بررسی مدیریت پسماندهای خانه‌های بهداشت روستاهای بخش مرکزی شهرستان رشت
محورهای موضوعی : مدیریت و تکنولوژی مواد زائدفاطمه قنبری 1 , زینب بازارگرد 2 , بتول صدیقی 3
1 - عضو هیات علمی
2 - مرکز بهداشت رشت
3 - مرکز بهداشت رشت
کلید واژه: پسماند عفونیخانه بهداشت روستاییمدیریت پسماند رشت,
چکیده مقاله :
پسماند بيمارستاني بخشي از مواد زائد جامد شهري را تشكيل مي‌دهند كه از نظر بهداشتي بسيار حائز اهميت است به نحوي كه در زمره‌ي مواد زائد خطرناك قرار مي‌گيرند. يكي از منابع توليد پسماندهاي بيمارستاني، خانه‌هاي بهداشت مي‌باشند كه به جهت وجود مواد عفوني و بيماري‌زا در آن‌ها، از اهميت بسياري برخوردار است. هدف این مطالعه بررسی وضعیت پسماندهای پزشکی خانه‌های بهداشت شهرستان رشت و آگاهی از میزان تولید و نحوه‌ی مدیریت آن‌ها می‌باشد. اين مطالعه‌ي توصيفي در 12 خانه‌ي بهداشت موجود در دو دهستان بخش مرکزی شهرستان رشت انجام شد. روش بررسی براساس آنالیز فیزیکی پسماندهای بهداشتی و تکمیل پرسشنامه جهت آگاهی از نحوه مدیریت پسماندهای تولیده بوده است. ميزان كل پسماند ساليانه‌ي توليدي در خانه‌هاي بهداشت نامبرده 3/274 كيلوگرم مي‌باشد. سهم توليد پسماند شبه‌خانگي و پسماند عفوني و برنده به ترتيب برابر با 75 و 25 درصد مي‌باشد. نتایج حاصل از تکمیل پرسشنامه‌ها ضعف سیستم مدیریت پسماندهای بهداشتی را در خانه‌های بهداشت روستاهای شهرستان رشت نشان می‌دهد. بررسی نتایج این مطالعه بیان می‌کند که میزان پسماندهای تولیدی در خانه‌های بهداشت مورد مطالعه بسیار اندک بوده و تفاوت معناداری را با نتایج حاصل از مطالعات انجام شده در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی شهری آشکار می‌کند. علی‌رغم میزان ناچیز پسماندهای عفونی و برنده در منطقه، نحوه نادرست برخورد و عدم مدیریت پسماندها در تفکیک، ذخیره‌سازی و دفع آن‌ها باعث ایجاد اثرات منفی بالقوه بر روی افراد و اجزای محیط دفع خواهد شد.
Medical waste is a part of municipal solid waste which is classified as hazardous solid waste. One of the sources of medical waste is rural healthcare centers that are prominent because of having infectious waste. This research aims to study of medical waste in rural healthcare center, the quantity of waste and the method of waste management.This study was done in two countries of Rasht. The method was according to physical analysis and questionnaires.Total amount of medical waste in studied area is 274.3 kg/year. The amount of semi-household waste and medical waste are 75 and 25 percent, respectively. The result of questionnaires indicates lack of solid waste management system in rural healthcare centers of Rasht.The results reveal that the amount of medical waste in studied district is low. This amount is a great deal less than the amount of municipal hospital waste in other research. Although the amount of medical waste is negligible, lack of management system for medical waste separation, storage and disposal will cause undesirable impact on human and their environment.
1- Verma, LK., Mani, S., Sinha, N., Rana, S., 2008. Biomedical waste management in nursing homes and smaller hospitals in Delhi.Waste Management.28(12), pp.2723-34.
2- Patil, A.D., Shekdar, A.V., 2001. Health- care waste management in India. Journal of Environmental Management. Vol. 63, pp.211 – 220.
