معرفي نشريه
نشريه پژوهش و فناوری محيط زيست، مجله ی علمي پژوهشكده محيط زيست جهاد دانشگاهي است. اين نشريه در ابتدا در سال 1383 با کسب مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شورای نشریات جهاددانشگاهی با عنوان "محیط زیست" شروع به فعالیت نمود و سپس از سال 1395 با تغییر نام با عنوان "پژوهش و فناوری محیط زیست" به فعالیت خود ادامه می دهد و مقالات علمي در زمينه هاي مختلف محيط زيست را جهت پذیرش و انتشار مورد بررسی قرار می دهد.
صـاحب امتیـاز: پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی
شروع انتشار: 1395
توالی انتشار: دوفصلنامه
نوع انتشار: الکترونیکی
میانگین مدت زمان داوری اولیه: 1 ماه
نوع داوری: دوسویه ناشناس
سامانه مشابهت یاب: دارد
زبان نشریه: فارسی به همراه چکیده و واژه های کلیدی انگلیسی
انواع مقالات قابل انتشار: مقاله ی پژوهشی، مروری
نوع دسترسی: رایگان (تمام متن)
هزینه داوری و پذیرش نهایی: ندارد
ایمیل مجله: journal.eri@gmail.com
میانگین بازه زمانی بررسی اولیه مقالات دریافتی: کمتر از ده روز
منشور اخلاق: این نشریه از قوانین COPE (کمیته اخلاق در انتشار) پیروی می کند.
آخرین مقالات منتشر شده
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مدل‌سازی پیوند بین خشکسالی، تعداد روزهای بارانی و تبخیر و تعرق در استان فارس
مریم خسرویان علیرضا انتظاری محمد باعقیده رحمان زندیشماره 7 , دوره 5 , بهار-تابستان 1399خشکسالی یکی از پدیده‌های تکرارشونده در تمامی نقاط با اقلیم‌های پربارش و کم‌بارش است و بلایی طبیعی بهشمار میرود. ایران نیز از جمله کشورهایی است که با این پدیده در نقاط مختلف درگیر است. ويژگي‌هاي آن از قبيل شدت، مدت و وسعت خشكسالي از محلي به محل ديگر متفاوت مي‌باشد و خ چکیده کاملخشکسالی یکی از پدیده‌های تکرارشونده در تمامی نقاط با اقلیم‌های پربارش و کم‌بارش است و بلایی طبیعی بهشمار میرود. ایران نیز از جمله کشورهایی است که با این پدیده در نقاط مختلف درگیر است. ويژگي‌هاي آن از قبيل شدت، مدت و وسعت خشكسالي از محلي به محل ديگر متفاوت مي‌باشد و خسارت آن به برنامه‌ریزی کشورها بستگی دارند. در اين راستا وجود توان‌های محيطی، اقتصادی، کشاورزی و صنعتی و بهره‌برداری بهينه از آنها و نيز پيش‌بينی وقوع حوادث طبيعی، چون سيل و خشکسالی ضرورت شناخت صحيح شرايط جوی و ويژگي‌های آب و هوايی مناطق مختلف برای برنامه‌ريزان آشکار کرده است. در این تحقیق، بهمنظور بررسی و مقایسه رخدادهای خشکسالی و ترسالی، دادههای بارش مربوط به دوره¬ی (1987-2017)، و همچنین داده¬های تبخیر و تعرق و تعداد روزهای بارانی طی یک دوره آماری 10 ساله (2008-2017) و از 9 ایستگاه برای استان فارس اخذ شد. شاخص بارش استاندارد شده (SPI)، مورد استفاده قرار گرفت و نقشه پهنه‌بندی خشکسالی، تبخیر و تعرق و تعداد روزهای بارانی استان با استفاده از نرم‌افزار Arc GIS ترسیم شد. در سالهای مورد مطالعه، 24 سال استان فارس در وضعیت نزدیک به نرمال و 5 سال با خشکسالی و یک سال نیز با ترسالی مواجه بوده است. در ادامه وضعیت خشکسالی در شهرستان شیراز بررسی و تحلیل شد. بنابر نتایج به دست آمده خشکسالی در شهرستان شیراز نسبت به سایر نقاط استان شدیدتر بوده و نیز این روند در آینده نیز ادامه خواهد داشت. شاخص SPI بیشترین میزان همبستگی با پارامترهای تعداد روزهای بارانی با میزان (46/0) و تبخیر و تعرق با میزان (26/0) را به ترتیب در سالهای 2012 و 2008 داشت. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بررسی وضعیت اشتغال دانش‌آموختگان حوزه محیطزیست و سلامت در شهرداری کرج
سیدحسن موسوی فرهاد صوفیانشماره 7 , دوره 5 , بهار-تابستان 1399هدف از این مطالعه بررسی وضعیت اشتغال دانش‌آموختگان رشته محیطزیست و بهداشت‌محیط در شهرداری کرج بود. در گام نخست فراوانی و درصد فراوانی کلیه پرسنل در سه سطح تحصیلات کاملاً مرتبط (محیطزیست و بهداشت محیط)، تحصیلات نیمه‌مرتبط و تحصیلات غیرمرتبط در سه گروه ستاد مرکزی، سازم چکیده کاملهدف از این مطالعه بررسی وضعیت اشتغال دانش‌آموختگان رشته محیطزیست و بهداشت‌محیط در شهرداری کرج بود. در گام نخست فراوانی و درصد فراوانی کلیه پرسنل در سه سطح تحصیلات کاملاً مرتبط (محیطزیست و بهداشت محیط)، تحصیلات نیمه‌مرتبط و تحصیلات غیرمرتبط در سه گروه ستاد مرکزی، سازمان‌ها و مناطق با توجه به اطلاعات دریافتی از معاونت برنامه‌ریزی شهرداری کرج مورد بررسی قرار گرفت. در گام دوم میزان ارتباط تحصیلات با نوع مسئولیت کاری کارشناسان و روسای ادارات مسئول حفظ محیطزیست بررسی شد. نتایج نشان داد تنها 1 درصد از کل پرسنل شهرداری کرج دارای تخصص محیطزیست و بهداشت محیط و 1/3 درصد افراد دارای تخصص نیمه مرتبط می‌باشند. از مجموع 49 نفر پرسنل دارای تحصیلات مرتبط تنها 8 نفر (3/16 درصد) در مسئولیت‌های مرتبط با تحصیلات خود به‌کارگیری و مشغول به فعالیت هستند. همچنین، نتایج نشان داد که تنها 5 نفر (42 درصد) از 12 رئیس اداره یا امور مسئول حفظ محیطزیست و سلامت شهروندان، دارای تحصیلات مرتبط با وظایف آن اداره می‌باشند و 1 مورد نیز دارای تحصیلات و تجربیات نیمه‌مرتبط میباشد. این واقعیت نشان‌دهنده عدم توجه مدیران شهرداری به چارت سازمانی موجود و ضابطه‌مند نبودن جابجایی‌ها و توزیع مسئولیت‌ها به ویژه در حوزه محیطزیست و سلامت است. با توجه به نتايج مطالعه ضرورت بازنگرى و اصلاح فرآيند جذب نيروى انسانى و به‌كارگيرى مديران و كارشناسان با تخصص مرتبط در شهرداری کرج، به عنوان اولین پيش‌شرط مديريت و حفظ محیطزیست در راستای دستیابی به توسعه پایدار، ضرورى به نظر مى‌رسد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - مروری بر رنگینه های صنعتی پرکاربرد و روشهای حذف آنها از آب و فاضلاب
