• معرفي نشريه
    تخصصی

    نشريه پژوهش و فناوری محيط زيست، مجله ی علمي پژوهشكده محيط زيست جهاد دانشگاهي است. اين نشريه در ابتدا در سال 1383 با کسب مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شورای نشریات جهاددانشگاهی با عنوان "محیط زیست" شروع به فعالیت نمود؛ سپس از سال 1395 تغییر نام داده و در حال حاضر با عنوان "پژوهش و فناوری محیط زیست" به فعالیت خود ادامه داده و مقالات علمي در زمينه هاي مختلف محيط زيست را جهت پذیرش و انتشار مورد بررسی قرار می دهد. همچنین، پژوهشکده محیط زیست در سال 1401 تفاهم نامه همکاری با انجمن ارزیابی محیط زیست ایران امضاء کرده است. این نشریه در سال 1401 مجوز ISC خود را از پایگاه استناد علمی جهان اسلام دریافت نمود.

    صـاحب ‌امتیـاز: پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی

    شروع انتشار: 1395

    توالی انتشار: دوفصلنامه

    نوع انتشار: الکترونیکی

    میانگین مدت زمان داوری اولیه: 1 ماه

    نوع داوری: دوسویه ناشناس

    سامانه مشابهت یاب: دارد

    زبان نشریه: فارسی به همراه چکیده و واژه های کلیدی انگلیسی

    انواع مقالات قابل انتشار: مقاله ی پژوهشی، مروری

    نوع دسترسی: رایگان (تمام متن)

    هزینه داوری و پذیرش نهایی: دارد

     ایمیل مجله:  journal.eri@gmail.com

    میانگین بازه زمانی بررسی اولیه مقالات دریافتی: کمتر از ده روز

    منشور اخلاق: این نشریه از قوانین COPE (کمیته اخلاق در انتشار) پیروی می کند.


