وضعیت پلانکتون گیاهی در آبهای خلیج فارس محدوده بندرعباس تاجریزه لارک
محورهای موضوعی : پایداری اکوسیستم ها
فرشته سراجی
1
*
,
غلامعلی اکبرزاده
2
,
رضا دهقانی
3
,
سیامک بهزادی
4
1 - بندرعباس- ایران- پژوهشکده اکولوژِ خلیج فارس و دریای عمان
2 - بندرعباس- ایران-پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان
3 - بندرعباس- ایران- پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان
4 - بندرعباس- ایران- پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان
کلید واژه: پلانکتون گیاهی, خلیج فارس, بندرعباس, لارک,
چکیده مقاله :
این تحقیق در آب‌هاي خلیج فارس محدوده بندرعباس جزيره لارک ازتابستان1401 لغایت بهار 1402، طی چهار دوره نمونه‌برداری از 15 ایستگاه منتخب در این پهنه آبی صورت گرفت. نمونه‌برداری با بطری روتنر از نیم متری زیر سطح آب انجام شد. در طی مدت بررسی 64 گونه پلانکتون گیاهی شامل43 گونه باسیلاریو فیسه، 18 گونه دینوفیسه، دو گونه سیانوفیسه و یک گونه اوگلنافیسه مشاهده و شناسایی شد. با توجه به نتایج بدست آمده منطقه مورد مطالعه از تشابه گونه ای و همگنی ساختاری برخوردار است. شاخص زیستی مارگالف در دامنه 31/7-41/6 شانن- وینر 66/1-30/1و یکنواختی پیلو 59/0-39/0 بدست آمد. منطقه مورد مطالعه از نظر آلودگی و استرس از رتبه متوسط برخوردار است. این بررسی اطلاعات جامع از ساختار پلانکتون گیاهی منطقه را به‌دنبال داشت. با توجه به تغییرات آب و هوایی، افزایش رو به رشد صنایع و آلودگی در خلیج فارس و تغییر تنوع گونه‌های پلانکتونی و به خصوص پلانکتون گیاهی که در این مناطق وجود دارد با داشتن بانک اطلاعاتی فیتوپلانکتونی منطقه، به راحتی هرگونه تغییر ساختاری و گونه‌ای را می‌توان مشخص نمود. ترکیب گونه‌ها و سهم آن‌ها در جمعیت برای تجزیه و تحلیل عملکرد شبکه غذایی و کیفیت آب مهم می‌باشد.
This study was conducted in the Persian Gulf waters near Bandar Abbas and Lark Island from the summer of 2022 to the spring of 2023. Sampling was carried out during four periods from 15 selected stations in this aquatic region using a Ruttner bottle, collecting water samples from 0.5 meters below the surface. A total of 64 phytoplankton species were identified, including 43 species of Bacillariophyceae, 18 species of Dinophyceae, two species of Cyanophyceae, and one species of Euglenophyceae. The findings indicate a high degree of species similarity and structural homogeneity within the study area. The Margalef diversity index ranged from 6.41 to 7.31, the Shannon-Wiener diversity index varied between 1.30 and 1.66, and Pielou’s evenness index was recorded between 0.39 and 0.59. Based on these indices, the study area is classified as having a moderate level of pollution and environmental stress. This research provides comprehensive insights into the phytoplankton structure of the region. Given the ongoing climate change, industrial expansion, and increasing pollution in the Persian Gulf, the diversity and composition of planktonic communities—especially phytoplankton—are subject to change. Establishing a phytoplankton database for the region allows for the detection of structural and compositional shifts over time. The species composition and their relative abundance play a crucial role in analyzing food web dynamics and water quality.
ابراهیمی، محمود.، زرشناس، غلامعباس. اسلامی، فرشته. اکبرزاده، غلامعلی. جوکار، کاظم. ایاغ، رقیه و مخیر، زهره .1394.. پایش شکوفایی جلبکی در آبهای ساحلی خلیج فارس و دریای عمان (محدوده آبهای استان هرمزگان)، تهران، ایران، 74 ص.
اکبرزاده،غلامعلی. سالارپوری، علی. بهزادی،سیامک و درویشی،محمد. 1394. بررسی ساختار جامعه فیتوپلانکتونی در آبهای ساحلی استان هرمزگان(مناطق قشم و بندر لنگه). مجله بوم شناسی آبزیان. دوره 5، شماره2. ص 154-150.
