پژوهش و فناوری محیط زیست: 11 (11)

دسترسی آزاد مقاله

1 - بررسی رویش قطر و ارتفاع گونه‌های بید و توسکا در محل‌های تثبیت بیولوژیکی دیواره لغزشی جاده جنگلی (سری 3 سوردار واتاشان، چمستان، مازندران)
سید عطااله حسینی

20.1001.1.26763060.1401.7.11.10.0

این تحقیق با هدف ارزیابی دو گونه بومی توسکا (Alnus glutinosa L. Gaertn.) و بید (Salix alba L.) از نظر متغیرهای رویشی قطر یقه و ارتفاع تحت سه تیمار شامل کاشت نهال‌های دو گونه جنگلی توسکای قشلاقی و بید با مالچ‌های طبیعی کاه و کلش و خرده‌چوب و خاک بدون مالچ به عنوان تیمار چکیده کامل

این تحقیق با هدف ارزیابی دو گونه بومی توسکا (Alnus glutinosa L. Gaertn.) و بید (Salix alba L.) از نظر متغیرهای رویشی قطر یقه و ارتفاع تحت سه تیمار شامل کاشت نهال‌های دو گونه جنگلی توسکای قشلاقی و بید با مالچ‌های طبیعی کاه و کلش و خرده‌چوب و خاک بدون مالچ به عنوان تیمار شاهد (کنترل) استفاده شد. طرح آزمایشات بصورت کرت‌های خرد شده و در قالب بلوک‌های کاملا تصادفی بود. منطقه مورد مطالعه قطعه 5 سری 3 طرح جنگلداری سوردار واتاشان، در حوزۀ آبخیزداری 49 جنگل‌های شمال کشور واقع در چمستان مازندران بود. نتایج نشان داد که روابط رگرسیونی بین قطر و ارتفاع در گونه توسکا وضعیت بهتری نسبت به گونه بید داشت. ضریب تعیین رابطه رگرسونی برای متغیر مستقل قطر یقه و متغیر وابسته ارتفاع در گونه توسکا 65/0 و در گونه بید 42/0 به‌دست آمد. با توجه به نتایج تجزیه واریانس گونه های مذکور در قالب بلوک ها و تیمارها فاقد تفاوت معنی‌دار آماری بودند. تیمار خرده چوب بهترین وضعیت را ایجاد کرد و پس از آن تیمار کاه و کلش و نهایتاً تیمار فضای خالی (بدون گونه) وضعیت نامناسب تری از سایر تیمارها داشته است. در مجموع گونه توسکا از گونه بید شرایط مطلوب تری را درخصوص تطبیق با شرایط زیست مهندسی اعمال شده مطالعه حاضر داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - بررسی میکروپلاستیک‌ها به عنوان آلاینده نوظهور در منابع و اثرات بهداشتی برروی انسان، مطالعه مروری
مرجان سالاری درگی محمدباقر خراسانی

20.1001.1.26763060.1401.7.11.2.2

در سال‌های اخیر، آلودگی محیط‌ زیست با پلاستیک‌ها به یکی از بزرگترین نگرانی‌های جوامع مختلف تبدیل شده است. میکروپلاستیک‌ها به مواد پلاستیکی با اندازه کمتراز 5 میلی‌متر گفته می‌شود. میکروپلاستیک برای هزاران سال بدون اینکه تجزیه شوند در محیط زیست باقی می‌مانند. با این‌حال، چکیده کامل

