بررسی الگوی تغییرات کیفیت آب و شناسایی گیاهان مهاجم آبزی در سدهای آب شرب استان مازندران و ارائه راهکارهای کنترلی دوستدار محیط زیست
محورهای موضوعی : آلودگی منابع آب
پویان مهربان جوبنی
1
(دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری)
هادی مدبری
2
(عضو هیات علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی)
سید محمد موسوی
3
(کارشناسی ارشد، دفتر مهندسی رودخانه‌ها و سواحل، شرکت آب‌منطقه‌ای مازندران)
کلید واژه: سدهای آب‌های شرب, کیفیت زیستی, گیاهان مهاجم, پارامترهای فیزیکوشیمیائی,
چکیده مقاله :
این مطالعه با هدف بررسی تغییرات زیست محیطی و ارزیابی وجود گیاهان آبزی مهاجم و تاثیر آن بر کیفیت آب سدهای آب شرب استان مازندران شامل سد البرز، سد شهید رجایی و سد میجران انجام گرفت. اندازه‌گیری صفات کیفیت آب نشان داد که بهترین شرایط اکسیژن محلول در سد البرز، شهید رجایی و میجران در ماه فروردین بود. به علت لایه‌بندی حرارتی ایجاد شده در ماه مرداد و شهریور میزان اکسیژن محلول همه سدها در عمق 7 تا 10 متری به حدود صفر رسید. بیشترین مقدار کلروفیل سد البرز در ماه‌های اردیبهشت و خرداد و در عمق 5 متری با حدود 4، در سد شهید رجایی در مرداد با حدود 4/5 و در سد میجران در ماه مرداد در عمق 10 متری با حدود 11 میلی‌گرم در لیتر بود که بر اساس شاخص کارلسون در این ماه‌ها سدها در وضعیت یوتروف و تغذیه‌گرا بود. بیشترین مقدار فسفات اندازه‌گیری شده در هر سه ماه تیر، مرداد و شهریور در سد میجران مشاهده شد. دو گیاه هیدریلا و گوشاب شناور به عنوان گیاه مهاجم بیشتر در سد میجران شناسایی شد که به نظر می‌رسد با پرنده باکلان که در حاشیه سد میجران شب‌نشین هستند، وارد شده است. تغییر لایه‌های ایجاد شده در سدها از طریق هوادهی به ویژه در ماه‌های مرداد و شهریورماه، جلوگیری از ورود احشام در بالادست سدها و ایجاد بستری مناسب جهت تغییر محل زندگی پرندگان باکلان می‌تواند راهکار مناسبی جهت کمک به بالابردن شرایط کیفی آب سدهای آب شرب باشد.
This study was investigated the patterns of water quality changes and the identification of invasive aquatic plant species in drinking water dams located in Mazandaran province, including Alborz, Shahid Rajaei and Meijran Dams. The best conditions of dissolved oxygen in Alborz, Shahid Rajaei and Meijran dams were around 10, 10 and 16 mg/L in April, respectively. Due to the thermal stratification created in August and September, the content of dissolved oxygen in all dams at a depth of 7 to 10 meters reached zero. Based on Carlson's index, these dams were eutrophic during these months. The highest amount of phosphate measured in July, August and September was observed in Meijran Dam. However, biological pollution of Alborz and Shahid Rajaei dams were higher than Meijran dam, the biological and chemical oxygen demand of Alborz and Shahid Rajaei dams were about 2 and 2.5 times higher than Meijran dam, respectively. Also, the amount of faecal coliform in Alborz dams was about 2 time compared Meijran dam. Despite the decrease in the amount of total coliform in three dams in September, the amount of faecal coliform in Alborz dam was about 3 times other dams. Two plants, hydrilla and Potamogeton, were observed as the invasive plants in Meijran dam, which seems that cormorant bird are the cause of invasive plants entering the dam.
توحیدی، ح. ر. 1377 . تحقیق در رابطه با عوامل موثر در تغییرات کیفی آب مخزن سد طرق و ارائه روشهای بهینه کردن آب دریاچه . کمیته تحقیقات کاربردی شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی (وزارت نیرو ).
شرکت مدیریت منابع آب ایران،1391 .تغذیه گرایی مخازن سدها و راهکارهای مقابله. بخش محیط زیست و کیفیت منابع آب، وزارت نیرو، تهران. صفحه 9.
