لیست مقالات موضوع جنگلها و منابع طبیعی
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - الگوی پراکنش درختان و رقابت آشکوب‌ها در مراحل تحولی جنگل در توده‌های آمیخته گیلان
مریم کاظم پور لارسری کامبیز طاهری آبکنار رضا اخوان حسن پوربابائیالگوی مکانی و روابط متقابل میان درختان به‌طور خاص منعکس‌کننده مرگ‌و‌میر، ایجاد روشنه، استفاده از منابع و نیز تعیین کننده پویایی جوامع، توسعه زیر آشکوب، استقرار بذور، زنده مانی اولیه، رویش و رقابت است. در این بررسی سه قطعه نمونۀ یک هکتاری در سه مرحلۀ تحولی اولیه، بلوغ و چکیده کاملالگوی مکانی و روابط متقابل میان درختان به‌طور خاص منعکس‌کننده مرگ‌و‌میر، ایجاد روشنه، استفاده از منابع و نیز تعیین کننده پویایی جوامع، توسعه زیر آشکوب، استقرار بذور، زنده مانی اولیه، رویش و رقابت است. در این بررسی سه قطعه نمونۀ یک هکتاری در سه مرحلۀ تحولی اولیه، بلوغ و پوسیدگی در توده‌های آمیختۀ راش در پارسل شاهد طرح سیستان با هدف بررسی رقابت آشکوب‌های مختلف ارتفاعی در مراحل مختلف تحولی جنگل انتخاب و كليه درختان قطورتر از 5/7 سانتي¬متر به‌تفكيك گونه مورد اندازه‌گیری قطر برابرسینه، ارتفاع و تعیین مختصات دکارتی به‌روش فاصله- آزيموت قرار گرفتند. درختان هر قطعه نمونه با توجه به پراکنش در طبقات ارتفاعی به سه لایه آشکوب پایینی، میانی و بالایی تقسیمبندی و برای تعیین الگوي پراکنش، رقابت و اجتماع‌پذیری میان آنها از توابع يك و دو متغيره K رايپلي استفاده شد. نتایج نشان داد که در مراحل مختلف تحولی، پراکنش درختان در آشکوب‌ها و در فواصل مختلف یکسان نیست. اجتماع‌پذیری مثبت درختان راش آشکوب‌های بالایی با پایین‌تر در مراحل اولیه و بلوغ و همچنین درختان راش آشکوب بالا با میانی در مرحله پوسیدگی، متأثر از سرشت سایه‌پسندی، محدودیت پراکنش بذور و نقش درختان بزرگتر به‌عنوان پرستار و پناهگاه درختان کوچکتر است. رقابت درختان راش آشکوب میانی با درختان ممرز آشکوب بالا برای دسترسی به حداکثر منابع در هر سه مرحله تحولی مشاهده شد. شناخت الگوها و وقایع طبیعی هدایت شده توسط طبیعت در طول زمان، لازمۀ اجرای عملیات جنگل‌شناسی هدفمند و متناسب با مراحل تحولی توده‌های جنگلی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - آشکارسازی و پیش‌بینی تغییرات سطح جنگلهای استان گیلان با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و مدل ژئومد
سحر عبداللهی وحید نصیریدر پی توسعه سریع اقتصادی و اجتماعی در دهه های گذشته، فعالیت انسان‌ها در جهت بهره وری از منابع طبیعی به‌صورت گسترش فعالیت های زیربنایی و کشاورزی نمود پیدا کرده است. همین امر موجب گردیده که جنگل ها به‌عنوان یک اکوسیستم مهم که از منابع بالقوه محیط‌زیستی برای تکامل آینده م چکیده کاملدر پی توسعه سریع اقتصادی و اجتماعی در دهه های گذشته، فعالیت انسان‌ها در جهت بهره وری از منابع طبیعی به‌صورت گسترش فعالیت های زیربنایی و کشاورزی نمود پیدا کرده است. همین امر موجب گردیده که جنگل ها