در سال‌های اخیر، آلودگی محیط‌ زیست با پلاستیک‌ها به یکی از بزرگترین نگرانی‌های جوامع مختلف تبدیل شده است. میکروپلاستیک‌ها به مواد پلاستیکی با اندازه کمتراز 5 میلی‌متر گفته می‌شود. میکروپلاستیک برای هزاران سال بدون اینکه تجزیه شوند در محیط زیست باقی می‌مانند. با این‌حال، روش های تحلیلی دقیق برای تشخیص و توصیف پلاستیک‌های ریز (میکروپلاستیک‌ها) کمیاب هستند. در این پژوهش توصیفی- مروری براساس مطالعات محققین مختلف و مقالات سال‌های اخیر به معرفی این آلاینده و به برخی اثرات آن در محیط‌های مختلف و اثرات سوء این آلاینده بر روی سلامتی انسان پرداخته شده است. نتایح مطالعات نشان داده است که آلودگی میکروپلاستیک نمک به‌طور قابل توجهی بین چهار منبع متفاوت، نمک دریا 1674-0، نمک دریاچه 8-462 و سنگ نمک چاه 204-0 میکروپلاستیک بر کیلوگرم گزارش شده است. تعداد میکروپلاستیک‌ها در آب تصفیه نشده 34± 1437 تا 497± 3605 ذره در هر لیتر است و به‌طور کلی مقدار میکروپلاستیک‌ها در شرایط تصفیه آب حدود 83% به‌طور میانگین کمتر از آب تصفیه نشده است. طول و قطر باید در هنگام گزارش در مورد حضور میکروپلاستیک لحاظ شوند، زیرا قطر برای تنفس بسیار مهم است، در حالی که طول نقش مهمی در ماندگاری و سمیت دارد. اگرچه اثرات سوء بهداشتي توسط ميکروپلاستيک‌ها به‌طور کامل آشکار نشده، اما انتقال مواد شيميايي از ميکروپلاستيک‌ها به موجودات زنده يک نگراني قابل ملاحظه است و درک بهتر خطرات بالقوه میکروپلاستیک‌ها برای سلامت انسان ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - تأثیر میزان شوری آب آبیاری و عوامل تولید بر عملکرد محصول سیب زمینی در شهرستان بهار-همدان
معین صادقی سید محسن سیدان

20.1001.1.26763060.1401.7.11.9.9

افزایش تولیدات کشاورزی به دلیل رشد سریع جمعیت و به تبع آن افزایش نیاز آبی در دهه هاي اخير سبب برداشت بي‌رويه و افت سطح آب زيرزميني در دشت همدان، بهار شده است. این موضوع منجر به افت ممتد سطح آب زيرزميني در این دشت شده و سبب شده تا در زمره دشت هاي بحراني استان قرار گيرد. چکیده کامل

افزایش تولیدات کشاورزی به دلیل رشد سریع جمعیت و به تبع آن افزایش نیاز آبی در دهه هاي اخير سبب برداشت بي‌رويه و افت سطح آب زيرزميني در دشت همدان، بهار شده است. این موضوع منجر به افت ممتد سطح آب زيرزميني در این دشت شده و سبب شده تا در زمره دشت هاي بحراني استان قرار گيرد. این پدیده علاوه بر خسارت به منابع آب های زیر زمینی موجب شوری آب شده است. هدف این تحقیق بررسی اثر شوری آب زیر زمینی بر عملکرد محصول سیب زمینی است. به‏منظور بررسی تأثیر شوری آب بر عملکرد سیب زمینی، تابع عملکرد این محصول برآورد شده است. به روش نمونه برداری تصادفی داده های مورد استفاده از 119 مزرعه در سال زراعی 97-1396 گردآوری شدند و میزان شوری آب چاه‏های مزارع در دو مرحله در آزمایشگاه اندازه گیری شد. بر اساس معیار ها و آزمون‏های انجام گرفته تابع تولید به فرم تابع درجه دوم به منظور برآورد روابط میان متغیر ها انتخاب گردید. نتايج این پژوهش بیانگر این موضوع است که با افزایش یک واحد در میزان شوری آب، مقدار تولید سیب زمینی 860 کیلوگرم کاهش می‏یابد. بهره‏وری نهایی آب، بذر و کود شیمیایی به ترتیب 2/0، 23 و 14- بود، بر این ‏اساس می‏توان گفت که کشاورزان سیب‏زمینی کار دشت همدان، بهار از نهاده آب به میزان بهینه، از بذر کمتر از حد بهینه و از کود شیمیایی بیش از حد بهینه مصرف می‏کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - به کارگیری مؤلفه‌های کتابخانه سبز در کتابخانه های دانشگاهی ایران
فاطمه رضایی منش محسن حاجی زین العابدینی امیررضا اصنافی