فریبا استوار مرضیه حسن زادهشماره 7 , دوره 5 , بهار-تابستان 1399در سالهای اخیر، گسترش صنایع به افزایش تولید فاضلابهای صنعتی و آلودگی محیطزیست منجر شده است. مواد رنگزا از مهمترین آلایندههای موجود در فاضلابهای صنعتی بهشمار می‌آیند. رنگ یکی از مشخصههای دائمی آبهای سطحی است که به دلیل افزایش مصرف کلر دارای اهمیت بالایی است. امروزه رنگ‌ه چکیده کاملدر سالهای اخیر، گسترش صنایع به افزایش تولید فاضلابهای صنعتی و آلودگی محیطزیست منجر شده است. مواد رنگزا از مهمترین آلایندههای موجود در فاضلابهای صنعتی بهشمار می‌آیند. رنگ یکی از مشخصههای دائمی آبهای سطحی است که به دلیل افزایش مصرف کلر دارای اهمیت بالایی است. امروزه رنگها به طور گسترده، در صنایع مختلفی از قبیل نساجی، کاغذ، چرم، صنایع چاپ و لوازم آرایشی مورد استفاده قرار میگیرند. تخلیه فاضلابهاي رنگی ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﺟﻨﺒﻪ زﯾﺒﺎﺷﻨﺎﺧﺘﯽ آبﻫﺎي ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻓﺘﻮﺳﻨﺘﺰ ﻧﯿﺰ ﻣﯽگردد. همچنین، وجود رنگها و فرآوردههاي واسطهاي آنها براي زندگی آبزیان سمی، سرطانزا و جهشزا میباشد. اغلب این رنگ ها باعث آلرژي، درماتیت و خارش پوست میشوند، و بروز سرطان و جهشزایی را در انسانها تسریع میکنند. بنابراین پساب‌هاي صنعتی حاوي رنگ، نیازمند تصفیه قبل از تخلیه به محیط پذیرنده می‌باشند. هدف از این پژوهش، ارائه خلاصهای از مهمترین رنگینههای صنعتی، تأثیرات بهداشتی و محیطی رنگها به عنوان آلاینده و همچنین؛ بیان روشهای حذف آنها از آب و فاضلاب میباشد. در این پژوهش، روشهای مختلف حذف رنگزا مانند روشهای بیوژیکی، فیزیکی و جذب سطحی بیان شد و بهترین فرآیند جهت تصفیه پساب‌های رنگی با توجه به صرفه اقتصادی معرفی گردید. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - ارزیابی جاذبهای طبیعی در تصفیه آب و فاضلاب
محدثه توکلیشماره 7 , دوره 5 , بهار-تابستان 1399با بیشتر شدن فعاليت‌هاي صنعتي و تخليه فاضلابهاي تصفيه نشده که شامل آلایندههای محیط زیستی مختلف هستند به محيط‌هاي آبي، مشكلاتي مانند كاهش قابليت نفوذ نور، به وجود آمدن شرايط بي‌هوازي و عوارضی همچون آلرژي و سرطان برای انسان و سایر موجودات زنده ایجاد می‌شود. روش جذب سطحي چکیده کاملبا بیشتر شدن فعاليت‌هاي صنعتي و تخليه فاضلابهاي تصفيه نشده که شامل آلایندههای محیط زیستی مختلف هستند به محيط‌هاي آبي، مشكلاتي مانند كاهش قابليت نفوذ نور، به وجود آمدن شرايط بي‌هوازي و عوارضی همچون آلرژي و سرطان برای انسان و سایر موجودات زنده ایجاد می‌شود. روش جذب سطحي به عنوان يكي از اثرگذارترین و کارآمدترین روشها در حذف آلایندههای محیط زیستی مطرح است و در بین روشهای رایج برای تصفیه فاضلاب، کاربرد جاذبهای طبیعی نسبت به روشهای دیگر کارایی بیشتری داشته و از نظر اقتصادی نیز مناسب‌تر است. از آن جایی که جاذبهای طبیعی به وفور در طبیعت وجود دارند و دارای قیمت بسیار ناچیز و حتی در بعضی از موارد بدون هزینه هستند. جذب آلاینده به وسیله این مواد، میتواند روشی مناسب به منظور حذف مواد سمی از آبهای آلوده و پساب‌های صنعتی باشد. در این مقاله، به بررسی عملکرد تعدادی از جاذبهای زیستی به منظور حذف آلاینده‌ها از فاضلابهای صنعتی و پساب‌ها پرداخته می شود. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی روند تغییرات کاربری اراضی شهر ری با استفاده از داده های سنجش از دور
سارا فروتن محمود شریعت میر مسعود خیرخواه زرکش رحیم سرورشماره 7 , دوره 5 , بهار-تابستان 1399شهر ری، در دهه‌هاي اخير رشد بي‌سابقه‌اي در شهرنشيني داشته که منجر به تغييرات شديدي در کاربری اراضی منطقه شده است. از این رو هدف از این مقاله بررسی تغییرات مساحت کاربری اراضی شهر ری در طی سالهای 1367 تا 1385 با استفاده از عکس‌های هوایی و تصاویر ماهواره لندست و IRS است چکیده کاملشهر ری، در دهه‌هاي اخير رشد بي‌سابقه‌اي در شهرنشيني داشته که منجر به تغييرات شديدي در کاربری اراضی منطقه شده است. از این رو هدف از این مقاله بررسی تغییرات مساحت کاربری اراضی شهر ری در طی سالهای 1367 تا 1385 با استفاده از عکس‌های هوایی و تصاویر ماهواره لندست و IRS است. با طبقه‌بندي نظارت شده و نظارت نشده تصاوير ماهواره‌اي نهایتاً 4 کاربری اراضی ساخته شده شهری، زمین‌های کشاورزی، فضای سبز و زمین‌های بایر استخراج شد. لایه‌هاي کاربري اراضی به صورت دو به دو مقايسه شد و میزان تغییرات کاربري اراضی استخراج شد. نتايج نشان داد که کاربری اراضي ساخته شده شهري و فضای سبز شهری به ترتیب 7/369 و 6/55 هکتار افزایش و زمین‌های کشاورزی و زمین‌های بایر به ترتیب 8/213 و 5/211 هکتار کاهش داشته‌اند. رشد مناطق مسکونی طی دوره 6 ساله 1379 تا 1385 در مجموع با 7/212 هکتار از سرعت بیشتری نسبت به دوره 12 ساله 1367 تا 1379 با 157 هکتار تغییر برخوردار بوده است. برای تعیین میزان خسارات محیط زیستی ناشی از تغییر غیراصولی کاربري‌های اراضی منطقه در دوره زمانی مورد بررسی، از ماتریس مقايسه زوجی کاربری‌ها استفاده گردید. نتایج نشان می‌دهد تبدیل زمین‌های بایر، کشاورزی و فضای سبز شهری به زمین های مسکونی با مقادیر 65/44، 44/42 و 85/14 از شدت خسارت محیط زیستی بالایی برخوردارند. تغییر کاربری به‌ویژه از بین رفتن پوشش گیاهی، تاثیر منفی بر روی سیمای سرزمین گذاشته است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - اولویت بندی فناوری های بازیابی انرژی از زباله جامد شهری (مطالعه موردی شهر مشهد)