به‌عنوان یک اکوسیستم مهم که از منابع بالقوه محیط‌زیستی برای تکامل آینده محسوب می‌شوند، به‌شدت تحت تأثیر قرار بگیرند. هدف از پژوهش حاضر، آشکارسازی تغییرات سطح جنگلهای استان گیلان در طول یک دوره 20 ساله (1395-1375) و مدل‌سازی و پیش‌بینی این تغییرات برای 15 سال آینده با استفاده از مدل ژئومد است. برای تهیه نقشه های کاربری اراضی از تصاویر سنجنده هایTM وOLI لندست برای مقاطع زمانی 1375، 1385 و 1395 استفاده شد. تصاویر ماهواره‌ای با به‌کارگیری از روش حداکثر احتمال و نمونه های تعلیمی متعدد در دو کلاسه جنگل و غیرجنگل طبقه بندی شدند. بر اساس تغییرات صورت گرفته در دوره 1375-1385، تغییرات پوشش جنگل برای سال 1395 با استفاده از متغیرهای ارتفاع، شیب، جهت، فاصله از جاده، فاصله از جنگل و فاصله از مناطق مسکونی با اجرای مدل ژئومد، شبیه‌سازی شد. نتایج اعتبارسنجی پیش بینی شده نقشه پوشش جنگلی سال 1395 نشان‌دهنده صحت کلی و مقدار شاخص کاپا به ترتیب برابر با 19/94 درصد و 9159/0 بود. براساس نتایج آشکارسازی تغییرات در طول مدت مطالعه (1395-1375)، 97/1054 هکتار از سطح جنگل های استان گیلان کاسته شده است و با ادامه این روند و ثابت بودن شرایط در 15 سال آینده تا سال 1410، 871 هکتار دیگر از سطح آن کاسته خواهد شد. با توجه به اهمیت و نقش مهم جنگل های هیرکانی، لزوم انجام مطالعات چند زمانه‌ای به‌منظور پایش و آشکارسازی تغییرات آن وجود دارد. بدیهی است اطلاعات حاصل ازاین‌گونه مطالعات می¬تواند، در برنامه‌ریزی¬های مدیریتی و راهبردی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی الگوی پراکنش مکانی با استفاده از دو روش فاصله ای و کوادراتی در مناطق تحت تاثیر تفرج در زاگرس
کورش نظرپورفرد حسن پوربابائیبررسی الگوی پراکنش مکانی جوامع گیاهی، برای درک بسیاری از مسائل در اکولوژی و مدیریت جنگل ضروری است. اين تحقيق با هـدف بررسـي تـأثير تفرج بـر الگوهاي مکاني درختان در جنگل هاي بلوط زاگرس انجام شد. در اين تحقيق از روش هاي نمونه برداري، قطعه نمونه با مساحت ثابت و فاصله اي م چکیده کاملبررسی الگوی پراکنش مکانی جوامع گیاهی، برای درک بسیاری از مسائل در اکولوژی و مدیریت جنگل ضروری است. اين تحقيق با هـدف بررسـي تـأثير تفرج بـر الگوهاي مکاني درختان در جنگل هاي بلوط زاگرس انجام شد. در اين تحقيق از روش هاي نمونه برداري، قطعه نمونه با مساحت ثابت و فاصله اي مربع تي استفاده شد. در هر منطقه تعداد 40 قطعه نمونه 10 آری و 40 نقطه نمونه برداری برای اندازه گیری فاصله ها در روش فاصله ای در هر یک از مناطق برداشت شد. برای کمي کردن و تحليل الگوهـاي پـراکنش در روش قطعـه نمونه اي از شاخص هاي گرين، موريسيتا و استاندارد شده موريسيتا و در روش هاي فاصله اي از شاخص هاي هاپکينز، ابرهـارت، هينـز، C و جانسون و زايمر استفاده شد. شاخص های C، هاپکینز و هینز نشان دهنده الگوی کپه ای در منطقه شاهد بودند. اما شاخص جانسون زایمر و ابرهارت دلالت بر یکنواخت بودن الگوی پراکنش در منطقه شاهد