پورافراسيابي،معصومه و رمضانپور، زهره.1390،بررسي فيتوپلانکتون ها به عنوان شاخص آلودگي در اکوسيستم هاي آبي،پنجمين همايش ملي مهندسي محيط زيست،تهران،https://civilica.com/doc/122226.
رﺑﺎﻧﻲ ﻫﺎ،مهناز.ایزد پناهی،غلامرضا. ﻣﺤﺴﻨﻲ زاده، فاطمه. و ﻋﻮﻓﻲ،فریدون.1391.ﺗﻐﻴﻴﺮات اﺟﺘﻤﺎع پلانکتون ﻫﺎ در آب ﻫﺎي دور ازﺳﺎﺣﻞ ﺟﻨﻮب اﺳﺘﺎن ﺑﻮﺷﻬﺮ. ﻣﺠﻠﻪ اﻗﻴﺎﻧﻮس ﺷﻨﺎﺳﻲ، پﺎﻳﻴﺰ1391، دوره3، ﺷﻤﺎره11، ص21-31.
زرشناس،غلامعباس. سراجی،فرشته . محسنی زاده،فاطمه و روحانی، کیومرث. 1393. بررسی شکوفایی در آبهای خلیج فارس. مجله علمی شیلات ایران، جلد 23،شماره4. ص 60-49.
سراجی، فرشته. اکبرزاده،غلامعلی. کریم زاده،رامین. منصوری،زهرا. رامشی،حسین. پورمظفر،سجاد. بهزادی،سیامک. اسلامی،فرشته و موسیوند،یوسف. 1402. بررسی شکوفایی ریز جلبکی در خلیج فارس و دریای عمان با استفاده از تصاویر ماهواره ای. موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور. 73 ص.
ﺳﺮاﺟﻲ،فرشته.ﻛﻤﺎﻟﻲ،عیسی. اﺳﻼﻣﻲ،فرشته. روﺣﺎﻧﻲ،كیومرث و ﻋﻮﻓﻲ،ﻓﺮﻳﺪون.1389. ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي زﻳﺴﺘﻲ درزیستگاههای ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ درﻳﺎﻳﻲهرمزگان (ﺑﻨﺪرلنگه). ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺷﻴﻼت اﻳﺮان.63ص.
صادقی،محمد رضا. سراجی،فرشته. اکبرزاده،غلامعلی. مرتضوی،محمد صدیق. سالارپوری،علی. ایاغ،رقیه و ابراهیمی،محمود. 1396. بررسی جوامع پلانکتونهای آبهای ساحلی شهر بندرعباس. موسسه تحقیقات علوم شیلاتی. 108 ص.
طاهری،محمد رضا.، ابراهیمی،محمود .، محبی نوذر،سیده لیلی. جوکار،کاظم. سراجی،فرشته. آقاجری خزایی،شیوا و سالارپوری ،علی. بررسی هیدروبیولوژیکی بعضی از خورهای مهم شرق استان هرمزگان با هدف کاربردی در استخرهای پرورش میگو. 1386. موسسه تحقیقات علوم شیلاتی. 140 ص.
ﻣﺤﺴﻨﻲ زاده ،فاطمه. نگارستان ، حسین وﺳﻮاري ،احمد .1393. ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻓﻴﺘﻮپلانکتونهای ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس ﺳﻮاﺣﻞ اﺳﺘﺎن ﺑﻮﺷﻬﺮ. ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﺷﻴﻼت اﻳﺮان،ﺷﻤﺎره2،ص101-91.
مطلبی،عباسعلی.پهپوری،عبدالواحد. سراجی،فرشته. جوکار،کاظم. اکبرزاده،غلامعلی. رادخواده،کورس. زرشناس، غلامعباس. آذینی،محمد رضا و. سبز علیزاده،سارا. 1392. پایش کشند قرمزد ر آبهای خلیج فارس و دریای عمان. موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور. 234 ص.