فلاح، مریم، پیرعلی زفره یی، احمدرضا، و ابراهیمی درچه، عیسی. (1397). ارزیابی وضعیت تروفی تالاب بین المللی انزلی با استفاده از شاخص کارلسون (TSI). مجله پژوهش آب ایران، 12(1 (پیاپی 28) )، 21-29. SID. https://sid.ir/paper/159823/fa
گل محمدی، آ و شریعتی، ف. 1395. بررسی تروفی تالاب امیرکلایه در استان گیلان با استفاده از شاخص TSI. فصلنامه اکوبیولوژی تالاب. 8(3): 63-72.
شکوهی، ع و مدبری، ه. (1397). ارزیابی و مقایسه حساسیت مدل‌های NSFWQI و IRWQI نسبت به پارامترهای کیفی. مجله تحقیقات منابع آب. ملکی, پاتیمار, رحمان, جعفریان, حجت الله, سلمان ماهینی, ... & هرسیج. (2022). ارزیابی وضعیت اوتروفی خلیج گرگان با شاخص کارلسون ((CTSI. مجله علمی شیلات ایران, 31(2), 119-128.
وحیدی، ف،. موسوی ندوشن، ر،. فاطمی، س م ر. جمیلی، ش،. خم خاجی، ن. (1395). تعیین وضعیت تروفی دریاچه ولشت با تکیه بر شاخص تروفی TSI، علوم و تکنولوژی محیط زیست. 18(2): 445-453.
Asaeda T, Pham HS, Nimal Priyantha DG, Manatunge J, and Hocking GC, 2001. Control of algal blooms in reservoirs with a curtain: a numerical analysis. Ecological Eng.16(3):395-404
. Bianchini I, Cunha-Santino MBD, Milan JAM, Rodrigues CJ and Dias JHP. 2010. Growth of Hydrilla verticillata (Lf) Royle under controlled conditions. Hydrobiologia, 644(1), pp.301-312.
Buckingham GR and Bennett CA. 1998. Host range studies with Bagous affinis (Coleoptera: Curculionidae), an Indian weevil that feeds on hydrilla tubers. Environmental Entomology, 27(2), pp.469-479.
Carlson RE. 1977. A trophic state index for lakes. Limnology and Oceanography, 22(2):361–369
. Deus, R., Brito, D., Mateus, M., Kenov, I., Fornaro, A., Neves, R., Alves, CN., 2013 Impact evaluation of a pisciculture in the Tucurui reservoir (Para,Brazil) using a two-dimensional water quality model. Journal of Hydrology, 2013, 487: 1–12
Ding S, Chen M, Gong M, Fan X, Qin B, Xu H, Gao S, Jin Z, Tsang DCW, Zhang C (2018) Internal phosphorus loading from
sediments causes seasonal nitrogen limitation for harmful algal blooms. Sci Total Environ 625(1):872–884
Fabiano, D. S., Altair, B. M., Marcia, C. B., Sonia, M. N. G. and Maria, J. S. Y. 2008. Water quality index as a simple indicator of aquaculture efects on aquatic bodies. Ecological indicators, 8: 476-484
. Purcell M, Harms N, Grodowitz M, Zhang J, Ding J, Wheeler G, Zonneveld R. and de Chenon RD, 2019. Exploration for candidate biological control agents of the submerged aquatic weed Hydrilla verticillata, in Asia and Australia 1996–2013. BioControl, 64(3), pp.233-247
. Samantray P, Mishra B K, Panda C R. and Rout SP. 2009. Assessment of Water Quality Index in Mahanadi and Atharabanki Rivers and Taldanda Canal in Paradip Area, India. Journal of Human Ecology, 26(3): 153-161
Sousa WTZ, Thomaz SM and Murphy KJ, 2010. Response of native Egeria najas Planch. and invasive Hydrilla verticillata (Lf) Royle to altered hydroecological regime in a subtropical river. Aquatic Botany, 92(1), pp.40-48
Strobl RO, Robillard PD (2008) Network design for water quality monitoring of surface freshwaters: a review. J Environ Manag 87(4):639–64