داشتند. نتايج نشان داد که از شاخص هاي قطعه نمونه اي، شاخص‌های موريسيتا و استاندارد شده موريسيتا در مناطق تفرجی و شاهد الگوي کپه اي را نـشان دادند و شاخص گرین نشان دهنده الگوی پراکنش یکنواخت در مناطق تفرجی و شاهد بود. مقادير به دست آمده از شاخص‌هاي فاصله‌اي نشان داد که تخريب در منطقه تفرجی باعث تغيير در الگوي مکاني شده و الگوی مکانی در منطقه تفرجی رو به تغییر میباشد به طوری که بیشتر شاخص ها در این منطقه الگوی یکنواخت را نشان دادند. در بين شاخص های فاصله ای مورد استفاده، شاخص C و شاخص هينز و در بین شاخص های قطعه نمونه‌ای شاخص گرین اين تفاوت ها را به خوبي نشان دادند و براي توصيف الگوی مکاني گونه های دو منطقه مناسب تشخيص داده شدند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی افت چوب استحصالی، زی¬توده و اندوخته کربن تنه تجاری گونه¬های ممرز و خرمندی در جنگل¬های آستارا
سیده نسرین غزنویدر این مطالعه به منظور برآورد دقیق حجم، میزان افت چوب استحصالی، زی¬توده، ترسیب کربن و استخراج معادلات آلومتریک گونه¬های ممرز و خرمندی تعداد 17 اصله درخت از هر یک از گونه¬های یاد شده در پارسل 729 از سری هفت حوضه شماره یک جنگل¬های آستارا انتخاب و پس از اندازه¬گیری قطر و ا چکیده کاملدر این مطالعه به منظور برآورد دقیق حجم، میزان افت چوب استحصالی، زی¬توده، ترسیب کربن و استخراج معادلات آلومتریک گونه¬های ممرز و خرمندی تعداد 17 اصله درخت از هر یک از گونه¬های یاد شده در پارسل 729 از سری هفت حوضه شماره یک جنگل¬های آستارا انتخاب و پس از اندازه¬گیری قطر و ارتفاع با استفاده از معادله حجم، حجم¬یابی شدند. سپس درختان منتخب قطع و مجدداً تجدید حجم شدند. نهایتاً پس از تبدیل گرده¬بینه به قطعات کوچکتر قابل حمل توسط قاطر مجدداً حجم چوب استحصالی اندازه¬گیری و با آزمون تجزیه واریانس مقایسه آماری شدند. همچنین پس از توزین وزن تر مجموع قطعات، نمونه¬های دیسک چهار سانتی¬متری از محل برابر سینه درختان برداشت و پس از توزین وزن اولیه و خشک کردن نمونه¬ها در آون در دمای 80 درجه زی¬توده نمونه¬ها محاسبه شد. ترسیب کربن نمونه¬ها نیز با روش احتراق در کوره الکتریکی انجام و مقادیر زی¬توده و ترسیب کربن به کل درختان تعمیم داده شد. معادلات آلومتریک زی¬توده دو گونه مورد بررسی نیز با استفاده از رابطه نمایی استخراج شد. بر اساس نتایج، میانگین افت چوب استحصالی ممرز و خرمندی به ترتیب 42 و 32 درصد برآورد شد. مجموع اندوخته کربن و دی¬کسید کربن ترسیب شده توسط دو گونه نیز به ترتیب 60 و 220 تن در هکتار برآورد شد. بعلاوه معادلات آلومتریک استخراج شده ضریب تبیین بالایی (9/0<) را در مورد هر دو گونه ارائه نمودند. نتایج مطالعه حاضر نشان دهنده افت بالای چوب استحصال و دقت بالای معادلات آلومتریک استخراج شده در برآورد زی¬توده گونه¬های مورد بررسی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - ارزیابی مشخصات جاده‌های جنگلی و مقایسه با استانداردهای محیط زیستی و فنی (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده تنگ سولک بهمیی، کهگیلویه و بویراحمد)