آرمان شاهنظریشماره 7 , دوره 5 , بهار-تابستان 1399فناوری های بازیابی انرژی حرارتی که به منظور سوزاندن پسماند جامد شهری مورد استفاده قرار می گیرد، یکی از روش های نسبتاً جدید و مناسب در مدیریت پسماند محسوب می شود. در اثر سوختن پسماند، حرارت و گازهایی بوجود می آید که این گازها را می توان برای تولید انرژی استفاده نمود. در چکیده کاملفناوری های بازیابی انرژی حرارتی که به منظور سوزاندن پسماند جامد شهری مورد استفاده قرار می گیرد، یکی از روش های نسبتاً جدید و مناسب در مدیریت پسماند محسوب می شود. در اثر سوختن پسماند، حرارت و گازهایی بوجود می آید که این گازها را می توان برای تولید انرژی استفاده نمود. در این تحقیق مدل تصمیم گیری مبتنی بر روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) جهت انتخاب بهترین سیستم ترموشیمیایی بر اساس سه معیار فنی، اقتصادی و زیست محیطی ارائه شده است. در این مطالعه سیستم های زباله سوز (توده سوز)، گازی سازی، پیرولیز و پلاسما مورد ارزیابی قرار گرفتند. جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از طریق بررسی منابع معتبر و تهیه و تکمیل پرسشنامه به دست آمد. منطقه مورد مطالعه در این تحقیق، شهر مشهد می باشد. نتایج این مطالعه بیانگر آن است که در بین سیستم های مورد بررسی، سیستم (فناوری) پلاسما بهترین گزینه جهت بازیابی انرژی از پسماندهای جامد شهر مشهد بوده و پس از آن نیز به ترتیب سیستم های زباله سوز، گازی سازی و پیرولیز در رده های بعدی قرار میگیرند. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - برآورد سطح زیرکشت گندم دیم با استفاده از تصاویر ماهواره ای سنتينل2 (مطالعه موردی: منطقه سجاسرود شهرستان خدابنده استان زنجان)
سید احمد موسوی نادیا عباس زاده طهرانی میلاد جانعلی پورشماره 7 , دوره 5 , بهار-تابستان 1399كشت و توليد محصول گندم همواره پاسخگوي نيازهاي تغذيه اي بخش عظيمي از مردم جهان بوده است، لذا در ايران و جهان ازجمله محصولات کشاورزی استراتژيك محسوب می‌شود. در اختیار داشتن آمار و اطلاعات مناسب از سرزمين¬هاي تحت كشت گندم و برآورد ميزان دقيق توليد آنها در يك سال زراعي، به چکیده کاملكشت و توليد محصول گندم همواره پاسخگوي نيازهاي تغذيه اي بخش عظيمي از مردم جهان بوده است، لذا در ايران و جهان ازجمله محصولات کشاورزی استراتژيك محسوب می‌شود. در اختیار داشتن آمار و اطلاعات مناسب از سرزمين¬هاي تحت كشت گندم و برآورد ميزان دقيق توليد آنها در يك سال زراعي، به برنامه ريزان بخش كشاورزي و صنعت جهت مدیریت هرچه مؤثرتر تولید و مصرف محصول مذکور، كمك شاياني مي¬نمايد. یکی از ابزارهایی که در کمترین زمان و با هزینه پایین و دقت مناسب میتواند سطح زیر کشت گندم را محاسبه نماید علم و فناوری سنجش‌ازدور‌است. در تحقیق حاضر، با استفاده از کلاسه‌بندی نظارت‌شده تصاویر چند زمانه سنجنده سنتينل 2، سطح زیر کشت گندم و میزان تولید آن در دهستان سجاسرود از توابع شهرستان خدابنده استان زنجان برای سال زراعی 96-97 برآورده شده است. طبقه‌بندی نظارت‌شده با دقت کلی80% و ضریب کاپای 8/0 نتایج قابل‌قبول و مناسبی برای شناسایی و تفکیک گندم از سایر محصولات كشاورزي را ارائه مي دهد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - بازیافت آب پنیر، رهیافت مناسب جلوگیری از آسیب های محیط زیست
زهرا کتبه ئی مرادی مریم حقیقی خمامی حامد کیومرثی هوشنگ دهقان زاده سعید تمدنی جهرمیشماره 7 , دوره 5 , بهار-تابستان 1399امروزه با افزایش تولید و گسترش تنوع تولیدات لبنی در کارخانه‌ها و تولید آب‌پنیر، این فرآورده غذایی از اهمیت بالایی برخوردار شده است. آب‌پنیر بخش آبکی جداشده از شیر است که طی مراحل افزودن اسید، حرارت دادن و انعقاد مایه‌پنیر حاصل می‌شود. این مایع زردرنگ حاوی لاکتوز فراوان چکیده کاملامروزه با افزایش تولید و گسترش تنوع تولیدات لبنی در کارخانه‌ها و تولید آب‌پنیر، این فرآورده غذایی از اهمیت بالایی برخوردار شده است. آب‌پنیر بخش آبکی جداشده از شیر است که طی مراحل افزودن اسید، حرارت دادن و انعقاد مایه‌پنیر حاصل می‌شود. این مایع زردرنگ حاوی لاکتوز فراوان و ترکیبات معدنی نظیر کلسیم و فسفر است و با توجه به ارزش بیولوژیکی بالای پروتئین این فرآورده جانبی صنعت پنیرسازی نسبت به پروتئین کازئین و تخم‌مرغ، استفاده از آن را به‌عنوان یک منبع غذایی جهت جلوگیری از آلودگیهای محیطزیست حائز اهمیت میباشد. همچنین از آب پنیر فرآورده‌هایی نظیر کنسانتره پروتئینی (WPC)، مشتقات پروتئین‌های سرم (لاکتوپراکسیداز، لاکتوفرین)، پروتئین‌های کافتی (کنسانتره‌های پپتیدی) و املاح نظیر نمک‌های کلسیم به‌دست می‌آید. از آنجا که پساب‌های صنعت لبنیات دارای بالاترین میزان آلودگی از جمله مقدار زیادی مواد آلی، ماده ضدعفونی کننده قلیایی و مواد شیمیایی، کربن و نیتروژن هستند باعث افزایش غلظت آمونیوم در گستره‌های آبی شده و با توجه به غنی بودن این ماده از ترکیبات آلی، تقاضاي اکسيژن زيستي (BOD) آب را بالا می‌برند، بنابراین در صورت تخلیه و رهاسازی پساب‌های تصفیه نشده این صنعت در طبیعت بروز مشکلات محیط‌زیستی جدی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. از طرف دیگر، استفاده روزافزون از سوخت‌های فسیلی به سبب کاهش ذخایر موجود و مشکلات محیط‌زیستی، محققان را به سمت تولید منابع جدید انرژیهای تجدیدپذیر ترغیب نموده است و می‌توان بیان کرد که فن‌آوری‌های زیستی جدید، همچون استفاده از آب‌پنیر به‌عنوان راهی بهمنظور تولید سوخت‌های زیستی، باعث کاهش مشکلات محیط‌زیستی دفع این پساب‌ها به طبیعت می‌گردد. امروزه با استفاده از فن‌آوری زیستی از این ترکیبات می‌توان بهمنظور تولید سوخت‌های زیستی ازجمله هیدروژن، متان و اتانول استفاده نمود. تاکنون روشها و آزمون‌های مختلفی برای تولید این منابع سوختی صورت گرفته است که در این مطالعه به بررسی راهکارهای مؤثر بهمنظور بازیافت آب‌پنیر و جلوگیری از آسیب‌های محیط‌زیستی آن پرداخته می‌شود. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - واکاوی چالش های اجتماعی و فرهنگی احداث سد در مناطق روستایی متأثر؛ مطالعه موردی: سد داریان هورامان