20.1001.1.26763060.1401.7.11.3.3

هدف از انجام این پژوهش شناسایی وضعیت مؤلفه‌های کتابخانه‌سبز در کتابخانه‌های مرکزی جامعه موردنظر، روشن ساختن نقش کتابخانه‌ها در پیاده‌سازی فرهنگ جامعه سبز و ارائه راه‌حل و راهبردهایی به منظور رفع خلاهای موجود و پیاده‌سازی کتابخانه ‌سبز است. پژوهش از نوع پیمایشی- توصیفی ا چکیده کامل

هدف از انجام این پژوهش شناسایی وضعیت مؤلفه‌های کتابخانه‌سبز در کتابخانه‌های مرکزی جامعه موردنظر، روشن ساختن نقش کتابخانه‌ها در پیاده‌سازی فرهنگ جامعه سبز و ارائه راه‌حل و راهبردهایی به منظور رفع خلاهای موجود و پیاده‌سازی کتابخانه ‌سبز است. پژوهش از نوع پیمایشی- توصیفی است. جامعه آماری، شامل کتابخانه دانشگاه‌های سطح یک وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از نظر فضا و تجهیزات و نیروی انسانی است. به منظور جمع‌آوری داده‌ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. سپس داده‌های به‌دست آمده در سطح آمار توصیفی با نرم‌افزار SPSS و با محاسبه میانگین، انحراف معیار، فراوانی مطلق و درصد فراوانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های سطح یک وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با توجه به مؤلفه‌های سبز و استاندارد لید وضعیت مطلوبی ندارند. برای داشتن کتابخانه دانشگاهی سبز باید از ترویج تفکر و فرهنگ سبز در جامعه شروع کرد. زیرا بسیاری از مشکلات ما در این زمینه ریشه در فرهنگ و استفاده نادرست از منابع طبیعی و تجدیدناپذیر است. نتایج پژوهش حاضر می‌تواند کتابخانه‌ها را از وضعیت فعلی خود آگاه سازد که چه میزان با وضعیت ایده‌آل فاصله دارند و از راهبردهای ارائه شده در این پژوهش برای پیاده‌سازی کتابخانه سبز استفاده کنند. برای داشتن کتابخانه سبز دانشگاهی لزوماً نباید با ساختمان سبز شروع کنیم، بلکه این کتابخانه‌ها مأموریت‌هاي سبز نیز دارند و کتابخانه‌ها می‌توانند با پیاده‌سازی چند مؤلفه سبز در کتابخانه خود به عنوان کتابخانه سبز شناخته شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - مطالعه فلور، شکل زيستی و انتشار جغرافیایی کندوله، استان کرمانشاه
رسول باقرآبادی

20.1001.1.26763060.1401.7.11.5.5

بررسی پوشش گیاهی هر منطقه در مدیریت و توسعه منابع طبیعی به دلیل نشان دادن حضور گیاهان و شرایط پوششی از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و معرفی فلور، تعیین شکل‌های زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه کندوله در استان کرمانشاه انجام شد. در طی چکیده کامل