    آخرین مقالات منتشر شده

    • دسترسی آزاد مقاله

      1 - مروری بر انواع سوپرجاذب های مورد استفاده در بخش کشاورزی و بررسی سنتز دو نوع جاذب با استفاده از منابع بازیافتی جهت صرفه جویی در منابع آب
      سیده بهاره  عظیمی
      شماره 14 , دوره 8 , پاییز-زمستان 1402
      آب یکی از مشکلات جهان امروز است و صرفه جویی در مصرف آن ضروری است. بسیاری از نقاط کره زمین با شرایط خشکسالی مواجه هستند .هدف از پژوهش حاضر تجزیه و تحلیل تکنیک‌های جدید و متفاوت در کشاورزی نوین است. در این راستا سعی شده است روش های نوینی با استفاده از سوپر جاذب ها معرفی ش چکیده کامل
      آب یکی از مشکلات جهان امروز است و صرفه جویی در مصرف آن ضروری است. بسیاری از نقاط کره زمین با شرایط خشکسالی مواجه هستند .هدف از پژوهش حاضر تجزیه و تحلیل تکنیک‌های جدید و متفاوت در کشاورزی نوین است. در این راستا سعی شده است روش های نوینی با استفاده از سوپر جاذب ها معرفی شود. با پیشرفت علم و فناوری، مواد پلیمری بسیار عالی برای حفظ آب، بیشتر ساخته شده است. در این مقاله، پیشرفت تحقیقاتی عوامل نگهدارنده آب مبتنی بر پلیمرهای طبیعی و مصنوعی در 10 سال اخیر بررسی شده است. در نهایت سنتز دو نوع سوپر جاذب طبیعی و مصنوعی با استفاده از مواد بازیافتی شرح داده می شود. هیدروکسی اتیل سلولز، دارای ویژگی عالی یک سوپر جاذب همچون زیست تخریب پذیر بودن، غیر سمی، قابلیت جذب بالای آب، می-باشد و یکی از مشتقات سلولز می باشد که در موارد آبگیری، تصفیه فاضلاب، غشاهای الکترولیتی، داروسازی، آفت کش ها، خاک جایگزین در کشاورزی کاربردهای فراوان دارد. و استفاده از آن را می توان با ترکیب کردن با پلیمرهای مختلف گسترش داد. این ترکیب امکان تشکیل بیو مواد جدید با خواص بهبود یافته و کاربردهای گوناگون را دارد. در نتیجه تهیه یک عامل نگهدارنده آب با چشم اندازی کاربردی در کشاورزی ، نه تنها جذب آب و حفظ آب در خاک را تقویت می کند، بلکه مقاوم به شوری است و دارای استحکام مکانیکی، قابلیت استفاده مجدد و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیز می باشد. همه این ویژگی ها در سوپر جاذب های معرفی شده وجود دارد. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      2 - اسپیرولینا، میکروجلبک‌ جاذب رنگ از فاضلاب
      هانیه میربلوکی فاطمه قنبری هومن هروی
      شماره 14 , دوره 8 , پاییز-زمستان 1402
      رنگ اولین آلاینده‌‌ایی است که در پساب‌های صنعتی شناخته می‌شود و مقدار کم آن هم، در آب بسیار نامطلوب است. اکثر رنگ‌ها شامل مولکول‌های آلی پیچیده بوده و به دلیل حضور فلزات، آروماتیک‌ها و دیگر ترکیبات در ساختارشان، برای زندگی آبزیان و انسان ها مضر هستند. حذف و یا کاهش مقدا چکیده کامل
      رنگ اولین آلاینده‌‌ایی است که در پساب‌های صنعتی شناخته می‌شود و مقدار کم آن هم، در آب بسیار نامطلوب است. اکثر رنگ‌ها شامل مولکول‌های آلی پیچیده بوده و به دلیل حضور فلزات، آروماتیک‌ها و دیگر ترکیبات در ساختارشان، برای زندگی آبزیان و انسان ها مضر هستند. حذف و یا کاهش مقدار ورود این آلاینده به محیط امری ضروری بوده که جذب زیستی یکی از این روش‌ها است. هدف اصلی از این تحقیق بررسی حذف رنگ نساجی راکتیو آبی توسط میکروجلبک اسپیرولینا است. در روند انجام پژوهش، اثر متغیرهایی چون زمان تماس، دوز جلبک تزریقی و غلظت فاضلاب، بر فرایند حذف رنگ بررسی و مقدار جذب نمونه‌ها توسط دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه گیری شد و دامنه و تعداد آزمایش‌ها با نرم افزار طراحی آزمایش به روش سطح پاسخ (RSM) تعیین گردید، همچنین برای تحلیل و تجزیه نتایج بدست آمده از ابزار آماری تحلیل واریانس (ANOVA) استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده، در شرایط بهینه آزمایش، بهترین درصد حذف رنگ توسط میکروجلبک اسپیرولینا، در زمان تماس 30 دقیقه با دوز جلبک تزریقی 10 میلی‌لیتر به فاضلاب با غلظت رنگ 50 میلی‌گرم بر لیتر، 100 درصد بدست آمد. بنابراین، استفاده از میکروجلبک‌ها، علاوه بر اینکه روشی ارزان با راهبری آسان جهت حذف رنگ از فاضلاب رنگی مثل فاضلاب نساجی است، بعنوان یک روش دوست دار محیط زیست جهت حذف آلاینده‌های سخت تجزیه پذیر، مورد توجه محققان خواهد بود. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      3 - مطالعه تغییرات توسعه شهری و پوشش گیاهی مازندران با استفاده از تحلیل برداری تغییر در راستای حفاظت و بهبود مدیریت سیمای سرزمین
      نیلوفر  اسلام زاده
      شماره 14 , دوره 8 , پاییز-زمستان 1402
      استان مازندران همواره مورد توجه گردشگران قرار گرفته است. بنابراین، به منظور جلب رضایت مردم و گردشگران توسعه شهری در آن گسترش یافته است. علاوه بر آن افزایش نسبی جمعیت، پیشرفت صنایع، مشکل پسماند و فاضلاب، تخریب زیستگاه، تقاضا برای انرژی، حمل و نقل و کشاورزی، محیط زیست ماز چکیده کامل
      استان مازندران همواره مورد توجه گردشگران قرار گرفته است. بنابراین، به منظور جلب رضایت مردم و گردشگران توسعه شهری در آن گسترش یافته است. علاوه بر آن افزایش نسبی جمعیت، پیشرفت صنایع، مشکل پسماند و فاضلاب، تخریب زیستگاه، تقاضا برای انرژی، حمل و نقل و کشاورزی، محیط زیست مازندران را تحت تاثیر قرار داده است. از طرف دیگر، میزان تخریب پوشش گیاهی بالایی دارد. پایش تغییرات کاربری و پوشش اراضی نقش مهمی در برنامهریزی و مدیریت شهری سیمای سرزمین دارد. هدف اصلی از انجام این تحقیق بررسی تغییرات سیمای سرزمین استان مازندران با استفاده از سری زمانی دادههای ماهوارهای بین سالهای 1988 تا 2018 به منظور برنامهریزی برای مدیریت بهتر در راستای حفاظت سیمای سرزمین و کنترل توسعه و تخریب است. در مطالعه حاضر تغییرات توسعه شهری و پوشش گیاهی مازندران به تفکیک هریک از شهرها با استفاده از تصاویر ماهواره لندست در بازه زمانی 30 ساله با روش تحلیل برداری تغییر بررسی شد. نتایج نشان داد میزان تغییرات توسعه شهری و تخریب پوشش گیاهی در بازه مورد مطالعه در سطح استان افزایش داشته است. میزان بالای تغییرات توسعه شهری از نظر درصد مساحت مربوط به شهرهای بابلسر، نوشهر و چالوس است که بترتیب 21 ، 15 و 11 درصد مساحت کل آنهاست. این سه شهر، سالیانه بیشترین تعداد گردشگران و تعداد بالای ویلاسازی را دارد. میزان بالای تخریب پوشش گیاهی جنگلی از نظر مساحت مربوط به ساری، نکا و بهشهر یعنی شرق استان بهترتیب شامل 27 ، 11 و 7 هکتار است. روش تحلیل بردار تغییر، قابلیت آشکارسازی و طبقهبندی انواع تغییرات بزرگی و جهت در سیمای سرزمین را بهصورت رضایتبخش دارد. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      4 - بررسی بقایای آفت کش های موینفوس و اتیون در سیب و انگور و ارزیابی ریسک سلامتی بر اساس شبیه سازی مونت کارلو
      بهزاد محمدی خانقاهی ندا سهیلی ملکی لیلا عباس زاده غلامحسین  صفری
      شماره 14 , دوره 8 , پاییز-زمستان 1402
      بقایای آفت کش های موینفوس و اتیون در 32 نمونه (20 نمونه سیب و 12 نمونه انگور) مراغه، در دو تیمار شسته نشده و شسته شده پس از استخراج با روش تجزیه ای راحت، سریع، مؤثر و ایمن (QuEChERS ) توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی و طیفسنجی جرمی (GC/MS ) آنالیز شدند. همچنین، ارزیابی ریس چکیده کامل