کورش امینیشماره 7 , دوره 5 , بهار-تابستان 1399منطقه‌ی هورامان بنا به ویژگی های فرهنگی و طبیعی حاکم به‌طور اخص در ارتباط تنگانگی با طبیعت اطراف میباشد. از این نظر طرح‌های توسعه تأثیرات ملموس و مشخصی را بر زندگی اجتماعی افراد برجا می گذارند. هدف اصلی پژوهش حاضر واکاوی چالش های اجتماعی فرهنگی پروژة احداث سد داریان هو چکیده کاملمنطقهی هورامان بنا به ویژگی های فرهنگی و طبیعی حاکم به‌طور اخص در ارتباط تنگانگی با طبیعت اطراف میباشد. از این نظر طرح‌های توسعه تأثیرات ملموس و مشخصی را بر زندگی اجتماعی افراد برجا می گذارند. هدف اصلی پژوهش حاضر واکاوی چالش های اجتماعی فرهنگی پروژة احداث سد داریان هورامان می باشد. تحقیق حاضر با روش توصیفی- پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری این تحقیق حوزه آبریز سیروان، از آبادی رودبار و بلبر تا سرخط نقطه صفر مرزی می باشد. با توجه به جمعیت متأثر مستقیم و غیرمستقیم 43522 نفر، حجم نمونه براساس فرمول کوکران 364 نفر برآورد شد که به روش نمونه گیری گلوله برفي انتخاب گردیدند و به پرسشنامه محقق ساخته پاسخ دادند. جهت تحلیل آماری داده ها از آزمون ناپارامتریک خی دو استفاده شد. نتایج آزمون خی دو نشان داد که احداث سد بر ابعاد فرهنگی و اجتماعی اثر معناداری دارد (P<0/05). از دیدگاه پاسخگویان احداث سد در ابعاد فرهنگی، اجتماعی چالش جدی ایجاد کرده است. با توجه به اثرپذیری ابعاد مورد‌نظر از احداث سد می توان گفت از نظر پژوهش حاضر مهمترین چالش های ایجاد شده در منطقه مورد مطالعه، تهدیدی علیه نظام های سنتی فرهنگی و اجتماعی و تا حدودی معیشتی هورامان بوده است که این امر خود منجر به ترس از دست دادن هویت، از بین رفتن همبستگی، تهدید نظام های باغداری و معماری و زبان شده است. از سوی دیگر کمرنگ شدن آداب و رسوم محلی و در نتیجه بطور غیرمستقیم کاهش سرمایه‌های اجتماعی از دیگر تبعات سوء احداث سد مذکور می باشد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - غالبیت جدید گروه های پلانکتونی در حوضه جنوب شرقی دریای خزر
نیلوفر نوروزیشماره 7 , دوره 5 , بهار-تابستان 1399مطالعه مستمر اکولوژیک دریای خزر، به خصوص پراکنش، شناسایی گونه ها و نوسانات منطقه ای، قبل از هر مطالعه ضروری به نظر می رسد. بر این اساس در پژوهش حاضر نوع غالبیت گروه های پلانکتونی در حوزه جنوب شرقی دریای خزر مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور نمونه برداری از گروه های چکیده کاملمطالعه مستمر اکولوژیک دریای خزر، به خصوص پراکنش، شناسایی گونه ها و نوسانات منطقه ای، قبل از هر مطالعه ضروری به نظر می رسد. بر این اساس در پژوهش حاضر نوع غالبیت گروه های پلانکتونی در حوزه جنوب شرقی دریای خزر مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور نمونه برداری از گروه های پلانکتونی در شهریور سال 1394، 1 بار و با 3 تکرار صورت گرفت. نتایج حاصل از بررسی فیتوپلانکتون ها حاکی از وجود 4 راسته، 4 خانواده و 4 جنس در مناطق مورد بررسی بوده است، که به ترتیب شاخه های Euglenophyta (جنسEuglena، تراکم 9/99 درصد)، Dinoflagellata (جنس Prorocentrum، تراکم 5/99 درصد) و Bacillariophyta (گروه Diatomatae، تراکم 100 درصد) اصلی ترین فلور فیتوپلانکتونی اکوسیستم را تشکیل داده اند. جنس اوگلنا شاخص آب های هایپرتروف بوده و اولین بار است که در حوضه های مورد مطالعه به صورت غالب دیده شده است. نتایج حاصل از بررسی زئوپلانکتون ها نیز حاکی از نابودی این گروه پلانکتونی است (تنها 1 عدد زئوپلانکتون گونه Keratella cochlearis از دسته Rotifera مشاهده شد) که اصلی ترین دلیل آن سم تولید شده از اوگلناها و نیز شرایط بی هوازی مستقر در اکوسیستم در نتیجه انتشار سم مذکور بوده است. به طور کل نتایج، حاکی از وضعیت کیفی وخیم مناطق مورد بررسی، از بین رفتن مقادیر بالایی از فون و فلور زیستی و غالبیت گروه های پلانکتونی سمی و نامناسب در اکوسیستم می باشد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - پایش و تعیین حد آستانه‌ی پوشش سبز شهری مبتنی بر دادههای لندست، مطالعه‌‌ی موردی: مناطق 1 و 6 شهر شیراز
هادی عبدالعظیمی حسین روستاشماره 7 , دوره 5 , بهار-تابستان 1399تغییر کاربری پوشش های سبز شهری با گذشت زمان می تواند مخاطرات زیست محیطی مختلفی را برای شهروندان یک شهر ایجاد نماید. با توجه به اهمیت این مسئله، پژوهش حاضر قصد دارد تغییرات زمانی و مکانی پوشش های سبز مناطق 1 و 6 کلانشهر شیراز را با استفاده از تصاویر ماهواره ی لندست طی پن چکیده کاملتغییر کاربری پوشش های سبز شهری با گذشت زمان می تواند مخاطرات زیست محیطی مختلفی را برای شهروندان یک شهر ایجاد نماید. با توجه به اهمیت این مسئله، پژوهش حاضر قصد دارد تغییرات زمانی و مکانی پوشش های سبز مناطق 1 و 6 کلانشهر شیراز را با استفاده از تصاویر ماهواره ی لندست طی پنج دهه (1972 تا 2019) مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور پس از انجام تصحیحات رادیومتری و اتمسفری، نقشه های منتج از شاخصهای گیاهی NDVI ، SAVI ، OSAVI و همچنین الگوریتم حداکثر احتمال مشابهت، در نرم افزار ENVI5.3 تهیه گردید و در سامانه اطلاعات مکانی (GIS)، طبقه بندی و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که مساحت پوشش سبز منطقه 1 برحسب هکتار به ترتیب در شاخصهای NDVI، SAVI، OSAVI و