بررسی پوشش گیاهی هر منطقه در مدیریت و توسعه منابع طبیعی به دلیل نشان دادن حضور گیاهان و شرایط پوششی از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و معرفی فلور، تعیین شکل‌های زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه کندوله در استان کرمانشاه انجام شد. در طی دوره رویش سال 1399 با جمع‌آوری گونه‌های‌ گیاهی موجود در منطقه و شناسایی آنها بر اساس منابع، فهرست گونه‌های گیاهی منطقه مورد بررسی تهیه شد. یافته‌ها نشان داد که تعداد 116 گونه جمع آوری شده متعلق به 78 جنس و 21 خانواده هستند. از بزرگترین خانواده‌های گیاهی در منطقه می‌توان به Graminae با 51/15 درصد، Compositae 79/13 درصد، Leguminosae 3/10 درصد، Campanulaceae با 48/9 درصد و Labiatae با 6/8 درصد اشاره کرد. از نظر شکل زیستی، 3/41 درصد همی‌کریپتوفیت‌ها، 6/33 درصد تروفیت‌ها، 2/11 درصد کامفیت‌ها، 6/8 درصد ژئوفیت‌ها و 1/5 درصد فانروفیت‌ها بودند. بالا بودن درصد گونه‌های همی‌کریپتوفیت نشان دهنده اقیلم سرد و کوهستانی منطقه مورد مطالعه است. از نظر پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه متعلق به نواحی رویشی ایرانی-تورانی 75/57 درصد، ایرانی-تورانی-مدیترانه‌ای 51/15 درصد، ایرانی-تورانی/اروپایی-سیبری 75/7 درصد، جهانی 4/3 درصد، چند ناحیه‌ای 4/3 درصد، تورانی 4/3 درصد، اروپا- سیبری 5/2 درصد، ایرانی-تورانی/مدیترانه‌ای/اروپا-سیبری 7/1درصد، اروپایی-تورانی/ اروپایی-سیبری/صحرایی-سندی 7/1درصد، ایرانی-تورانی/صحرایی-سندی 86/0 درصد و صحرایی-سندی 86/0 درصد بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - تغليظ لجن تصفيه خانه بهداشتي شركت ايران¬خودرو با استفاده از راكتور كاويتاسيون پلاسمايي
ليلي معصومي قلعه علي صيادي ملكامي امیر امامی نعيمه شيراكبري جواد مدبر مجيد جواديان سرچشمه

20.1001.1.26763060.1401.7.11.4.4

به منظور متراكم سازي لجن هاي بهداشتي معمولا از دو نوع دستگاه آبگيري تكميلي سانتريفيوژ و اسكروپرس استفاده مي شود. در اين مقاله به منظور افزايش راندمان و رطوبت گيري حداكثر در مرحله نهايي تصفيه خانه از راكتور كاويتاسيون پلاسمايي استفاده شد. نمونه ورودي سيستم مورد بررسي، لج چکیده کامل

به منظور متراكم سازي لجن هاي بهداشتي معمولا از دو نوع دستگاه آبگيري تكميلي سانتريفيوژ و اسكروپرس استفاده مي شود. در اين مقاله به منظور افزايش راندمان و رطوبت گيري حداكثر در مرحله نهايي تصفيه خانه از راكتور كاويتاسيون پلاسمايي استفاده شد. نمونه ورودي سيستم مورد بررسي، لجن خروجي فرآيند تصفيه خانه فاضلاب بهداشتي شركت ايران خودرو پس از ورود به حوض هاضم و ماند يك ساعت است. با استفاده از راكتور كاويتاسيون پلاسمايي توسط ركتيفاير، ولتاژ 50 ولت و جريان 110 آمپر به 5 الكترود آهني موجود در مخزن راكتور كاويتاسيون به حجم 1 متر مكعب اعمال شده و نمونه طي مدت 8 روز و هر روز به مدت زمان 8 ساعت تست شد. سپس تاثير حضور راكتور كاويتاسيون بر روي ميزان درصد ماده خشك در مقايسه با زماني كه سيستم سانتريفيوژ و مولتي ديسك اسكرو پرس به تنهايي استفاده مي شد مورد بررسي قرار گرفت. بر اساس نتايج صنعتي و آزمايشگاهي، كاهش بيش از ٨٠ درصد حجم لجن مرطوب روزانه (تبديل ١٠٠ مترمكعب لجن دفعي روزانه به حدود ٢٠ مترمكعب) مشاهده شد. همچنين،COD آب خروجي از مخزن نهايي كاويتاسيون كمتر از 200 ميليگرم بر ليتر بود، به علاوه، ميزان كدورت پس از تصفيه با گذشتن از فيلتر هاي شني در مراحل نهايي به زير 50 NTU رسيد كه اين ميزان قابليت استفاده در مصارف آبياري و كشاورزي را دارد . استفاده از راكتور كاويتاسيون پلاسمايي در كاهش زمان ته نشيني و حجم نهايي لجن مرطوب تاثيرگذار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - مکان یابی محدوده های مناسب برای دفن پسماند روستایی (محدوده مورد مطالعه : شهرستان قصرشیرین )
مصطفی توکلی نغمه حبیب محمودی چناری فرشته جاسم نژاد

