأثیر بسزایی دارد.
According to many researchers, appropriate cultural conditions and contexts can create the environment that is environmentally sensitive and strives to use resources efficiently and create social responsibility. The aim of this study is to evaluate the effect of organizational culture on green management with the mediating role of psychological empowerment in West Mazandaran Electricity Distribution Company as a study sample. This study is an applied research in terms of purpose and it falls into the category of cross sectional - survey research based on its nature. The main data collection tool is a questionnaire has validated by three methods of content validity, structural validity and convergent validity. In addition, Cronbach's alpha has been 0.96 and the composite reliability of all dimensions of the questionnaire has been above 0.7. The statistical sample of the study includes 98 employees of West Mazandaran Electricity Distribution Company have selected by simple random sampling method and Cochran's formula for uncertain communities. To test the hypotheses, structural equation modeling (SEM) technique with Smart PLS3 software has been used.The results have shown that 1.Organizational culture has a direct and significant effect on psychological empowerment of employees 2. Organizational culture has a direct and significant effect on green management 3. Psychological empowerment of employees has a direct and significant effect on green management. In other words, organizational culture has a direct and indirect effect (through psychological empowerment of employees) on green management.
اخوان، پیمان (1394). واکاوی نقش مؤلفه های مدیریت دانش بر فراموشی سازمانی. فصلنامه مدیریت فردا، سال سیزدهم، شماره 45#
حسینی¬فاطمی، آذر، بارانی، قاسم (1396)، بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و قصد تسهیم دانش با تأکید بر نقش میانجی تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در میان اساتید زبان انگلیسی و غیرانگلیسی در دانشگاه¬های ایران، مطالعات زبان و ترجمه، (1) 50، صص 85- 38#
داوری، علی و رضازاده، آرش (1393). مدلسازی معادلات ساختاری با نرم افزار PLS، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران#
سپهوند، رضا؛ نظر¬پوری، امیرهوشنگ؛ سپهوند، مسعود؛ عارف¬نژاد، محسن (1401). اثر اقدامات مدیریت منابع انسانی سبز بر نوآوری سبز با نقش میانجی فرهنگ سازمانی سبز (مورد مطالعه: مدیران و کارشناسان شرکت¬های کوچک فرآوری ضایعات، فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی، 20 (1)، صص 100-71#
حنفی زاده، پیام و زارع و رواسان، احد (1391). روش تحلیل ساختارهای چند سطحی با استفاده از نرم افزار SmartPLS، ترمه#
خادمی، یوسف؛ رسولی، اسحاق. (1400)، بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر قابلیت یادگیری سازمانی با نقش میانجی تسهیم دانش، فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی، 19 (1)، صص 174-153#
عباس¬پور، عباس؛ بدری، مرتضی (1394). رابطه بین توانمندسازی روان¬شناختی و و عوامل مؤثر بر بهره¬وری منابع انسانی. فصلنامه بهبود و تحول، 24 (79)، صص 100-73#
عباس¬پور، مجید؛ خدیوی، سمیرا (1385). چالش¬های مدیریت سبز در توسعه پایدار کشور. همایش ملی دوسالانه انجمن متخصصان محیط زیست ایران#
علی¬احمدی، علیرضا؛ تقوی، میرحمید (1396)، بررسی نقش شایستگی‌های مدیریتی در ترویج فرهنگ نوآوری و اعتماد نهادی. فصلنامه توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی. (12) 45، صص 24-1#
مروتی, ذکراله, فتحی, فتانه وبرزگر، زهره (2018). رابطة علّی بین فرهنگ سازمانی و سکوت سازمانی با بهره وری نیروی انسانی با میانجیگری رفتار شهروند سازمانی در بین کارکنان شهرداری. فصلنامه مدیریت بهره‌وری، (3) 46- صص 96-69#
موسوی، زهره؛ محبی، نرجس؛ عریضی، حمیدرضا؛ اصغرزاده، محسن (1399). تحلیل نقش توانمندی روانشناختی، شادی در محیط کار و اشتیاق شغلی در بهره¬وری کارکنان شرکت گاز استان اصفهان، فصلنامه مدیریت منابع در صنعت نفت، 12 (46)، صص 240- 219#