ﻣﻬﻮري،علیرضا و دودي،سکینه.1389. ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻫﻔﺘگی در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ فیتوپلانکتونهای تنگه ﻫﺮﻣﺰ. ﻣﺠﻠﻪ اﻗﻴﺎﻧﻮسﺷﻨﺎﺳﻲ، ﺳﺎل اول، ﺷﻤﺎره2،ص10-1.
Al-Kandari, M., Al-Yamani, F., & Al-Rifaie, K. (2009). Marine phytoplankton atlas of Kuwait’s waters. Kuwait institute for scientific research, 351.
Al-Yamani, F.., Bishop, J., Ramadhan, E., Al-Husaini, M., & Al-Ghadban, A. N. (2004). Oceanographic atlas of Kuwait's waters.
Al-Yamani, F., & Saburova, M. A. (2010). Illustrated Guide on the Flagellate. Kuwait: Kuwait Institute for Scientific Research, 197.
Behrenfeld, M. J., Boss, E. S., & Halsey, K. H. (2021). Phytoplankton community structuring and succession in a competition-neutral resource landscape. ISME communications, 1(1), 12.
Dorgham, M. M., & Moftah, A. (1989). Environmental conditions and phytoplankton distribution in the Arabian Gulf and Gulf of Oman, September 1986. Journal of the Marine Biological Association of India. Cochin, 31(1), 36-53.
Habashi, B. B., Nageeb, F., & Faraj, M. (1992). Distribution of phytoplankton cell abundance and chlorophyll with certain environmental factor in the ROPME Sea Area. Ropme/loc. Unesco)/UNEP/NOAA Scientific workshop on results of R/V Mt. Ropme Sea Area Cruise Kuwait. Ludwig, J. A., & Reynolds, J. F. (1988). Statistical ecology: a primer in methods and computing (Vol. 1). John Wiley & Sons.
Hasle, G. R., Syvertsen, E. E., Steidinger, K. A., Tangen, K., & Tomas, C. R. (1996). Identifying marine diatoms and dinoflagellates. Elsevier.
Horner, R. A. (1996). A taxonomic guide to some common marine phytoplankton. UK: Bio press Ltd
. James, B. K., & Adejare, L. I. (2010). Nutrients and phytoplankton production dynamics of a tropical harbor in relation to water quality indices. Journal of American Science, 6(9), 261-275. Kerebs, C., J.( 1994) Ecology Methodology, UK: Wesely Longm .
Mann, K.H. (2009). Ecology of coastal water with implication for m anagem ent. Blackwell Science.
Michael, P. (1990). Ecological Methods for Field and Laboratory Investigation, Tata McGrew Hill Publishing Co. Ltd., New Delhi, India.
Mitra, A.M., Banerjee, K and Ganngopadhyay, A. (2004). Introuction to Marine Phytoplankton. New Delhi, India: Daya Publishing House.
Newell. G.E and Newell. R.R. (2006). Apractical Guide. Pisese converation publisher. Parsons, T. R., & Maita, Y. (1984). Manual of Chemical and Biological Methods for Seawater Analysis. Pergamon Press, 109-115.
Polikarpov, I., Al-Yamani, F., & Saburova, M. (2009). Space-time variability of phytoplankton structure and diversity in the north-western part of the Arabian Gulf (Kuwait). BioRisk, 3, 86-96.
Resende, P., Azeiteiro, U. M., Gonçalves, F., & Pereira, M. J. (2007). Distribution and ecological preferences of diatoms and dinoflagellates in the west Iberian Coastal zone (North Portugal). Acta Oecologica, 32(2), 224-235.
ROPME, (2004). Regional Organization for the Protection of the Marine Environment.Regional report of the state of the m arinenvironment. Kuwait.
Sin, Y., Wetzel, R. L., & Anderson, I. C. (1999). Spatial and temporal characteristics of nutrient and phytoplankton dynamics in the York River estuary, Virginia: analyses of long-term data. Estuaries, 22, 260-275.
Schlüter, L., Møhlenberg, F., Havskum, H., & Larsen, S. (2000). The use of phytoplankton pigments for identifying and quantifying phytoplankton groups in coastal areas: testing the influence of light and nutrients on pigment/chlorophyll a ratios. Marine Ecology progress series, 192, 49-63.
Washington, H. G. (1984). Diversity, biotic and similarity indices: a review with special relevance to aquatic ecosystems. Water research, 18(6), 653-694.