همچنین در الگوریتم حداکثر احتمال مشابهت، از 1394 به 428، از 789 به 421، از 815 به 419، از 1402 به 439 و در منطقه 6، از 1374 به 858 (NDVI)، از 1160 به 862 (SAVI)، از 1149 به 884 هکتار (OSAVI) و در الگوریتم حداکثر احتمال مشابهت از 1393 به 855 هکتار کاهش یافته است. بررسی مقادیر حد آستانه¬ شاخص¬های گیاهی جهت شناسایی پوشش¬های سبز شهری نشان داد دامنه ی مقادیر حد آستانه در NDVI، از 0.2 تا 0.3، SAVI از 0.44 تا 0.47 و OSAVI از 0.34 تا 0.36 متغیر بود و با استفاده از آزمون پیرسون در نرم افزار SPSS مقادیر ضریب همبستگی بین NDVI، SAVI، OSAVI، الگوریتم حداکثر احتمال مشابهت و سال های تحت مطالعه در سطح 1%، به صورت معنی دار نتیجه شد. نتایج این آزمون همچنین دلالت بر آن داشت که اختلاف معنی داری بین نتایج حاصل از این روش ها در این پژوهش وجود نداشته است. این کاهش پوشش سبز، خطری جدی برای شهروندان شهر شیراز تلقی می گردد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - آشکارسازی و پیش‌بینی تغییرات سطح جنگل‌های استان گیلان با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و مدل ژئومد
سحر عبداللهی وحید نصیریشماره 7 , دوره 5 , بهار-تابستان 1399در پی توسعه سریع اقتصادی و اجتماعی در دهه های گذشته، فعالیت انسانها در جهت بهره وری از منابع طبیعی به‌صورت گسترش فعالیت های زیربنایی و کشاورزی نمود پیدا کرده است. همین امر موجب گردیده که جنگل ها به‌عنوان یک اکوسیستم مهم که از منابع بالقوه محیط‌زیستی برای تکامل آینده م چکیده کاملدر پی توسعه سریع اقتصادی و اجتماعی در دهه های گذشته، فعالیت انسانها در جهت بهره وری از منابع طبیعی به‌صورت گسترش فعالیت های زیربنایی و کشاورزی نمود پیدا کرده است. همین امر موجب گردیده که جنگل ها به‌عنوان یک اکوسیستم مهم که از منابع بالقوه محیط‌زیستی برای تکامل آینده محسوب میشوند، به‌شدت تحت تأثیر قرار بگیرند. هدف از پژوهش حاضر، آشکارسازی تغییرات سطح جنگل‌های استان گیلان در طول یک دوره 20 ساله (1395-1375) و مدل‌سازی و پیش‌بینی این تغییرات برای 15 سال آینده با استفاده از مدل ژئومد است. برای تهیه نقشه های کاربری اراضی از تصاویر سنجنده هایTM وOLI لندست برای مقاطع زمانی 1375، 1385 و 1395 استفاده شد. تصاویر ماهواره‌ای با به‌کارگیری از روش حداکثر احتمال و نمونه های تعلیمی متعدد در دو کلاسه جنگل و غیرجنگل طبقه بندی شدند. بر اساس تغییرات صورت گرفته در دوره 1375-1385، تغییرات پوشش جنگل برای سال 1395 با استفاده از متغیرهای ارتفاع، شیب، جهت، فاصله از جاده، فاصله از جنگل و فاصله از مناطق مسکونی با اجرای مدل ژئومد، شبیه‌سازی شد. نتایج اعتبارسنجی پیش بینی شده نقشه پوشش جنگلی سال 1395 نشان‌دهنده صحت کلی و مقدار شاخص کاپا به ترتیب برابر با 19/94 درصد و 9159/0 بود. براساس نتایج آشکارسازی تغییرات در طول مدت مطالعه (1395-1375)، 97/1054 هکتار از سطح جنگل های استان گیلان کاسته شده است و با ادامه این روند و ثابت بودن شرایط در 15 سال آینده تا سال 1410، 871 هکتار دیگر از سطح آن کاسته خواهد شد. با توجه به اهمیت و نقش مهم جنگل های هیرکانی، لزوم انجام مطالعات چند زمانه‌ای بهمنظور پایش و آشکارسازی تغییرات آن وجود دارد. بدیهی است اطلاعات حاصل ازاین‌گونه مطالعات می¬تواند، در برنامه‌ریزی¬های مدیریتی و راهبردی مورد استفاده قرار گیرد. جزييات مقاله
پربازدیدترین مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - تعیین رابطه کدورت آب (NTU) و کل مواد معلق (TSS) در آبیاری قطره‌ای
فرهاد میرزایی زینب سجودیشماره 6 , دوره 4 , پاییز-زمستان 1398صافی¬های شنی از مخازن پر از شن و ماسه با دانه¬بندی¬های مشخص و با ضخامت معینی از لایه¬های شن و ماسه تشکیل میشوند که تحت فشار کار می¬کنند و در سیستم کنترل مرکزی بعد از سیکلون و قبل از فیلتر توری یا دیسکی قرار میگیرند. هدف از این تحقیق تعیین رابطه بین کدورت آب و کل مواد چکیده کاملصافی¬های شنی از مخازن پر از شن و ماسه با دانه¬بندی¬های مشخص و با ضخامت معینی از لایه¬های شن و ماسه تشکیل میشوند که تحت فشار کار می¬کنند و در سیستم کنترل مرکزی بعد از سیکلون و قبل از فیلتر توری یا دیسکی قرار میگیرند. هدف از این تحقیق تعیین رابطه بین کدورت آب و کل مواد معلق در آب است. برای تعیین کدورت با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر نمونه‌ها مورد آزمایش قرار گرفتند و درصد عبور نور از هر نمونه بصورت جداگانه بدست آمد. همچنین آزمون تعیین کل مواد معلق نیز انجام گرفت. نتایج این آزمایش نشان داد که یک معادله درجه دوم بین درصد عبور نور و کل مواد معلق جامد وجود دارد که این معادله از نمودار شکل 3 که همبستگی بیشتری بین داده‌ها دارد به‌عنوان معادله اصلی معرفی می‌شود. همان‌طور که مشاهده می‌شود در طول موج 450 نانومتر بین کدورت و درصد عبور نور همبستگی بیشتری داشته و خطای کمتری وجود دارد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - مقایسه کارایی پلی‌فریک سولفات با منعقدکننده‌های متداول جهت حذف کدورت و کربن آلی آبهای سطحی