نقدی، اعتبار, بابایی سیاهکلرودی, علیپور, وحیده، مطلائی، فرهاد (2017). بررسی و تبیین رابطۀ بین فرهنگ سازمانی بر اساس مدل هافستد و ابعاد کارآفرینی سازمانی. فصلنامه مدیریت بازرگانی, (2) 9، صص 414-395#
وفاخواه، شادی. یار احمدی، مرتضی. تمجید یامچلو، علیرضا (1397). بررسی تأثیر گونه‌های فرهنگ سازمانی بر فرایندهای مدیریت منابع انسانی پروژه. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی. (2) 10، صص 72-49#
یعقوبی، نورمحمد؛ دهقانی، مسعود؛ احمدی، فروغ (1399). نقش فرهنگ سازمانی سبز در بهره¬وری منابع انسانی با میانجی¬گری عملکرد سبز در پرستاران بیمارستان امام رضا (ع) مشهد، فصلنلمه مطالعات فرهنگی – اجتماعی خراسان، 19 (2)، صص 177-150#
Abdi, K., Mardani, A., Senin A.A., Tupenaite, L., Naimaviciene, J., Kanapeckiene, L., & Kutut, V. (2018). “The effect of knowledge management, organizational culture and organizational learning on innovation in automotive industry”, Journal of Business Economics and Management, 19(1), PP.1–19. (In Persian)#
Al-Zawahreh, A., Khasawneh, S., & Al-Jaradat, M. (2019). Green management practices in higher education: The status of sustainable leadership. Tertiary Education and Management, 25(1), PP.53-63#.
Alzgool, M. (2019). Nexus between green HRM and green management towards fostering green values. Management Science Letters, 9(12), PP.2073-2082#.
Attar, M. M. (2020). “Organizational Culture, Knowledge Sharing, and Intellectual Capital: Directions for Future Research”, International Journal of Business and Economics Research, 9(1), PP.11-20#.
Caliskan, A. & Zhu, C. (2020). “Organizational culture and educational innovations in Turkish higher education: Perceptions and reactions of students”, Educational Sciences: Theory and Practice, 20(1), PP. 20-39#.
Cankaya, S. Y., & Sezen, B. (2018). Effects of green supply chain management practices on sustainability performance. Journal of Manufacturing Technology Management#.
Crane, A. (2017). Rhetoric and reality in the greening of organizational culture. In Greening the Boardroom. London. Routledge. PP.129-144#
De Vasconcellos, S. L., Garrido, I. L., & Parente, R. C. (2019). Organizational creativity as a crucial resource for building international business competence. International Business Review, 28(3), PP.438-449#.
Gürlek, M., & Tuna, M. (2017). Reinforcing competitive advantage through green organizational culture and green innovation. The Service Industries Journal, 1-25, PP.467-491#.
Hair Jr, J., Sarstedt, M., Hopkins, L., & G. Kuppelwieser, V. (2014). Partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM) An emerging tool in business research. European Business Review, 26(2), pp. 106-121#.
Iqbal, Q., & Hassan, S. H. (2018). Green management matters: green human resource management as blue ocean strategy. Firms’ Strategic Decisions. Theoretical and Empirical Findings, 3, 214-236#.
Isensee, C., Teuteberg, F., Griese, K. M., & Topi, C. (2020). The relationship between organizational culture, sustainability, and digitalization in SMEs: A systematic review. Journal of Cleaner Production, 275, 122944#.
Jang, Y. J. (2016). Environmental sustainability management in the foodservice industry: Understanding the antecedents and consequences. Journal of foodservice business research, Vol. 19, No. 5: PP. 441-453#
Journeault, M., Levant, Y., & Picard, C-F. (2020). “Sustainability performance reporting: A technocratic shadowing and silencing”, Critical Perspectives on Accounting Available online 10 January PP.180-201#.
Kim, T., & Chang, J. (2018). Organizational culture and performance: a macro-level longitudinal study. Leadership & Organization Development Journal#.