WQRRSR. (2009). Guidelines for water quality studies of large dam reservoirs, No. 313a
پژوهش و فناوری محیط زیست، 1402، (13)8، 119-134
| |||
بررسی الگوی تغییرات کیفیت آب و شناسایی گیاهان مهاجم آبزی در سدهای آب شرب استان مازندران و ارائه راهکارهای کنترلی دوستدار محیط زیست
|
|
| |
1- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری 2- استادیار گروه پایش منابع آب، پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی 3- کارشناسی ارشد دفتر مهندسی رودخانه ها و سواحل شرکت آب منطقه ای مازندران | |
چکیده | اطلاعات مقاله |
این مطالعه با هدف بررسی تغییرات محیط زیستی و ارزیابی وجود گیاهان آبزی مهاجم و تاثیر آن بر کیفیت آب سدهای آب شرب استان مازندران شامل سد البرز، سد شهید رجایی و سد میجران انجام گرفت. اندازه‌گیری صفات کیفیت آب نشان داد که بهترین شرایط اکسیژن محلول در سد البرز، شهید رجایی و میجران در ماه فروردین به ترتیب با حدود 10 ، 10 و 16 میلی‌گرم در لیتر بود. به علت لایه‌بندی حرارتی ایجاد شده در ماه مرداد و شهریور میزان اکسیژن محلول همه سدها در عمق 7 تا 10 متری به حدود صفر رسید. بیشترین مقدار کلروفیل سد البرز در ماه‌های اردیبهشت و خرداد و در عمق 5 متری با حدود 4 میلی‌گرم در لیتر، در سد شهید رجایی در مرداد با حدود 4/5 میلی‌گرم در لیتر و در سد میجران در ماه مرداد در عمق 10 متری با حدود 11 میلی‌گرم در لیتر بود که بر اساس شاخص کارلسون در این ماه ها سدها در وضعیت یوتروف و تغذیه‌گرا بود. سد میجران در ماه‌های فروردین و اردیبهشت در سطح یوتروف بود و کدورت آن حدود دو برابر دو سد دیگر بود به‌طوری که در ماه شهریور به حدود 30 FTU رسید. بیشترین مقدار فسفات اندازه‌گیری شده در هر سه ماه تیر، مرداد و شهریور در سد میجران مشاهده شد. اما باتوجه به آلودگی بیشتر سدهای البرز و شهیدرجایی نسبت به سد میجران میزان اکسیژن‌خواهی زیستی و شیمیایی سدهای البرز و شهیدرجایی به ترتیب حدود 2 و 5/2 برابر بیشتر از سد میجران می‌باشد. همچنین میزان کلیفرم مدفوعی سدهای البرز و میجران حدود دو برابر از سد میجران بیشتر بود. علیرغم پایین آمدن مقدار کلیفرم کل شهریورماه در سه سد، مقدار کلیفرم مدفوعی سد البرز در حدود 3 برابر دیگر سدها بود. دو گیاه هیدریلا و گوشاب شناور به عنوان گیاه مهاجم بیشتر در سد میجران شناسایی شد که به نظر می‌رسد با پرنده باکلان که در حاشیه سد میجران شب‌نشین هستند، وارد شده است. تغییر لایه‌بندی حرارتی ایجاد شده در سدها از طریق هوادهی به ویژه در ماه‌های مرداد و شهریورماه، جلوگیری از ورود احشام در بالادست سدها و ایجاد بستری مناسب برای تغییر محل زندگی پرندگان باکلان می‌تواند راهکار مناسبی برای کمک به بالابردن شرایط کیفی آب سدهای آب شرب باشد. |
نوع مقاله: پژوهشی تاریخ دریافت: 23/04/1402 تاریخ پذیرش: 15/06/1402 دسترسی آنلاین: 31/06/1402
كليد واژه‌ها: سدهای آب‌های شرب، کیفیت زیستی، گیاهان مهاجم و پارامترهای فیزیکوشیمیائی |
| |
[1] *پست الکترونیکی نویسنده مسئول: pooyan.mehraban@gmail.com
Journal of Environmental Research and Technology, 8(13)2023. 119-134
|
Patterns of Water Quality Changes, Invasive Aquatic Plant Identification and Environmentally Friendly Control Solutions in Drinking Water Dams of Mazandaran Province Pouyan Mehraban Jobani*1, Hadi Modaberi2, Seyyed Mohammad Mousavi3 *1 1- Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University 2- Assistant Professor, Department of Water Resources Monitoring, Environmental Research Institute of Academic Center for Education, Culture and Research (ACECR), Rasht, Iran 3- MSc., Rivers and Coastal Engineering Office of Mazandaran Regional Water Company | ||