      بقایای آفت کش های موینفوس و اتیون در 32 نمونه (20 نمونه سیب و 12 نمونه انگور) مراغه، در دو تیمار شسته نشده و شسته شده پس از استخراج با روش تجزیه ای راحت، سریع، مؤثر و ایمن (QuEChERS ) توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی و طیفسنجی جرمی (GC/MS ) آنالیز شدند. همچنین، ارزیابی ریسک بهداشتی ناشی از آفت کش ها در محصولات سیب و انگور با استفاده از شاخص نسبت خطر (HQ) و براساس شبیه سازی مونتکارلو برای دو گروه سنی بزرگسالان و کودکان انجام شد. نتایج نشان داد که میانگین باقیمانده آفتکش اتیون در نمونه های سیب و انگور پایینتر از حداکثر باقیمانده مجاز (MRL) ایران است، در حالیکه میانگین باقیمانده آفت کش موینفوس در نمونه های سیب و انگور بالاتر از MRL ایران است. همچنین باقیمانده آفت کش های اتیون و موینفوس در 100 درصد نمونه های سیب و انگور آنالیز شده بالاتر از MRL اتحادیه اروپا بود. میانگین باقیمانده آفتکشهای موینفوس و اتیون پس از شستشو در نمونه های سیب به ترتیب 47 و 45 درصد و در نمونه های انگور 44 و 42 درصد کاهش یافت. نتایج ارزیابی ریسک بهداشتی براساس شبیه سازی مونتکارلو نشان داد که مقدار HQ با اطمینان 100 درصد در گروه های سنی کودکان و بزرگسالان کمتر از یک است. از اینرو، مصرف سیب و انگور با این دو آفت کش هیچگونه خطر قابل توجهی برای سلامتی مصرف کنندگان ندارند. با اینحال، با توجه به استفاده از آفت کش های متعدد، نظارت مستمر و دقیق و مقررات سختگیرانه در رابطه با کیفیت و ایمنی میوه ها و سبزیجات توصیه میشود. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      5 - تحلیل محتوای کتابهای پایه پنجم ابتدایی سال تحصیلی 1403 - 1402 براساس میزان توجه به مؤلفههای محیطزیست
      پری  مو سی پور میاندهی محبوبه  منصوری
      شماره 14 , دوره 8 , پاییز-زمستان 1402
      پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب های پایه پنجم ابتدایی براساس میزان توجه به مؤلفهای محیط زیستی انجام شده است. روش پژوهش توصیفی که از روش تحلیل محتوا به صورت کیفی، کمی انجام شده است. جامعه آماری، کتابهای پایه پنجم دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1403 - 1402 است. در این کتا چکیده کامل
      پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب های پایه پنجم ابتدایی براساس میزان توجه به مؤلفهای محیط زیستی انجام شده است. روش پژوهش توصیفی که از روش تحلیل محتوا به صورت کیفی، کمی انجام شده است. جامعه آماری، کتابهای پایه پنجم دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1403 - 1402 است. در این کتابها، متن، پرسش و تصویرها تحلیل شده است. در این مطالعه 9 مؤلفه محیط زیستی که شامل، آب، هوا، آب و هوا، خاک، صوت، گیاهان، جانوران، زباله و آلودگی بررسی شده است. بر اساس یافتههای پژوهش کتابهای مورد تحلیل از بین مؤلفههای محیط زیستی، 779 بار به آب، 145 بار به هوا، 52 بار به آب و هوا، 355 بار به خاک، 54 بار به صوت، 991 بار به گیاهان، 351 بار به جانوران، 34 بار به آلودگی و 8 بار به زباله توجه شده است. مؤلفه گیاهان با فراوانی 991 در رتبه اول و مؤلفه زباله با فراوانی 8 در رتبهی آخر هستند. نتایج نشان میدهد توجه به تعدادی و نادیده گرفتن مولفههای دیگر موجب اختلال در ایجاد دانش و رفتار محیط زیستی دانش آموزان میشود. همچنین، در این کتابها به تأثیرات مثبت و منفی انسان بر محیط زیست اشاره نشده است. دانشآموزان بهعنوان شهروندان جامعه و آیندهسازان باید از نتیجهی رفتار خود و دیگران با محیط زیست آگاه باشند تا بتوانند در جهت کاهش رفتار نامطلوب و افزایش رفتار مطلوب محیط زیستی گام بردارند. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      6 - ارزیابی و اولویتبندی نقش زیرساختها در توسعه محورهای (کریدورهای) گردشگری مورد نمونه: محور خرم آباد به اصفهان در محدوده استان لرستان
      امیر حسینیان راد حکمت امیری مریم بیرانوندزاده سمیه تیموری
      شماره 14 , دوره 8 , پاییز-زمستان 1402
      توسعه گردشگری یکی از عوامل مهم رشد اقتصادی در بسیاری از کشورهاست. محور شهرهای خرم آباد- اصفهان به عنوان یکی از محور های گردشگری مهم در ایران، با دارا بودن پتانسیلهای قابل توجه از جمله آبشارها، سد، جاذبههای مذهبی و تاریخی نیازمند تجهیز زیرساخت های گردشگری است، به گونهای چکیده کامل