20.1001.1.26763060.1401.7.11.12.2

آلایندگی پسماندها منشأ بسیاری از مشکلات محیط زیستی است. این آلاینده‌ها سبب آلودگی منابع آب، خاک و هوا و تخریب منظرهای طبیعی و گسترش بیماری می‌شوند و این در حالی است که کانون‌های دفع پسماند علی رغم فاصله مناسب با مراکز شهری‌، مناطق روستایی را با تهدید‌هایی مواجه می‌کند. چکیده کامل

آلایندگی پسماندها منشأ بسیاری از مشکلات محیط زیستی است. این آلاینده‌ها سبب آلودگی منابع آب، خاک و هوا و تخریب منظرهای طبیعی و گسترش بیماری می‌شوند و این در حالی است که کانون‌های دفع پسماند علی رغم فاصله مناسب با مراکز شهری‌، مناطق روستایی را با تهدید‌هایی مواجه می‌کند. تعیین مناطق مساعد برای دفن پسماند از راهکارهای عمومی مقابله با این بحران است. در این پژوهش، که با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌های انجام شده است پس از جمع آوری لایه‌های خام مربوط به 12 شاخص (مناطق روستایی‌، شهری‌، راه‌، منابع آب‌، سیلاب‌، کاربری زمین‌، مراتع‌، خاک‌، زمین شناسی‌، گسل‌، راه‌های ارتباطی و ...) و تهیه نقشه‌های فاصله و بی مقیاس سازی آن با استفاده از نرم خطی در نرم‌افزار GIS محدوده‌های مناسب به منظور دفع پسماند در شهرستان قصرشیرین به دلیل موقعیت خاص آن از نظر منابع آب فراوان (آب‌های معدنی و اکوتوریسم) بررسی شد. نتایج نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از شهرستان قصرشیرین برای دفع پسماند مناسب نیست که این محدوده‌ها به رنگ قرمز در خروجی نهایی مدل‌ها به نمایش درآمده است. همچنین، فقط بخش‌های از این شهرستان برای این منظور مناسب است که در خروجی نهایی مدل‌ها به رنگ آبی مشخص شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - بررسی مولفه های مدارس سبز با رویکرد معماری پایدار (مطالعه موردی: مدارس ابتدایی شهر ارومیه)
مهرداد حیدرزاده جواد شریف نژاد

20.1001.1.26763060.1401.7.11.11.1

یکی از شاخص هاي اساسی کشورهاي کوشا در حفاظت از محیط زیست، سیاست گذاري در راستاي آموزش به عنوان بعد سوم توسعه پایدار است که در این میان مدارس سبز به عنوان یک برنامه جهانی آموزش محیط زیست بر اساس استانداردهاي بین المللی نقش مهمی را بر عهده دارد. هدف این تحقیق بررسی میزان چکیده کامل

یکی از شاخص هاي اساسی کشورهاي کوشا در حفاظت از محیط زیست، سیاست گذاري در راستاي آموزش به عنوان بعد سوم توسعه پایدار است که در این میان مدارس سبز به عنوان یک برنامه جهانی آموزش محیط زیست بر اساس استانداردهاي بین المللی نقش مهمی را بر عهده دارد. هدف این تحقیق بررسی میزان تحقق مولفه های مدارس سبز با رویکرد معماری پایدار در مدارس مقطع ابتدایی شهر ارومیه بود. بدین منظور از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شده است. داده های مورد نیاز پس از احصاء شاخص ها و مولفه های مدارس سبز از ادبیات تحقیق، توسط ابزار پرسشنامه جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن است که مدارس مقطع ابتدایی شهر ارومیه از منظر برخورداری از شاخص ها و مولفه های مدارس سبز در طیف پایین تر از حد متوسط قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - امکان سنجی افزایش ماندگاری مرغ بسته بندی شده با پد سلولزی و عصاره لیمو و تاثیرات محیط زیستی آن
حامد کیومرثی اعظم بارانی بیرانوند حامد غفوری اسکویی1