Article Info | Abstract | |
Article type: Research Article
Keywords: Drinking water dams, Biological quality, Invasive plants, Physicochemical parameters | This study was conducted with the aim of investigating environmental changes and evaluating the presence of invasive aquatic plants and its impact on the water quality of drinking water dams in Mazandaran province, including Alborz Dam, Shahid Rajaei Dam and Mijran Dam. Measurement of water quality parameters showed that the best conditions of dissolved oxygen in Alborz, Shahid Rajaei and Meijran dams were around 10, 10 and 16 mg/L, respectively in April. Due to the thermal stratification created in August and September, the content of dissolved oxygen in all dams reached zero at a depth of 7 to 10 meters. The highest amount of chlorophyll in Alborz dam was about 4 mg/L at a depth of 5 m in May and June, in Shahid Rajaee dam was about 5.4 mg/L in August and in Meijran dam was about 11 mg/L at a depth of 10 m in August and based on Carlson's index, these dams were eutrophic during these months. Meijran dam was at the eutrophic level in April and May, and its turbidity was about twice as much as the other two dams, so that reached about 30 FTU in September. The highest amount of phosphate measured in July, August and September was observed in Meijran Dam. However, due to the higher pollution of Alborz and Shahidrajai dams compared to Meijran dam, the biological and chemical oxygen demand of Alborz and Shahidrajai dams were about 2 and 2.5 times higher than Meijran dam, respectively. Also, the amount of faecal coliform in Alborz and Meijran dams was twice as high as that of Meijran dam. Despite the decrease in the amount of total coliform in three dams in September, the amount of faecal coliform in Alborz dam was about 3 times more than other dams. Two plants, hydrilla and Potamogeton, were observed as the invasive plants in Meijran dam, which seems that the cormorant bird, that is nocturnal at the edge of Meijran Dam, is the cause of the entry of invasive plants into the dam. Changing thermal layering created in dams through aeration especially in the months of August and September, preventing the entry of cattle upstream of the dams, and Creating a suitable platform for changing the habitat of cormorant birds can be a good solution to help improve the water quality conditions of drinking water dams. | |
| ||
[1] * Corresponding author E-mail address: pooyan.mehraban@gmail.com
مقدمه