سید عطااله حسینیهدف از این تحقیق مقایسه مشخصات هندسی جاده با مقادیر استاندارد ساخت جاده در منطقه حفاظت شده ی تنگ سولک واقع در شهرستان بهمیی (استان کهگیلویه و بویراحمد) می¬باشد. این منطقه دارای ارزش گردشگری، تفرجی و جاذبه¬های طبیعی واقع در جنگلهای زاگرس جنوبی میباشد. در این تحقیق ابتدا چکیده کاملهدف از این تحقیق مقایسه مشخصات هندسی جاده با مقادیر استاندارد ساخت جاده در منطقه حفاظت شده ی تنگ سولک واقع در شهرستان بهمیی (استان کهگیلویه و بویراحمد) می¬باشد. این منطقه دارای ارزش گردشگری، تفرجی و جاذبه¬های طبیعی واقع در جنگلهای زاگرس جنوبی میباشد. در این تحقیق ابتدا موقعیت جاده موجود، با استفاده از GPS برداشت شده و روی نقشه توپوگرافی پیاده شد. طبقه بندی شیب دامنه انجام و در هر طبقه شیب 11 نمونه به صورت تصادفی انتخاب شد. در قدم بعدی اندازه‌های برداشت شده با مقادیر استاندارد موجود در نشریه¬های سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (131و 161) مورد مقایسه قرار گرفت. عرض سواره-رو و حریم ساختمانی جاده بر اساس آمار تحلیلی و سایر مشخصات هندسی جاده بر اساس آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای برداشت نمونه¬های خاک از هر کدام از طبقات شیب دامنه به صورت تصادفی یک نمونه خاک جهت تشخیص بافت خاک انتخاب شد. تجزیه و تحلیل داده¬ها توسط آزمون T یکطرفه، همبستگی پیرسون و در نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج نشان داد که عرض سواره¬رو و حریم ساختمانی جاده در طبقات شیب 10-20، 40-50، 50-60 و 60< درصد از حد استاندار پایین تر و اختلاف معنی دار بود (p<0.01) و در دیگر طبقات شیب دامنه اختلاف معنی¬داری نشان نداد. تجزیه و تحلیل آمار توصیفی نشان داد 15 درصد از شیب دیواره¬های خاکبرداری و خاکریزی بیشتر از مقدار استاندارد آن بود. نتایج آزمایش بافت خاک به روش طبقه¬بندی متحد نشان داد منطقه مورد مطالعه دارای بافت لای- رسی می¬باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - بررسی رویش قطر و ارتفاع گونه‌های بید و توسکا در محل‌های تثبیت بیولوژیکی دیواره لغزشی جاده جنگلی (سری 3 سوردار واتاشان، چمستان، مازندران)
سید عطااله حسینیاین تحقیق با هدف ارزیابی دو گونه بومی توسکا (Alnus glutinosa L. Gaertn.) و بید (Salix alba L.) از نظر متغیرهای رویشی قطر یقه و ارتفاع تحت سه تیمار شامل کاشت نهال‌های دو گونه جنگلی توسکای قشلاقی و بید با مالچ‌های طبیعی کاه و کلش و خرده‌چوب و خاک بدون مالچ به عنوان تیمار چکیده کاملاین تحقیق با هدف ارزیابی دو گونه بومی توسکا (Alnus glutinosa L. Gaertn.) و بید (Salix alba L.) از نظر متغیرهای رویشی قطر یقه و ارتفاع تحت سه تیمار شامل کاشت نهال‌های دو گونه جنگلی توسکای قشلاقی و بید با مالچ‌های طبیعی کاه و کلش و خرده‌چوب و خاک بدون مالچ به عنوان تیمار شاهد (کنترل) استفاده شد. طرح آزمایشات بصورت