20.1001.1.26763060.1401.7.11.7.7

آلودگی محیط زیست ناشی از خروج خونابه مرغ بسته‌بندی شده یکی از بزرگترین مشکلات در عرصه تولید و توزیع این محصولات به حساب می‌آید. اثر عصاره لیمو و پد سلولزی بر برخی خصوصیات شیمیایی، میکروبی و ظاهری گوشت بسته‌بندی شده ران مرغ مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین، بدلیل اینکه در ص چکیده کامل

آلودگی محیط زیست ناشی از خروج خونابه مرغ بسته‌بندی شده یکی از بزرگترین مشکلات در عرصه تولید و توزیع این محصولات به حساب می‌آید. اثر عصاره لیمو و پد سلولزی بر برخی خصوصیات شیمیایی، میکروبی و ظاهری گوشت بسته‌بندی شده ران مرغ مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین، بدلیل اینکه در صورت جلوگیری از رشد میکروبی ترکیباتی که از ضایعات طیور انتشار می‌یابند نیز کاهش خواهد یافت، تأثیرات محیط زیستی این پژوهش دارای اهمیت است. نتایج بدست آمده نشان داد که اثر پدسلولزی و حضور عصاره‌ها نسبت به نمونه‌های فاقد پد بر عوامل میزان جذب خونابه، مهار افزایش TVN و اندیس پراکسید معنی دار (P< 0.01) است. دلیل این امر را می‌توان به جذب ترکیبات موجود در خونابه توسط پد و حضور ترکیبات فنلی و آنتی‌اکسیدانی عصاره نسبت داد که سبب افزایش کیفیت در نمونه‌های حاوی پد همراه عصاره می‌شوند. به ترتیب حضور 5 و 1 درصد عصاره لیمو سبب مهار افزایش بار میکروبی کل و باکتری‌های سرما دوست می‌شود. بررسی نتایج بو، رنگ و مطلوبیت کل در نمونه‌های ران مرغ نشان داد که همه نمونه‌ها در روز صفر در وضعیت خوبی قرار داشتند که با گذشت زمان استفاده از پد سلولزی در ویژگی‌های بو و رنگ تغییر معنی‌داری ایجاد نمی کند، اما تغییرات در میزان رنگ نسبت به بوی محصول بواسطه جذب خون و کاهش ظرفیت نگهداری گوشت در طی گذر 6 روزه محسوس‌تر است. در حالت کلی طی گذر زمان، نمونه‌های حاوی عصاره نسبت به نمونه‎های شاهد در شرایط مطلوب‌تری از نظر همه فاکتورها قرار گرفتند که در نتیجه از افزایش آلودگی‌های میکروبی، خونابه‌ها و سایر عوامل زیانبخش به محیط زیست جلوگیری کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - طراحی الگوی مدیریت یکپارچه پدافند غیرعامل محیط زیست تامین آب شرب کلانشهر رشت
سید عباس اسدی مژگان زعیم دار سید علی جوزی

20.1001.1.26763060.1401.7.11.8.8

حفاظت از زنجیره تأمین آب شرب کلانشهرها از جمله موضوعات مهمی است که تمامی کشورها همواره باید به آن توجه کنند، چرا که هر گونه اتفاقی در این زنجیره تأمین، می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری را متحمل کند. هدف از مطالعه حاضر، طراحی الگوی مدیریت یکپارچه پدافند غیرعامل محیط زیست چکیده کامل