      توسعه گردشگری یکی از عوامل مهم رشد اقتصادی در بسیاری از کشورهاست. محور شهرهای خرم آباد- اصفهان به عنوان یکی از محور های گردشگری مهم در ایران، با دارا بودن پتانسیلهای قابل توجه از جمله آبشارها، سد، جاذبههای مذهبی و تاریخی نیازمند تجهیز زیرساخت های گردشگری است، به گونهای که با تجهیز این زیرساختها، بهره بهینه از این قابلیتها برده شود. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی نقش زیرساخت های گردشگری در توسعه محورگردشگری خرم آباد به اصفها تدوین شده است. مطالعه حاضر از نظر ماهیت تحلیلی مبتنی بر روش پیمایشی است ؛ گردآوری داده ها از نوع ترکیبی است. اطلاعات نظری موردنیاز از طریق روش اسنادی و کتابخانه ای به دست آمده است. در روش میدانی بنا به ماهیت موضوع از بازدید میدانی و پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، شامل 33 نفر از کارشناسان متخصص و خبره مرتبط با موضوع پژوهش در شهرستانهای الیگودرز، ازنا و دورود بود که بر اساس نمونه برداری هدفمند تدریجی انتخاب شده اند. برای تحلیل بهره گرفته شده است. یافته های تحقیق نشان داد که از بین زیرساختهای AHP دادهها از ابزار اثرگذار بر محور گردشگری خرم آباد- اصفهان، مؤلفه دسترسی فیزیکی به جاذبه های توریستی، وجود پارکینگهای کنار جادهای، امکانات اقامتی (هتل ، مهمانپذیر)، خدمات پذیرایی (رستوران، چایخانه و...) و وجود زیرساختهای اطلاع رسانی به ترتیب اهمیت از اثرگذاری بیشتری نسبت به سایر مؤلفه ها (وجود زیرساختهای ورزشی، دسترسی به شبکه اینترنت، تبلیغات و جذب سرمایه گذار دولتی و خصوصی) بر توسعه گردشگری این محور برخوردارند. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      7 - بررسی تغییرات کاربري اراضی و روند تحولات شاخص هاي هیدرومورفولوژیکی بر روي مساحت و حجم پهنه آبی دریاچه اوان براساس سري هاي زمانی داده هاي لندست
      مرتضی کریمی هادی مدبری بابک رازدار
      شماره 14 , دوره 8 , پاییز-زمستان 1402
      یکی از مهمترین رویکردهای حفظ و احیاء تالاب‌ها، شناسایی تغییرات محیط‌زیستی از گذشته تاکنون و تدوین برنامه مدیریت جامع و یکپارچه برای کنترل این تغییرات و تصمیم‌سازی برای ارائه راهکار به‌منظور بهبود وضعیت این اکوسیستم‌های پرارزش است. دریاچه اوان به‌عنوان یکی از چشم‌اندازها چکیده کامل
      یکی از مهمترین رویکردهای حفظ و احیاء تالاب‌ها، شناسایی تغییرات محیط‌زیستی از گذشته تاکنون و تدوین برنامه مدیریت جامع و یکپارچه برای کنترل این تغییرات و تصمیم‌سازی برای ارائه راهکار به‌منظور بهبود وضعیت این اکوسیستم‌های پرارزش است. دریاچه اوان به‌عنوان یکی از چشم‌اندازهای زیبا و گردشگری در منطقه شکار ممنوع الموت شرقی قزوین دارای زیستگاه‌های بارز کوهستانی و انواع گونه‌های حیات وحش است. در این تحقیق روند تغییرات رخ ¬داده در دریاچه اوان و کاربری اراضی در واحد هیدرولوژیکی منتهی به آن در یک دوره زمانی 30 ساله با استفاده از سنجش از دور شناسایی و روند تغییرات آن‌ها به‌صورت کمی به‌دست آمد. سپس تأثیر شاخص¬های هیدرومورفولوژیکی مرتبط با دریاچه بر روی مساحت و حجم دریاچه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین مساحت پهنه آبی دریاچه اوان بر اساس شاخص MNDWI در طول 8 سال گذشته 15/8 هکتار بوده و براساس رگرسیون¬های تک متغیره، رژیم هیدرولوژیکی آن به‌طور عمده با دو فاکتور مهم بارش و تبخیر ارتباط دارد. به‌طوری که با افزایش مقدار بارندگی و مساحت و حجم پهنه آبی نیز افزایش یافته است. پارامتر تبخیر نیز روند منطقی را در طول سال‌های آماری از خود نشان داد به‌طوری‌که مساحت و حجم پهنه آبی دریاچه با افزایش تبخیر از سطح آزاد آب کاهش یافته است. همچنین، نتایج رگرسیون چندمتغیره بین حجم آب دریاچه و مؤلفه¬های بارندگی و تبخیر نشان داد که حجم دریاچه با بارندگی همبستگی بیشتری دارد، اما در مقابل تبخیر با شیب یا نرخ بیشتری تغییر می کند. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      8 - ارزیابی ژئوشیمیایی و محیط زیستی کادمیم خاک ریزوسفری و برگ 11 رقم انگور در شرایط گلخانه‌ای