کرت‌های خرد شده و در قالب بلوک‌های کاملا تصادفی بود. منطقه مورد مطالعه قطعه 5 سری 3 طرح جنگلداری سوردار واتاشان، در حوزۀ آبخیزداری 49 جنگلهای شمال کشور واقع در چمستان مازندران بود. نتایج نشان داد که روابط رگرسیونی بین قطر و ارتفاع در گونه توسکا وضعیت بهتری نسبت به گونه بید داشت. ضریب تعیین رابطه رگرسونی برای متغیر مستقل قطر یقه و متغیر وابسته ارتفاع در گونه توسکا 65/0 و در گونه بید 42/0 به‌دست آمد. با توجه به نتایج تجزیه واریانس گونه¬های مذکور در قالب بلوک¬ها و تیمارها فاقد تفاوت معنی‌دار آماری بودند. تیمار خرده چوب بهترین وضعیت را ایجاد کرد و پس از آن تیمار کاه و کلش و نهایتاً تیمار فضای خالی (بدون گونه) وضعیت نامناسب تری از سایر تیمارها داشته است. در مجموع گونه توسکا از گونه بید شرایط مطلوب¬تری را درخصوص تطبیق با شرایط زیست¬مهندسی اعمال¬شده مطالعه حاضر داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - مطالعه فلور، شکل زيستی و انتشار جغرافیایی کندوله، استان کرمانشاه
رسول باقرآبادیبررسی پوشش گیاهی هر منطقه در مدیریت و توسعه منابع طبیعی به دلیل نشان دادن حضور گیاهان و شرایط پوششی از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و معرفی فلور، تعیین شکل‌های زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه کندوله در استان کرمانشاه انجام شد. در طی چکیده کاملبررسی پوشش گیاهی هر منطقه در مدیریت و توسعه منابع طبیعی به دلیل نشان دادن حضور گیاهان و شرایط پوششی از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و معرفی فلور، تعیین شکل‌های زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه کندوله در استان کرمانشاه انجام شد. در طی دوره رویش سال 1399 با جمع‌آوری گونه‌های گیاهی موجود در منطقه و شناسایی آنها بر اساس منابع، فهرست گونه‌های گیاهی منطقه مورد بررسی تهیه شد. یافته‌ها نشان داد که تعداد 116 گونه جمع آوری شده متعلق به 78 جنس و 21 خانواده هستند. از بزرگترین خانواده‌های گیاهی در منطقه می‌توان به Graminae با 51/15 درصد، Compositae 79/13 درصد، Leguminosae 3/10 درصد، Campanulaceae با 48/9 درصد و Labiatae با 6/8 درصد اشاره کرد. از نظر شکل زیستی، 3/41 درصد همی‌کریپتوفیت‌ها، 6/33 درصد تروفیت‌ها، 2/11 درصد کامفیت‌ها، 6/8 درصد ژئوفیت‌ها و 1/5 درصد فانروفیت‌ها بودند. بالا بودن درصد گونه‌های همی‌کریپتوفیت نشان دهنده اقیلم سرد و کوهستانی منطقه مورد مطالعه است. از نظر پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه متعلق به نواحی رویشی ایرانی-تورانی 75/57 درصد، ایرانی-تورانی-مدیترانه‌ای 51/15 درصد، ایرانی-تورانی/اروپایی-سیبری 75/7 درصد، جهانی 4/3 درصد، چند ناحیه‌ای 4/3 درصد، تورانی 4/3 درصد، اروپا- سیبری 5/2 درصد، ایرانی-تورانی/مدیترانه‌ای/اروپا-سیبری 7/1درصد، اروپایی-تورانی/ اروپایی-سیبری/صحرایی-سندی 7/1درصد، ایرانی-تورانی/صحرایی-سندی 86/0 درصد و صحرایی-سندی 86/0 درصد بودند. پرونده مقاله