حفاظت از زنجیره تأمین آب شرب کلانشهرها از جمله موضوعات مهمی است که تمامی کشورها همواره باید به آن توجه کنند، چرا که هر گونه اتفاقی در این زنجیره تأمین، می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری را متحمل کند. هدف از مطالعه حاضر، طراحی الگوی مدیریت یکپارچه پدافند غیرعامل محیط زیست در زمینه تأمین آب شرب است. پژوهش حاضر بر اساس هدف از نوع مطالعات بنیادین بوده و برای بررسی مدیریت یکپارچه پدافند غیرعامل محیط زیست منابع تأمین آب، تصفیه‌خانه‌ها، خطوط انتقال و مخازن ذخیره آب شرب کلانشهر رشت، از تئوری داده‌بنیاد استفاده شد. جمع‌آوری داده‌ها از طریق مصاحبه با خبرگان انجام گرفت و در نهایت، 14 خبره از بین اساتید مدیریت محیط زیست و کارشناسان حوزه آب به روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی انتخاب شدند تا دیدگاه‌ها به اشباع نظری برسند. برای تحلیل متن، کدگذاری (باز، محوری و انتخابی) و مقوله‌ای کردن و تولید شبکه‌های مقوله‌ای از نرم‌افزار MAXQDA 2020 استفاده شد. بررسی دیدگاه‌ها در خصوص راهکارهای کاهش و مقابله با تهدیدات محیط زیستی مراحل مختلف آب‌رسانی کلانشهر رشت نشان داد که می‌توان از پنج جنبه زیرساختی، خط‌مشی‌گذاری، فرهنگی، فنی و انسانی به بررسی راهکارها پرداخت. در نهایت، با تکیه بر تئوری داده‌بنیاد و الگوی اشتراوس و کوربین، الگوی نهایی مدیریت یکپارچه پدافند غیرعامل محیط زیست تأمین آب شرب کلانشهر رشت شامل شرایط علّی، مقوله اصلی، شرایط مداخله‌گر، عوامل زمینه‌ای، راهبردها و پیامدها ارائه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - ارزیابی وضعیت تروفی تالاب ها استان لرستان بر اساس شاخص کارلسونTSI
مهدی مهدی نسب

20.1001.1.26763060.1401.7.11.6.6

تعیین وضعیت تروفی یکی از روش های ارزیابی و بررسی تعادل اکولوژیکی اکوسیستم های تالابی است، زیرا پایداری و تداوم بهره وری این اکوسیستم های منحصر بفرد، نیازمند مدیریت صحیح پایش و کنترل شرایط محیطی آنها است. افزایش مواد مغذی در همه سطوح اکوسیستم‌های آبی از جمله تغییر در فرا چکیده کامل