      هدا کریمی شهریار مهدوی نسرین  حسن زاده روح اله کریمی
      شماره 14 , دوره 8 , پاییز-زمستان 1402
      كادميوم فلزی سمي است كه با افزايش آلودگي‌هاي محیط زیستی، ورود آن به خاک و زنجيره غذايي به‌طور معني‌داري افزايش یافته است. در اين تحقيق 11 رقم انگور (Vitis vinifera L.) در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ملایر در مواجهه با سه سطح كادميوم )صفر، 50 و 100 ميلي‌گرم بركيلوگرم( به صور چکیده کامل
      كادميوم فلزی سمي است كه با افزايش آلودگي‌هاي محیط زیستی، ورود آن به خاک و زنجيره غذايي به‌طور معني‌داري افزايش یافته است. در اين تحقيق 11 رقم انگور (Vitis vinifera L.) در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ملایر در مواجهه با سه سطح كادميوم )صفر، 50 و 100 ميلي‌گرم بركيلوگرم( به صورت ازمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی مورد مطالعه قرار گرفت. پس از اعمال تیمارهای مختلف کادمیم در بازه زمانی حدود 4 ماه، نمونه¬های برگ و خاک ریزوسفری ارقام مختلف انگور جمع‌آوری و غلظت کادمیم و روی به‌وسیله دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. بر‌اساس نتایج اختلاف‌های معنی‌داری بین ارقام انگور از لحاظ محتوای کادمیم و روی برگ و خاک ریزوسفری مشاهده شد. کمترین محتوای کادمیم برگ و بیشترین کادمیم خاک ریزوسفری مربوط به رقم بیدانه سفید بود. همچنین بیشتریم محتوای روی برگ مربوط به رقم ترکمن 4 و بیشترین مقدار روی ریزوسفری مربوط به رقم ریش¬بابا بود. شاخص‌های ژئوشیمیایی شامل: Igeo و Ipoll‌، CF و BAC در خاک سطحی در مقایسه با استاندارد پوسته و شیل زمین مورد ارزیابی قرار گرفت. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش در بررسی شاخص‌های خاک در ارقام مختلف انگور و بررسی تأثیر ارقام مختلف، در خاک بدون تنش کادمیم در تمامی ارقام، طبق شاخص Ipoll و Igeo (مولر) در پوسته زمین، در طبقه‌ی غیرآلوده و طبق استاندارد شیل در زمین به میزان کمی آلوده در نظر گرفته شد. خاک ارقام تحت تنش 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم، طبق شاخص Igeo در پوسته زمین، در طبقه‌ی کمی آلوده و طبق شاخص Ipoll در طبقه کمی آلوده تا خیلی آلوده و این شاخص‌ها طبق استاندارد شیل در زمین در طبقه شدیداً آلوده قرار گرفت. نتایج خاک ارقام تحت تنش 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم، طبق شاخص Igeo و Ipoll در پوسته زمین، در طبقه خیلی آلوده و با استاندارد شیل در زمین در طبقه شدیداً آلوده قرار گرفت. نتایج این شاخص‌ها برای روی نشان داد در طبقه غیر‌آلوده قرار گرفتند. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      9 - بررسی تغییرات زمانی و مکانی کاربری اراضی با استفاده از سنجش از دور، مطالعه موردی: مراتع جیرانسو، خراسان شمالی
      محبت  نداف رضا امیدی پور حسین سبحانی
      شماره 14 , دوره 8 , پاییز-زمستان 1402
      اطلاع از روند تغییرات و همچنین مدیریت صحیح کاربری¬های اراضی در اکوسیستم های طبیعی اهمیت بالایی در حفاظت از منابع طبیعی دارد. در این راستا، استفاده از سنجش از دور به دلیل فراهم کردن اطلاعات مکانی و زمانی گسترده به یک رویه مرسوم تبدیل شده است. در تحقیق حاضر به منظور تهیه چکیده کامل