3- Adsavakulchai, S., 2002. Study on waste from hospital and clinics in Phitsanuolk. QJHAS. 56-58.
4- تقی‌پور، حسن. مسافری، محمد. ایزدی، فرهاد. مطالعه كمي و كيفي پسماندهاي بيمارستاني در شهر تبريز. یازدهمین همایش ملی بهداشت محیط ایران. زاهدان، 1387.
5- Taghipour, H., Mosaferi, M., 2009. Characterization of medical waste from hospitals in Tabriz, Iran. Science of the Total Environment. 407(5), pp.1527–35.
6- Abdulla, F., Qdais, HA., Rabi, A., 2008. Site investigation on medical waste management practices in northern Jordan. Waste Management. 28 (2), pp.450-458.
7- Halbowachs, H., 1994. solid waste dispodalin district. Health Facilities Agency for Technical Cooperation. Germany: World Health Forum Switzerland.
8- Tissat, F., Fabres, B., 1998. Health care waste Solid waste. Regional center for environmental health activities(CEHA); 78.
9- نبی‌زاده، رامین. بینش برهمند، مسعود. حسینی، سیمین.
10- آناليز كمي_ كيفي و بررسي ميزان آگاهي پرسنل از نحوه مديريت زباله هاي آزمايشگاههاي تشخيص طبي شهر رشت_ سال 1388. سیزدهمین همایش ملی بهداشت محیط ایران. 1389،کرمان.
11- ناظمی، سعید. آناليز كمي-كيفي ونحوه مديريت زباله‌هاي بيمارستان امام حسين (ع) شاهرود در سال 1387. پنجمین همایش ملی مدیریت پسماند. 1389. مشهد.
12- خراشادی‌زاده، کبری. رسولی‌زاده، فهیمه. مشمول، صدیقه. بررسي ميزان زباله هاي عفوني توليدي در درمانگاه هاي منطقه يك خدمات شهري. چهارمین همایش ملی مدیریت پسماند. 1387. مشهد.
13- زارعی، مرتضی. جوزی، علی. بررسی مدیریت تفکیک، جمع‌آوری، انتقال و دفع اصولی پسماندهای بیمارستان حضرت ابوالفضل (ع) میناب. چهارمین کنفرانس و نمایشگاه مهندسی محیط‌زیست. 1389. تهران.
14- شهریاری، علی. نوشین، شاهین. خلیلی، جعفر. بررسي مديريت پسماندهاي بيمارستاني در بيمارستانهاي استان گلستان در سال 1385. دهمین همایش ملی بهداشت محیط ایران. 1386. آبان. همدان.
15- عمرانی، قاسمعلی. مواد زاید جامد. جلد دوم. ویرایش دوم. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی. 1389. صص 254، 256 و 259.
16- بذرافشان، ادریس. کردمصطفی‌پور، فردوس. بررسي كمي و كيفي پسماندهاي بيمارستاني در استان سيستان و بلوچستان در سال 88-1387. مجله تحقيقات علوم پزشكي زاهدان، فصلنامه پزشكي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشت درماني زاهدان. 1389. دوره 12، شماره 1. 32-26.
17- محمدیان فضلی، مهران. نصیری، جلیل. نبی‌زاده، رامین. مهراسبی، محمدرضا. بررسی کمی و کيفی و نحوه مديريت پسماند در بيمارستان‌های شهر زنجان در سال 1390. فصلنامه سلامت و محیط. 1392. شماره 1، دوره 6. 64-55.
18- عسکریان، مهرداد. وکیلی، محمود. بررسی وضعیت دفع زباله های بیمارستانی در بیمارستان‌های دانشگاهی استان فارس. مجله تحقیقات پزشکی. 1382، شماره 4. 54-41.
19- صادقی، شهرام. قهرمانی، اسماعیل. سلیمانی، محمد. بررسی کمی و کيفی پسماندهای توليدی بيمارستان بعثت شهر سنندج در سال 1390. طلوع بهداشت یزد. 1393. دوره 13، شماره 4. 153-144