تعیین وضعیت تروفی یکی از روش های ارزیابی و بررسی تعادل اکولوژیکی اکوسیستم های تالابی است، زیرا پایداری و تداوم بهره وری این اکوسیستم های منحصر بفرد، نیازمند مدیریت صحیح پایش و کنترل شرایط محیطی آنها است. افزایش مواد مغذی در همه سطوح اکوسیستم‌های آبی از جمله تغییر در فراوانی گونه ها، مهاجرت، کاهش تنوع زیستی و تغییر در ساختار و ترکیب جوامع اثرگذار است. بنابراین؛ تعیین وضعیت تروفی یا به عبارت دیگری توان تولید در یک اکوسیستم نیازمند استفاده از روشی مناسب است. روش های متداول برای تعیین میزان تروفی بر اساس سه پارامتر فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی استوار است. استان لرستان به سبب زمین ساخت منحصربفرد دارای تالاب‌های متعدد، شامل تالاب های 11 گانه پلدختر با مساحت عرصه آبی 7/142 هکتار، بیشه دالان با 5/913 هکتار و ت تنودر با 1000 هکتار مساحت است. در این پژوهش برای ارزیابی وضعیت تروفی تالاب‌های پلدختر، بیشه دالان و تنودر از نمونه برداری میزان غلظت فسفرکل(TP)، نیتروژن کل(TN) با استفاده از شاخص تروفی کارلسون(TSI) در دو فصل تابستان و زمستان 1398 استفاده شده است. بر اساس میانگین سالیانه شاخص کارلسون تالاب‌های پلدختر و بیشه دلان در شرایط تروفی مزوتروفیک خفیف و تالاب تنودر در رده یوتروفیک است. در تالاب‌های استان لرستان بار رسوبی مواد معلق و کدورت آب به دلیل ورود سالیانه مقادیر زیادی رسوب از حوضه آبریز، توسعه باغات، برداشت-های متنوع تفریحی در بروجرد و دورود، افزایش سطح آلودگی آب رودخانه تیره ناشی از فاضلاب شهری، صنعتی، پسماندهای مراکز تفریحی شهر و روستایی و پسماندهای منابع نقطه ای آلودگی همچون استخرهای پرورش ماهیان گرم آبی، از حد این تالاب‌ها عبور کرده و بر پیکره ناپایدار کنونی تاثیرات مخربی را به بار آورده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - تحلیلی بر سیستم موانع چندگانه مهندسی - طبیعی در راستای مدیریت پایدار پسماندهای رادیواکتیو
مهدی یزدیان مهجبین ردایی راضیه صفار علیرضا جباری

20.1001.1.26763060.1401.7.11.1.1

رشد جمعیت، فرآیندهای توسعه شهری و صنعتی در سراسر جهان اتخاذ منابع جایگزین انرژی در زمینه کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و همچنین تأثیرات مضر آنها بر سلامت انسان و محیط‌زیست را اجتناب‌‌ناپذیر کرده‌ است. طی دهه‌های گذشته، گسترش استفاده از انرژی هسته‌ای به عنوان منابع انرژی جایگ چکیده کامل

رشد جمعیت، فرآیندهای توسعه شهری و صنعتی در سراسر جهان اتخاذ منابع جایگزین انرژی در زمینه کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و همچنین تأثیرات مضر آنها بر سلامت انسان و محیط‌زیست را اجتناب‌‌ناپذیر کرده‌ است. طی دهه‌های گذشته، گسترش استفاده از انرژی هسته‌ای به عنوان منابع انرژی جایگزین، حکایت از تولید گسترده پسماند رادیواکتیو را دارد و مدیریت صحیح پسماندهای رادیواکتیو را به چالشی حیاتی برای جامعه جهانی مبدل ساخته است. مطالعه حاضر نوعی مطالعه مروری است که اصول و فرآیندهای مدیریت پسماندهای رادیواکتیو و عوامل موثر در مکان‌یابی سایت‌های دفن پسماندهای رادیواکتیو را مورد واکاوی قرار می‌دهد، و بر طراحی موانع چندگانه مهندسی-طبیعی و اتخاذ برنامه‌های کنترلی-نظارتی همراه با الزامات قانونی در راستای دفع بهینه پسماندهای رادیواکتیو تأکید می‌ورزد تا ضمن اخذ راهبردهای کارا به ابعاد مختلف پایداری در تمامی ابعاد محیط‌زیستی، اجتماعی و اقتصادی توجه شود. نتایج مطالعه حاکی از آن است که فرآیندهای آمایش و تثبیت پسماندهای خطرناک، ارزیابی ریسک، مکانیابی سایت دفن، ایمنی طولانی مدت سایت‌های دفن، طراحی سازه‌های مقاوم، اتخاذ سیستم موانع چندگانه مهندسی- طبیعی، طراحی برنامه‌های پایش و نظارتی می‌تواند میزان آسیب‌پذیری انسان و محیط زیست را از سایت‌های دفن پسماندهای رادیواکتیو کاهش دهد و به عنوان چارچوب موثر در مدیریت پسماندهای رادیواکتیو توسط طراحان، برنامه‌ریزان و مهندسان به کار گرفته شود. پرونده مقاله

XML

فهرست مقالات