      اطلاع از روند تغییرات و همچنین مدیریت صحیح کاربری¬های اراضی در اکوسیستم های طبیعی اهمیت بالایی در حفاظت از منابع طبیعی دارد. در این راستا، استفاده از سنجش از دور به دلیل فراهم کردن اطلاعات مکانی و زمانی گسترده به یک رویه مرسوم تبدیل شده است. در تحقیق حاضر به منظور تهیه نقشه کاربری اراضی، ابتدا دقت سه روش مرسوم پیکسل پایه (حداکثر احتمال)، یادگیری ماشینی (ماشین بردار پشتیبان) و شیءگرا با یکدیگر مقایسه شدند. سپس روند تغییرات زمانی و مکانی کاربری های اراضی در یک دوره 26 ساله (1997-2023) با استفاده از شش تصویر ماهواره های لندست انجام شد. ارزیابی دقت طبقه بندی با استفاده از شاخص های ضریب کاپا و صحت کلی و ارزیابی روند تغییرات با استفاده از روش ارزیابی متقاطع و ارزیابی مکانی صورت گرفت. بر اساس نتایج، روش ماشین بردار پشتیبان دارای بالاترین ضریب کاپا (71/0 تا 98/0) و صحت کلی (86 تا 99 درصد) برای دوره¬های مورد مطالعه بود. بر اساس نتایج، مراتع با وضعیت فقیر دارای روند کلی کاهشی و کاربری¬های مراتع خیلی فقیر، اراضی بدون پوشش و زراعت دیم دارای روندهای افزایشی بودند. مساحت اراضی مرتعی فقیر از 962 هکتار (36/44 درصد) در سال 1997 به 489 هکتار (57/22 درصد) در سال 2023 کاهش یافتند، در حالی که مراتع خیلی فقیر در مدت مشابه از 1138 هکتار (48/52 درصد) به 1606 هکتار (05/74 درصد) افزایش داشته است. نتایج این تحقیق نشان داد که روند تغیرات کاربری اراضی در مرتع جیرانسو به سمت تخریب مراتع بوده و با گذشت زمان این روند در حال تشدید شدن است. همچنین، بر اساس نتایج بدست آمده از این تحقیق پیشنهاد می شود در تحقیقات آتی از روش های طبقه بندی مبتنی بر یادگیری ماشینی برای تهیه نقشه کاربری اراضی استفاده شود. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      10 - تأثیر کاربرد کودهای نیتروژن و دامی بر صفات زراعی و مقدار اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)
      سیامک  شافعی مجید  مجیدیان غلامرضا  محسن آبادی حامد  کیومرثی
      شماره 14 , دوره 8 , پاییز-زمستان 1402
      با توجه به آثار نامطلوب کودهای شیمیایی بر محیط زیست، به منظور ارزیابی تأثیر مقادیر مختلف کودهای نیتروژن و دامی بر صفات زراعی و مقدار اسانس گیاه رازیانه آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی گیلان اجرا شد. در این آزمایش عامل کود نیتروژن خالص در چهار سطح صفر، 60، چکیده کامل
      با توجه به آثار نامطلوب کودهای شیمیایی بر محیط زیست، به منظور ارزیابی تأثیر مقادیر مختلف کودهای نیتروژن و دامی بر صفات زراعی و مقدار اسانس گیاه رازیانه آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی گیلان اجرا شد. در این آزمایش عامل کود نیتروژن خالص در چهار سطح صفر، 60، 120 و 180 کیلوگرم در هکتار و عامل کود دامی در چهار سطحِ صفر، 6، 12 و 18 تن در هکتار مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته، تعداد دانه در چتر و عملکرد زیستی مربوط به تیمار تلفیقی180 کیلوگرم نیتروژن به همراه 18 تن کود دامی در هکتار بود. بیشترین تعداد چتر در بوته، وزن دانه در بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه، با استفاده از 120 کیلوگرم نیتروژن خالص به همراه 18 تن کود دامی حاصل شد که بیشترین عملکرد دانه به مقدار 43/950 کیلوگرم در هکتار بود و کمترین آن در تیمار شاهد به مقدار 4/655 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بیشترین درصد اسانس و عملکرد اسانس دانه با کاربرد 60 کیلوگرم نیتروژن خالص به همراه 18 تن کود دامی، به‌ترتیب با مقدار 946/1 درصد و 15/17 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. با توجه به نتایج به‌دست آمده، به نظر می‌رسد کاربرد کود دامی می‌تواند جایگزینی مناسب برای کاهش مصرف کود شیمیایی نیتروژن در زراعت گیاه دارویی رازیانه باشد. این نتیجه نشان داد که می‌توان با استفاده از کودهای دامی، مصرف کود شیمیایی را کاهش داده و همزمان به کارایی مطلوب رسید و در نتیجه از آثار نامطلوب کودهای شیمیایی کاست. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      11 - كاربرد تصاویر RGBبه منظور ارزیابی پارامتر کیفی آب در تالاب انزلي