شماره 2 , دوره 2 , بهار-تابستان 1396انعقاد و لخته‌سازی يکي از مهمترين و کاربردی ترین روش‌هاي تصفيه آب و فاضلاب مي‌باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسي کارايي منعقد‌کننده‌هاي سولفات آلومينيوم، کلرور فريک، پلي آلومينيوم و پلي فريک سولفات در حذف کدورت از آب آشاميدني صورت پذيرفت. در فرايند انعقاد- لخته‌سازي ته نشين چکیده کاملانعقاد و لخته‌سازی يکي از مهمترين و کاربردی ترین روش‌هاي تصفيه آب و فاضلاب مي‌باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسي کارايي منعقد‌کننده‌هاي سولفات آلومينيوم، کلرور فريک، پلي آلومينيوم و پلي فريک سولفات در حذف کدورت از آب آشاميدني صورت پذيرفت. در فرايند انعقاد- لخته‌سازي ته نشيني، بوسیله آزمایش جار مورد بررسي و مقايسه قرار گرفته است. در اين پژوهش بررسي و مطالعه تأثير ماده منعقد‌كننده پلي‌فريك سولفات بر حذف كدورت آب (بالا-پايين) و حذف كل كربن آلي موجود در آب (TOC) بوده است. برای اين منظور آب شهر تهران براي مطالعه موردي انتخاب شد. قسمت عمده کدورت در آبهای سطحی از فرسایش مواد کلوئیدی نظیر خاک رس، لای خرده سنگها و اکسیدهای فلزی از خاک حاصل میباشد. رشته‌های گیاهی و میکروارگانیسمها نیز در افزایش کدورت نقش دارند. گندزدایی آبهای کدر به علت خواص جذبی برخی از کلوئیدها و نیز با توجه به این‌که جامدات ممکن است سبب حفاظت از میکروارگانیسمها در برابر مواد گند زدا شوند عملی مشکل به شمار میرود TOC . مقدار کل کربن آلی را به ما نشان می‌دهد. بنابراین شاخص بسیار خوبی برای تخمین مواد آلی میباشد. براساس نتايج بدست آمده اين ماده در مقايسه با ديگر منعقد کنندهاي مورد آزمايش، داراي عملکرد بهتري از نظر راندمان حذف کدورت، درصد حذف کربن آلي داشته و در محدوده وسيعتري ازpH عمکرد مناسب دارد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی مدیریت پسماندهای خانه‌های بهداشت روستاهای بخش مرکزی شهرستان رشت
فاطمه قنبری زینب بازارگرد بتول صدیقیشماره 2 , دوره 2 , بهار-تابستان 1396پسماند بيمارستاني بخشي از مواد زائد جامد شهري را تشكيل مي‌دهند كه از نظر بهداشتي بسيار حائز اهميت است به نحوي كه در زمره‌ي مواد زائد خطرناك قرار مي‌گيرند. يكي از منابع توليد پسماندهاي بيمارستاني، خانه‌هاي بهداشت مي‌باشند كه به جهت وجود مواد عفوني و بيماري‌زا در آنها، ا چکیده کاملپسماند بيمارستاني بخشي از مواد زائد جامد شهري را تشكيل مي‌دهند كه از نظر بهداشتي بسيار حائز اهميت است به نحوي كه در زمره‌ي مواد زائد خطرناك قرار مي‌گيرند. يكي از منابع توليد پسماندهاي بيمارستاني، خانه‌هاي بهداشت مي‌باشند كه به جهت وجود مواد عفوني و بيماري‌زا در آنها، از اهميت بسياري برخوردار است. هدف این مطالعه بررسی وضعیت پسماندهای پزشکی خانه‌های بهداشت شهرستان رشت و آگاهی از میزان تولید و نحوه‌ی مدیریت آنها میباشد. اين مطالعه‌ي توصيفي در 12 خانه‌ي بهداشت موجود در دو دهستان بخش مرکزی شهرستان رشت انجام شد. روش بررسی براساس آنالیز فیزیکی پسماندهای بهداشتی و تکمیل پرسشنامه جهت آگاهی از نحوه مدیریت پسماندهای تولیده بوده است. ميزان كل پسماند ساليانه‌ي توليدي در خانه‌هاي بهداشت نامبرده 3/274 كيلوگرم مي‌باشد. سهم توليد پسماند شبه‌خانگي و پسماند عفوني و برنده به ترتيب برابر با 75 و 25 درصد مي‌باشد. نتایج حاصل از تکمیل پرسشنامه‌ها ضعف سیستم مدیریت پسماندهای بهداشتی را در خانه‌های بهداشت روستاهای شهرستان رشت نشان می‌دهد. بررسی نتایج این مطالعه بیان می‌کند که میزان پسماندهای تولیدی در خانه‌های بهداشت مورد مطالعه بسیار اندک بوده و تفاوت معناداری را با نتایج حاصل از مطالعات انجام شده در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی شهری آشکار می‌کند. علی‌رغم میزان ناچیز پسماندهای عفونی و برنده در منطقه، نحوه نادرست برخورد و عدم مدیریت پسماندها در تفکیک، ذخیره‌سازی و دفع آنها باعث ایجاد اثرات منفی بالقوه بر روی افراد و اجزای محیط دفع خواهد شد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - استفاده از میکروارگانیسمها در پاکسازی زیستی فلزات سنگین موجود در خاک
جینا تن زاده محمد پناهندهشماره 1 , دوره 1 , پاییز-زمستان 1395زیست پالایی یک فناوری نوآورانه و امیدبخش در دسترس جهت حذف فلزات سنگین و بازیابی فلزات سنگین در زمین¬ها و آب¬های آلوده شده است. از آن¬جا که میکروارگانیسم¬ها استراتژی¬های مختلفی برای خود زیستگاه¬های آلوده شده به فلزات سنگین را توسعه داده¬اند، این موجودات زنده به توسعه و ا چکیده کاملزیست پالایی یک فناوری نوآورانه و امیدبخش در دسترس جهت حذف فلزات سنگین و بازیابی فلزات سنگین در زمین¬ها و آب¬های آلوده شده است. از آن¬جا که میکروارگانیسم¬ها استراتژی¬های مختلفی برای خود زیستگاه¬های آلوده شده به فلزات سنگین را توسعه داده¬اند، این موجودات زنده به توسعه و اتخاذ سازوکار¬های پالایش¬های مختلف از جمله جذب، تجمع، زیست دگرگونی و كانی‌سازی زیستی شناخته شده¬اند. جذب فلزات سنگین توسط سلول¬های میکروبی در نتیجه مکانیسم‌های جذب زیستی و تجمع زیستی است. آب و غذایی که مصرف می¬کنیم اغلب به فلزات شیمیایی و سنگین از قبیل مس، نیکل، روی، سرب، کادمیوم، آرسنیک، کرم و جیوه آلوده شده‌اند که عامل ایجاد بیماری‌های بسیاری هستند. بسیاری از مطالعات اثبات کرده است که میکروب¬ها توانایی حذف فلزات سنگین از خاک‌های آلوده شده را دارند. در بین باقی آن¬ها تعدادی از میکروارگانیسم¬هایی که نقش بزرگی در زیست پالایی فلزات سنگین بازی می¬کنند عبارتند از: گونه¬های پسودوموناس¬ ((Pseudomonas spp کورینه باکتریوم (Corynebacterium¬ spp)، باسیلوس (Bacillus spp) ارتروباکتر، Arthrobacter spp)) آلکالیجنس (Alcaligenes spp)، ردوکوکوس ((Rhodococcus spp، فلاووباکتریوم (Flavobacterium)، متانوجنس، نوکاردیا (Nocardia spp (، ازتوباکتر (Azetobacter spp)، آسپرژیلوس نیجر Aspergilusniger)¬(، متوسینوس,( Methosinus فورمییومووالدریوم (Phormidiumvalderium) و ..., هستند. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - کاربرد ORP در صنعت تصفیه آب و فاضلاب