Mingaleva, Z., Vukovic, N., Volkova, I., & Salimova, T. (2019). Waste management in green and smart cities: A case study of Russia. Sustainability, 12(1), P. 94#.
Nassar, M. A. (2017). Psychological empowerment and organizational change among hotel employees in Egypt. Research in Hospitality Management, 7(2), PP.91-98#.
Ogbeibu, S., Senadjki, A., & Gaskin, J. (2018). “The moderating effect of benevolence on the impact of organisational culture on employee creativity”, Journal of Business Research, 90, PP. 334–346#.
Qin, Y., Li, M., De, G., Huang, L., Yang, S., Tan, Q., & Zhou, F. (2019). Research on green management effect evaluation of power generation enterprises in China based on dynamic hesitation and improved extreme learning machine. Processes, 7(7), 474#.
Robbins, Stephen P. (2009), organizational theory (organizational structure and design),) Translated by Alvani, Seyed Mehdi؛ Danayi Fard, Hasan.19th edition, Tehran: Safir. (In Persian)#.
Schein, E. H. (2010). Organizational culture and leadership (Vol. 2). John Wiley & Sons#.
Seidel-Sterzik, H., McLaren, S., & Garnevska, E. (2018). Effective life cycle management in SMEs: Use of a sector-based approach to overcome barriers. Sustainability, 10(2), PP.359-380#.
Sotirofski, k. (2014). Organizational Culture Impact on Psychological Empowerment of Academic Staff. European Journal of Sustainable Devolopment, 3(2), PP.119-132#.
Spreitzer, G. M. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimensions, measurement, and validation. Academy of management Journal, 38(5), PP.1442-1465#.
Spreitzer, G. M., & Mishra, A. (1997). Survivor responses to downsizing: the mitigating effects of trust and empowerment. Los Angeles, California, United States: Southern California Studies Center, University of Southern California#.
Tahir, R., Athar, M. R., Faisal, F., & Solangi, B. (2019). Green organizational culture: A review of literature and future research agenda. Annals of Contemporary Developments in Management & HR (ACDMHR), Print ISSN, PP.2632-7686#.
Talebian, Mohammad Reza؛ Vafaie, Fatemeh. (2009), a Comprehensive Model of Human Resource Empowerment, Tadbir Magazine, No.203, April 1388, PP.16-20. (In Persian)#.
Thomas, K. W., & Velthouse, B. A. (1990). Cognitive elements of empowerment: An “interpretive” model of intrinsic task motivation. Academy of management review, 15(4), PP. 666-681#.
Ukil, M. I. (2016). The impact of employee empowerment on employee satisfaction and service quality: Empirical evidence from financial enterprizes in Bangladesh. Verslas: teorija ir praktika, 17(2), PP.178-189#.
Wang, G., & Lee, P. D. (2009). Psychological empowerment and job satisfaction: An analysis of interactive effects. Group & organization management, 34(3), PP.271-296#.
Whetten, David A. & Cameron, Kim S. (1998). Developing Management Skills. New York: Addison- Wesley, Wheelan.
Wong, K. K. K. (2013). Partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM) techniques using SmartPLS. Marketing Bulletin, 24(1), PP.1-32#.
Xing, C., Zhang, Y., & Wang, Y. (2020). Do banks value green management in China? The perspective of the green credit policy. Finance Research Letters, 35, 101601#.
Yusuf, F. A. (2020). The Effect of Organizational Culture on Lecturers' Organizational Commitment in Private Universities in Indonesia. International Journal of Higher Education, 9(2), PP. 16-24#.
Zhao, X., Zuo, J., Wu, G., & Huang, C. (2019). A bibliometric review of green building research 2000–2016. Architectural Science Review, 62(1), PP.74-88#.
Zhou, Z., Luo, B. N., & Tang, T. L. P. (2018). Corporate social responsibility excites ‘exponential ‘positive employee engagement: The Matthew effect in CSR and sustainable policy. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 25(4), PP. PP.339-354#.
Zhou, Y., Shu, C., Jiang, W., & Gao, S. (2019). Green management, firm innovations, and environmental turbulence. Business Strategy and the Environment, 28(4), PP.567-581#.