دسترسی به آب سالم یک مسئله مهم در کشورهای در حال توسعه است. طبق گزارش WHO، بین ۷۸۵ تا ۸۴۴ میلیون نفر در سراسر جهان به منابع آب کافی دسترسی ندارند. علاوه بر این، سالانه حدود 2 میلیون نفر به دلیل بیماری‌های اسهالی جان خود را از دست می‌دهند. بنابراین، دسترسی به آب سالم یک نیاز حیاتی در کشورهای در حال توسعه است (Strobl and Robillard 2008). افزایش تقاضا و مصرف آب برای فعالیتهای انسانی در کنار کاهش منابع آب طبیعی و آلودگی‌های محیط زیستی، ارزیابی کیفیت آب را به عنوان یک موضوع مهم در سال‌های اخیر تبدیل کرده است (شکوهی و مدبری، 1397). مخازن سدها به‌صورت مصنوعی به وجود می‌آیند اما پس از مدتی تبدیل به یک زیستگاه مناسب برای انواع گیاهان و جانوران می‌گردد و نقش یک زیست‌بوم را برعهده می‌گیرند. سالهاست که احداث سدها با وجود مفید بودنشان، اثرهایی ناخوشایند در چرخه آب دارند و این اثرها بیشتر به دلیل زمان ماند بالای آب در مخزن سد به وجود می‌آید. آب شرب به دست آمده از مخازن سدها به علت انواع آلودگي‌هاي موجود در آب‌هاي سطحي، مورد تصفيه كامل قرار مي‌گيرد (شرکت مدیریت منابع آب ایران، 1391). اما بعضي از عوامل به ويژه عوامل زيستي و گیاهی موجب بروز تغييرات عمده‌اي در كيفيت آب درياچه سد مي‌شوند كه بعضا مانند بوي نامطبوع، حتي در تصفيه خانه‌ها هم قابل حذف نيستند. با افزایش نرخ واکنش‌ها، غلظت اکسیژن محلول رو به کاهش می‌رود و واکنش‌های شیمیایی محصول‌های دیگری تولید می‌کنند که بیشتر سمی هستند. از سوی دیگر، ساخت سد و ذخیره جریان سطحی می‌تواند باعث افزایش تبخیر، رکود آب و در نتیجه لایه‌بندی حرارتی در مخزن، نشست جامدات معلق، غنی‌سازی مواد غذایی و تغییر در خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی آب در این مخازن شود (Ding et al. 2018). یکی دیگر از عوامل کاهش کیفیت آب در مخازن سدها، ظهور و رشد بی‌رویه گیاهان آبزی می‌باشد. ارتباط رشد گیاهان آبزی با کیفیت آب مخازن سدها نشان می‌دهد که افزایش رشد آنها از حد آستانه صدمات جبران ناپذیری بر پیکره مخزن سد و مدیریت حوضه آبریز وارد می‌کند. ورود گیاهان مهاجم در طول 200 سال اخیر با گسترش کشاورزی، افزایش مبادله‌های کالا، افزایش فعالیتهای بشر و همچنین ویران‌گری روزافزون محیط زیست، روند افزایشی داشته است. گونه‌های غیربومی، به طور طبیعی در فون و فلور یک کشور وجود ندارند و تاریخ تکامل آنها در منطقه دیگری سپری شده است. گستره جغرافیایی این گونه‌ها محدود است و بسیاری از آنها به طور طبیعی قادر به گذشتن از موانع جغرافیایی نیستند و انسان با جابجا کردن گونه‌ها در سراسر جهان این الگو را بر هم زده است (Fabiano et al. 2018). در برخی مواقع ورود گونه‌های گیاهی غیربومی به‌طور جدی منابع طبیعی محلی، تنوع زیستی، محیط اکولوژیکی و کشاورزی، جنگل‌ها، چراگاه‌ها و فراوری شیلات را تهدید می‌کنند و یک آسیب پایدار باقی می‌گذارد. اضافه شدن عوامل خارجی از جمله گیاهان آبزی مهاجم زمینه ساز رشد و تکثیر بیش ازحد فیتوپلانگتون، اختلال توازن زیستی و پدیده یوتریفیکاسیون در محیط‌های آبی می‌شوند. در جهت کمک به مدیریت کیفی منابع آب روشهای زیادی برای آنالیز داده‌های مربوط به کیفیت آب وجود دارد که این روشها با توجه به اهداف مطالعات، روشهای نمونهبرداری، منطقه مورد مطالعه و همچنین اندازه نمونه‌ها با یکدیگر متفاوت هستند. بررسی پارامترهای فیزیکوشیمیائی و وضعیت سطح تروفی از مهمترین روشها برای ارزیابی خصوصیات کیفی آب است که به منظور مدیریت، برنامه ریزی مناسب برای حفظ کیفیت آب، سلامت مردم منطقه و ضمن فراهم آوردن اطلاعات اولیه برای پایش مستمر ضروری است. در این زمینه تحقیقات گسترده ای در ایران و سایر کشورها صورت گرفته است که نمونه‌هایی از آنها مرور می‌گردد. وضعیت تروفی دریاچه ولشت براساس شاخص تروفی TSI توسط وحیدی و همکاران، 1395 تعیین شد. نتایج نشان داد که این دریاچه براساس مقادیر ازت و فسفر در شرایط مزویوتروفی تا یوتروفی و براساس سایر پارامترها در شرایط مزوتروفی قرار می‌گیرد. گل محمدی و شریعتی، 1395 در تحقیق