کاربرد روشFuzzy AHP در پهنهبندی خطر زمین لغزش در محیط GIS مطالعه موردی: حوضه آبخیز امامزاده ابراهیم
محورهای موضوعی : سنجش از دور و جغرافیای زیستی
1 - عضو هیات علمی
کلید واژه: سیستم اطلاعات جغرافیایی, Fuzzy logic, AHP, زمین لغزش, پهنهبندی.,
چکیده مقاله :
زمین لغزش یکی از پدیده های زمین شناسی است که هر ساله باعث ایجاد خسارتهای جانی و مالی فراوانی در سطح کشور می‌شود. از آن‌جا که مجموعه‌اي از عوامل طبيعي و انساني به وقوع خسارت هاي زياد ناشي از زمین لغزش دامن زده، این پدیده به‌عنوان عاملی محدود کننده در سیاست‌های توسعه اراضی محسوب می‌شود. يكي از راهكارهاي مهم براي كاهش خسارتهاي ناشي از وقوع زمين لغزش‌ها، دوري جستن از اين مناطق است. بدين منظور لازم است تا نقشه پهنه بندي خطر زمين لغزش نسبتاً دقيقي از بين روشهاي موجود براي اين مناطق تهيه گردد. بدین سبب این تحقيق بر آن است تا به منظور تعیین مناطق دارای پتانسیل لغزش بالاتر و بررسی میزان تاثیر عوامل مختلف در محیط GIS، از روش‌های جدید استفاده گردد. بدین منظور ابتدا پارامترهای موثر با مطالعات صحرایی و بررسی مطالعات صورت گرفته در این زمینه انتخاب گردید و لایه‌های مربوط به هر کدام در محیط 1GIS و با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS 10,2 تهیه شد. این لایه‌ها شامل اطلاعات مربوط به سنگشناسی، شیب، جهت شیب دامنه، کاربری اراضی، شبکه راهها، فاصله از گسل، ارتفاع منطقه و شبکه آبراهه‌های حوضه آبخیز امامزاده ابراهیم در استان گیلان میباشد. ابتدا استاندارد‌سازی لایه‌ها با استفاده از Fuzzy logic صورت گرفت سپس با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی2AHP این عوامل به‌صورت زوجی مقایسه و وزن هر یک از عوامل که مبین میزان تاثیر آن‌ها است، محاسبه و درنهایت نقشه پهنهبندی خطر زمین لغزش با حساسیت‌های مختلف تهیه شد. عامل شیب با ضریب 308/0 و سنگشناسی با ضریب 231/0 در وقوع زمین لغزش بالاترین تاثیر را داشته و باید با تاکید بیشتری جهت برنامه‌ریزی مدیران و سیاست‌گذاری‌های توسعه در حوضه مدنظر قرار گیرند. همچنین 39% از مساحت حوضه دارای حساسیت کم و 2% دارای حساسیت بسیار بالا نسبت به وقوع خطر زمین لغزش میباشد.
Landslide is a geological phenomenon which cause annual enormous losses of life and property in the country. Since the set of natural and human factors contributed to the damages caused by the landslide, this phenomenon is known as the limiting factor in land development policies. One of the most important solution to reduce the damages caused by landslides, is to avoide these areas. For this it is essential to provide high accuracy maps of landslide hazard zoning by an available and suitable method. Thus in this study GIS (Geographic Information System) was utilized to determine the high risk areas and evaluate the impact of various factors. At first the influenced factors were selected by field and other reserchers studies then the layers were prepared on GIS ( by the use of ArcGIS 10.2). These layers are lithology, slope, aspect, land use, road networks, distance to fault, elevation and drainage watershed in Emamzade Ebrahim watershed in west of Guilan province, Iran. In step 1, standardization of the layers was done using Fuzzy logic. Step 2, analyze hierarchi prossess (AHP) was used to pair-wise comparison of these factors and the weight of each factor, which represents the degree of their influence had been calculated and finally landslide hazard zonation map was prepared with different sensitivities. Slope by the weight of 0/308 and lithology 0/231 had highest impact and should be more emphasis and considere on basin development planning managers and policy makers. Also 39% of the basin area has low sensitivity and 2% has very high sensitivity to the risk of the occurrence of landslide hazard.