سید علی رحمانی نژادشماره 1 , دوره 1 , پاییز-زمستان 1395پتانسیل اکسایش و کاهش برای کنترل و تعیین مقدار واکنش پذیری مواد در کنارهم کاربرد دارند بدین معنی که به‌وسیله سنجش پتانسیل اکسایش و کاهش نه تنها انجام پذیری واکنش مشخص می‌شود بلکه میزان اشتیاق و تمایل به انجام واکنش نیز معین می شود. در واکنش های موجود در آب و فاضلاب نیز چکیده کاملپتانسیل اکسایش و کاهش برای کنترل و تعیین مقدار واکنش پذیری مواد در کنارهم کاربرد دارند بدین معنی که به‌وسیله سنجش پتانسیل اکسایش و کاهش نه تنها انجام پذیری واکنش مشخص می‌شود بلکه میزان اشتیاق و تمایل به انجام واکنش نیز معین می شود. در واکنش های موجود در آب و فاضلاب نیز واکنش های اکسایش و کاهشی فراوانی از جمله تخریب سیانید، اکسیداسیون پیشرفته به روش فنتون، گندزدایی از آب و ... وجود دارد. به کمک ORPسنج می توان زمان اتمام واکنش، غلظت ماده واکنش دهنده مورد نیاز و شرایط بهینه واکنش را مشخص نمود. در این مطالعه به بررسی رفتار ORP در برخی از واکنش های رایج در صنعت آب و فاضلاب پرداخته شده است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - ارزیابی فنی و زیست محیطی تولید بیوگاز از بقایای کشاورزی (کلش برنج)
مهسا خدابخشی پور محسن محمدی گلنگش محسن خدابخشی پورشماره 6 , دوره 4 , پاییز-زمستان 1398انرژی مصرفی در جهان به سرعت در حال افزایش است و انتظار میرود که منابع انرژی غیرقابل تجدید در آینده به پایان برسد. بنابراین، روشهای نوین تولید انرژی در سراسر جهان متداول شده است. بیوگاز یکی از انرژیهای جدید و پاک است که از تخمیر بیهوازی زیست توده تولید می‌شود. استان چکیده کاملانرژی مصرفی در جهان به سرعت در حال افزایش است و انتظار میرود که منابع انرژی غیرقابل تجدید در آینده به پایان برسد. بنابراین، روشهای نوین تولید انرژی در سراسر جهان متداول شده است. بیوگاز یکی از انرژیهای جدید و پاک است که از تخمیر بیهوازی زیست توده تولید می‌شود. استان گیلان با 238000 هکتار سطح زیر کشت برنج، پتانسیل قابل ملاحظهای برای تولید بیوگاز از بقایای آلی را دارا میباشد. بر این اساس این تحقیق به منظور بررسی تولید بیوگاز از ترکیب کاه و کلش برنج و فضولات دامی به ترتیب با نسبت‌های (100-0)، (95-5)، (90-10)، (85-15)، (80-20) در سه تکرار انجام شد. آزمایش در دمای مزوفیلیک با روش هضم بیهوازی درون بطری‌های 5/1 لیتری اجرا شد. ارزیابی اقتصادی و زیست محیطی بهمنظور جایگزینی بیوگاز تولیدی در این فرایند با سوخت فسیلی در روستای پونل استان گیلان انجام شد. نتایج نشان داد نسبت 10 درصد کلش بیشترین راندمان تولید بیوگاز را داشته و با جایگزینی بیوگاز 21 درصد در مصرف سوخت فسیلی صرفهجویی خواهد شد. همچنین از انتشار مقدار 14/328 کیلوگرم گاز CO2 در سال به اتمسفر جلوگیری خواهد شد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - ارزیابی ریسک محیط زیستی احداث اسکله بندر کاسپین منطقه آزاد انزلی با استفاده از تلفیق روشهای AHP، TOPSIS
شمیم مقدمی نیلوفر عابدین زاده مریم حقیقی خمامیشماره 2 , دوره 2 , بهار-تابستان 1396ارزﯾﺎﺑﯽ رﯾﺴﮏ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﮔـﺎﻣﯽ ﻓﺮاﺗـﺮ از ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﻮده و در آن ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ رﯾﺴﮏ، ﺿـﻤﻦ ﺷـﻨﺎﺧﺖ ﮐﺎﻣـﻞ از ﻣﺤـﯿﻂ زﯾﺴـﺖ ﻣﻨﻄﻘﮥ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ، ﻣﯿﺰان ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺤـﯿﻂ زﯾﺴـﺖ ﻣﺘـﺄﺛﺮ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ارزشﻫﺎي ﺧﺎص زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄـﯽ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﻧﯿـﺰ در ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ و ارزﯾﺎﺑﯽ رﯾﺴـﮏ ﻣﻨﻄﻘـﻪ در چکیده کاملارزﯾﺎﺑﯽ رﯾﺴﮏ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﮔـﺎﻣﯽ ﻓﺮاﺗـﺮ از ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﻮده و در آن ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ رﯾﺴﮏ، ﺿـﻤﻦ ﺷـﻨﺎﺧﺖ ﮐﺎﻣـﻞ از ﻣﺤـﯿﻂ زﯾﺴـﺖ ﻣﻨﻄﻘﮥ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ، ﻣﯿﺰان ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺤـﯿﻂ زﯾﺴـﺖ ﻣﺘـﺄﺛﺮ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ارزشﻫﺎي ﺧﺎص زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄـﯽ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﻧﯿـﺰ در ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ و ارزﯾﺎﺑﯽ رﯾﺴـﮏ ﻣﻨﻄﻘـﻪ در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻣﯽﺷﻮد. جهت انجام این مطالعه ابتدا با استفاده از بازدید میدانی فعالیت‌هایی که منجر به بروز ریسک در عملیات ساخت اسکله بندر کاسپین شده، شناسایی و بهمنظور استخراج ریسکهای حایز اهمیت از پرسشنامه متخصصان (دلفی) استفاده گردید. درنهایت از بین ریسکهای شناسایی شده 10 ریسک محیط زیستی جهت الویتبندی انتخاب گردید. پس از شناسایی ریسک‌ها شاخصهای احتمال وقوع، شدت ریسک و حساسیت محیط پذیرنده به‌عنوان معیارهای الویتبندی ریسک انتخاب گردید. جهت تعیین احتمال وقوع ریسک از روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی و نرم‌افزار 2000 ECPRO، جهت تعیین نمرات شدت ریسک از راهنماهای روش تحلیل مقدماتی خطرات و جهت تعیین مقادیر مربوط به حساسیت از متون رفرنس استفاده گردید. پس از تعیین شاخصها از نرم‌افزار تاپسیس جهت الویتبندی ریسک‌ها استفاده گردید. نتایج الویتبندی ریسکهای مورد مطالعه نشان داد بیشترین میزان ریسک مربوط به افزایش کدورت، تغییر شکل بستر وآلودگی آب به ترتیب با اوزان 938/0، 898/0 و 662/0 ناشی از مهمترین فعالیت‌های آمادهسازی اسکله شامل عملیات لایروبی و حفاری بستر دریا میباشد که میتواند اختلاط و آشفتگی بستر، معلق شدن رسوبات و در پی آن کاهش نور و مرگ و میر موجودات در کوتاه مدت و تغییر باتیمتری بستر دریا، فرسایش ساحل، نفوذ شوری و تغییر ذخایر شیلاتی در دراز مدت را ایجاد کند. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - مروري بر ارزیابی و مديريت ریسک اکولوژیک گیاهان مهاجم