به بررسی وضعیت تروفی تالاب امیرکلایه با استفاده از روش TSI پرداختند. نتایج نشان داد که این تالاب در فصل‌های پاییز و زمستان در وضعیت مزوتروفیک و در فصل بهار به دلیل ورود روان‌آب‌های کشاورزی در وضعیت مزوتروفیک حاد و در فصل تابستان نیز به علت افزایش ورود روان‌آب‌های کشاورزی و گرمای هوا در وضعیت یوتروفیک قرار دارد. مطالعه‌اي که مددي نیا و همکاران (2014) با هدف بررسی کیفیت آب رودخانه کارون در بازه اهواز با بررسی پارامترهاي کیفی آب انجام شد نشان داد که کیفیت آب در فصـل پاییز بـه علت شروع بارندگی و کاهش آلاینده‌ها بهترین وضعیت و در فصـل بهار به دلیل کاهش بارندگی، وجود دماي مناسب براي رشد کلی‌فرم‌ها و نیز افزایش کدورت بدترین وضعیت را داشته است. بررسی جلبک‌های رودخانه بهمشیر در فصل پاییز و زمستان به دلیل نور کم و ایجاد آلودگی از نوع گل و لای، فراوانی فیتوپلانکتون‌ها پایین بوده است (WQRRSR. 2009). سامانتری و همکاران، 2009 به بررسی دو رودخانه در هندوستان اقدام کردند و چهار پارامتر اکسیژن محلول، اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی، کلیفرم مدفوعی و PH را اندازه گیری نمودند. نتایج نشان داد که کیفیت آب هر دو رودخانه براساس شاخص‌های مورد استفاده به دلیل فعالیتهای انسانی و توسعه صنایع و افزایش آلودگی، کاهش یافته است. با توجه اهمیت کیفیت آب شرب سدهای استان مازندران و نظر به این که وجود گیاهان مهاجم در بستره‌های آبی این استان دیده شده و کیفیت آب سدهای شرب را تهدید می‌کند، این مطالعه با هدف بررسی تغییرات زیست محیطی سدهای آب شرب استان مازندران شامل سد البرز، سد شهید رجایی و سد میجران، ارزیابی وجود گیاهان آبزی احتمالا مهاجم، تغییرات مقدار کلیفرمی سدهای آب شرب و ارتباط آن با مقدار کلروفیل، نیترات و فسفات انجام گرفت.
مواد و روشها
موقعیت جغرافیایی و ایستگاههای نمونهبرداری
استان مازندران در شمال ایران قرار دارد و مقدار نیاز آب شرب آن حدود 360 تا 400 میلیون مترمکعب در سال است. بخش عمده نیاز آب شرب استان از طریق آب زیرزمینی تامین می‌شود. محدودیت‌های برداشت آب زیرزمینی به ویژه محدودیت در وضعیت کیفی آب سبب شد تا استفاده از آب‌های سطحی و احداث سدهای مخزنی در دستور کار قرار گیرد. در این راستا، سدهای مخزنی میجران، شهید رجایی و البرز باهدف اصلی کنترل آب‌های سطحی و هدف فرعی تامین آب شرب استان مازندران احداث شد. جدول 1، مختصات جغرافیایی سدهای آب شرب را در سطح استان مازندران نشان می‌دهد.
جدول (1) مختصات جغرافیایی سدهای آب شرب را در سطح استان مازندران
نام سد | سد میجران | سد شهید رجایی | سد البرز |
طول جغرافیایی تاج سد | 472535 | 700244 | 662286 |
عرض جغرافیایی تاج سد | 4076969 | 4013853 | 4010564 |
سد البرز سدی سنگریزهای با هسته رسی است که در دهستان لفور، منطقه دئوتک یا همان محل تلاقی 2 آب و در شهرستان سوادکوه شمالی و در 10 کیلومتری جنوب غربی شیرگاه قرار دارد. این سد از ۳ رودخانه آذر رود، اسکلیم رود و کار سنگ تغذیه می‌کند. این سد دهانه ای 837 متری را پوشش می‌دهد و با عمقی نزدیک به ۷۵ متر، توانایی ذخیره ۱۵۰ میلیون مترمکعب آب را دارا است و با داشتن ساختار طبیعی و پوشش سنگریزهای مهمترین منبع تأمین آب شهرستان‌های اطراف سوادکوه به شمار می‌آید. حجم فراوان سد البرز می‌تواند آب 54000 هکتار زمین کشاورزی از 220 روستا شهرهای جویبار، قائمشهر، بابل و بابلسر را به راحتی تامین کند و از نیروی عبور آب به تولید برق مورد نیاز بسیاری از شهرها و روستاهای اطراف بپردازد. شکل 1، موقعیت قرارگیری سد البرز را نشان می‌دهد.