ساجده مدنی مکرم روانبخش سنگجویی مریم پناهندهشماره 2 , دوره 2 , بهار-تابستان 1396امروزه با توجه به افزایش فعالیت هاي بشر، تاثیرات مخرب آن بر محیط زیست به منطقه خاصی از جهان محدود نمی شود. از جمله این تاثیرگذاري هاي ویرانگر ورود گونه هاي گیاهی غیربومی به نقاط مختلف جهان بوده است که در طول 200 سال اخیر با گسترش کشاورزي، افزایش مبادله‌هاي کالا، افزایش چکیده کاملامروزه با توجه به افزایش فعالیت هاي بشر، تاثیرات مخرب آن بر محیط زیست به منطقه خاصی از جهان محدود نمی شود. از جمله این تاثیرگذاري هاي ویرانگر ورود گونه هاي گیاهی غیربومی به نقاط مختلف جهان بوده است که در طول 200 سال اخیر با گسترش کشاورزي، افزایش مبادله‌هاي کالا، افزایش فعالیت هاي بشر و همچنین ویرانگري روزافزون محیط زیست، روند افزایشی داشته است. گرچه تنها شمار محدودي از گونه هاي غیربومی می‌توانند به گونه مهاجم تبدیل شوند ولی تاثیرات منفی این گونه ها بر جامعه هاي طبیعی و زراعی، سلامت انسان و دام و تغییر ویژگی هاي اکوسیستم چنان زیاد است که روند تحقیقات در این رابطه پیوسته در حال گسترش است. يکی از این آسیب ها که بویژه در سال های اخیر مورد توجه بسیاری قرار گرفته است، مسئله ورود گونه‌های گياهي غیربومی (مهاجم) به اکوسیستم‌های طبیعی می باشد، البته تمام گونه‌های غیربومی زیان‌بار نیستند. گاهی گونه‌های غیربومی به خوبی جذب اکوسیستم شده و موقعیتی مثل گونه‌های بومی پیدا میکنند. اما گونه هاي مهاجم گونه هايي هستند كه بومي اكوسيستم نيستند و ورود آنها باعث وارد آمدن ضررهاي اقتصادي، محيط زيستي و يا ضررهاي مربوط به سلامت انسان مي شود. در این مطالعه به ارزیابی ریسک اکولوژیک گیاهان مهاجم پرداخته و راهكارهاي مناسب براي كنترل ورود و كاهش ريسك ارائه خواهد شد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - استفاده از ماکروجلبک ها بعنوان منبع زیست توده برای تولید انرژی های تجدیدپذیر
مهران پارسا مریم پازکی حسن هویدیشماره 2 , دوره 2 , بهار-تابستان 1396افزایش شهرنشینی و استفاده از سوخت میزان نیاز به سوخت های فسیلی را به شکل چشم گیری افزایش داده است. این موضوع با تولید میزان بالایی آلودگی برای محیط زیست و در خطر قرار گرفتن آن و کاهش منابع سوخت های طبیعی همراه است. از این رو استفاده از سوخت های تجدید پذیر و پاک الزامی چکیده کاملافزایش شهرنشینی و استفاده از سوخت میزان نیاز به سوخت های فسیلی را به شکل چشم گیری افزایش داده است. این موضوع با تولید میزان بالایی آلودگی برای محیط زیست و در خطر قرار گرفتن آن و کاهش منابع سوخت های طبیعی همراه است. از این رو استفاده از سوخت های تجدید پذیر و پاک الزامی به نظر می رسد. ماکروجلبک ها در حال حاضر برای مصارف مختلف صنعتی و غذایی کشت در مناطق مختلف جهان کشت می¬شوند. ماکروجلبکها با توجه به میزان بالای ترکیباتی مانند کرببوهیدرات، لیپید و پروتئین می توانند منبعی مناسبی برای تولید سوخت می باشند. روش های مختلف بیوتکنولوژی برای تولید انرژی از ماکروجلبک وجود دارد. این روش ها به دو دسته کلی فرایندهای بیوشیمیایی مانند: تخمیر، و هضم بیهوازی و فرایندهای ترموشیمیایی مانند: سوزاندن، پیرولیز و مایع سازی هیدروترمال تقسیم‌بندی میشوند. در این روشها بسته به نوع روش ترکیبات گازی، مایع و جامد ارزشمندی تولید می شوند که کاربردهای فراوانی دارند. در حال حاضر تحقیقات زیادی بر روی ماکروجلبک ها صورت گرفته است، در این تحقیق مروری بر روشها و مطالعات صورت گرفته برروی تولید انرژی از گونه های مختلف ماکروجلبک خواهیم کرد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - ارزیابی اثرات محیط زیستی احداث کارخانه فولاد
شماره 4 , دوره 3 , بهار-تابستان 1397امروزه تولید و مصرف فولاد به عنوان یک معیار مهم برای سنجش میزان توسعه صنعتی کشورها بکار گرفته می‌شود. در کشورهای در حال توسعه، به دلیل نیاز به سرمایه گذاری در امور عمرانی و زیرساخت‌های اقتصادی، سیاستگذاری تولید فولاد در جهت تولید انواع فولاد ساختمانی میباشد. در این راس چکیده کاملامروزه تولید و مصرف فولاد به عنوان یک معیار مهم برای سنجش میزان توسعه صنعتی کشورها بکار گرفته می‌شود. در کشورهای در حال توسعه، به دلیل نیاز به سرمایه گذاری در امور عمرانی و زیرساخت‌های اقتصادی، سیاستگذاری تولید فولاد در جهت تولید انواع فولاد ساختمانی میباشد. در این راستا، هدف اصلی از احداث کارخانه فولاد مورد بررسی، اشتغال‌زایی در منطقه، کاهش واردات و کمک به توسعه اقتصادی کشور از طریق تولید شمش کربنی با فناوری کوره قوس الکتریکی می¬باشد. پس از تعیین محدوده بلافصل و محدوده مطالعاتی مستقیم طرح، آلاینده های مهم ناشی از اجرای طرح در مرحله ساختمانی و بهره برداری مورد بررسی قرار گرفت و اقدامات اصلاحی برای کاهش اثرات ناشی از آلاینده ها لحاظ گردید. در این تحقیق، جهت ارزیابی اثرات محیط زیستی طرح احداث کارخانه فولاد، از روش ماتریس سریع استفاده شد که بر اساس نتایج، از 96 اثر شناسایی شده، 1/55 درصد اثرات منفی و 9/44 درصد مثبت اعلام گردید که در صورت رعایت اقدامات اصلاحی قبل و بعد از اجرای طرح، اثرات منفی آن به حداقل خواهد رسید. همچنین، پیشنهاد می گردد بعد از اجرای طرح، هر سه ماه یکبار جهت کنترل خروجی¬های کارخانه نسبت به پایش دوره ای آلاینده¬ها اقدام گردد. جزييات مقاله