      محدثه توکلی محمدجواد  چایچی
      شماره 14 , دوره 8 , پاییز-زمستان 1402
      تالابها، یکی از بارزترین زیست بوم های دنیا هستند. این زیستگاه های حیاتی و متنوع، ازجمله نظام های حیات بخش فاقد جایگزین به حساب می آیند. لیکن، هیچ یک از زیست بوم های جهان به اندازه ی تالاب ها صدمات و خسارات انسان محور را تجربه نکرده اند. از عوامل اصلی تهدید تالاب های گیل چکیده کامل
      تالابها، یکی از بارزترین زیست بوم های دنیا هستند. این زیستگاه های حیاتی و متنوع، ازجمله نظام های حیات بخش فاقد جایگزین به حساب می آیند. لیکن، هیچ یک از زیست بوم های جهان به اندازه ی تالاب ها صدمات و خسارات انسان محور را تجربه نکرده اند. از عوامل اصلی تهدید تالاب های گیلان، عوامل انسانی مانند فاضلاب های شهری و خانگی، صنعتی، صید بی رویه و تبدیل زمین های حاشیه ی برای بررسی پارامتر کیفی آب ،RGB تالاب به زمین های کشاورزی هستند. در این مطالعه، از تصاویر تالاب انزلی (ایستگاه جزیره ی بهشتی)، استفاده شد و داده های مربوط به آن، با مقادیر حاصل از در تصاویر (R) مقایسه شد. براساس داده های به دست آمده، شدت رنگ قرمز TSS سنجش ماکروسکوپی (با چشم غیرمسلح) از تالاب، می تواند یک شاخص محیط زیستی، به منظور اندازه گیری نیز، برای رنگ قرمز با ضریب همبستگی RGB باشد. بررسی نتایج حاصل از آنالیز TSS غلظت با ضریب همبستگی (B) 0 و برای رنگ آبی / با ضریب همبستگی 382 (G) 0/3118 ، برای رنگ سبز و RGB بین کاهش مقادیر ) R2=0/ 0/668 ، به دست آمد. در نهایت، یک ضریب همبستگی ( 3081 و آزمون عمق سکی، در این مطالعه pH حاصل شد. پارامترهای دیگری، مانند ،TSS افزایش غلظت مورد سنجش قرار گرفتند. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      12 - بررسی تنوع زیستی پرندگان تالاب تنودر دورود
      مهدی  مهدی نسب
      شماره 14 , دوره 8 , پاییز-زمستان 1402
      تالاب تنودر به مساحت 1000 هکتار یکی از بزرگترین تالاب های استان لرستان که در فاصله 10 کیلومتری شمال غربی شهر دورود قرار دارد. در این پژوهش جهت بررسی تنوع زیستی پرندگان زمستان گذران تالاب تنودر در سال های 1399- 1396 از شاخص های تنوع گونه ای (شانون- وینر و عکس سیمپسون )، چکیده کامل
      تالاب تنودر به مساحت 1000 هکتار یکی از بزرگترین تالاب های استان لرستان که در فاصله 10 کیلومتری شمال غربی شهر دورود قرار دارد. در این پژوهش جهت بررسی تنوع زیستی پرندگان زمستان گذران تالاب تنودر در سال های 1399- 1396 از شاخص های تنوع گونه ای (شانون- وینر و عکس سیمپسون )، یکنواختی گونه ای ( شاخص های اسمیت- ویلسون و غالبیت سیمپسون)استفاده گردید. در طی دوره مورد مطالعه (1399- 1396) تعداد 41 گونه پرنده در تالاب تنودر ثبت گردید که این گونه ها متعلق به 10 راسته، 13 تیره پرندگان ایران می باشند. نتایج بررسی شاخص های تنوع زیستی پرندگان تالاب تنودر نشان داد که سال 1399 بیشترین تنوع گونه ای، و سال 1396 بیشترین میزان یکنواختی گونه ای پرندگان را دارا بوده اند. روند شاخص های تنوع زیستی در تالاب تنودر سینوسی می باشد. گونه خروس کولی اجتماعی (Vanellus gregarius) که در بالاترین رده حفاظتی(CR) قرار دارد در سال 1398 با تعداد 400 فرد به صورت مهاجر عبوری زمستانه در این تالاب مشاهده و ثبت گردید. از نظر ماندگاری پرندگان در تالاب تنودر 65/53 درصد پرندگان زمستان گذران، 26/29 درصد مهاجر عبوری، و 09/17 درصد عادی(چهارفصل) بودند. پرونده مقاله
    پربازدیدترین مقالات

    • دسترسی آزاد مقاله

      1 - تعیین رابطه کدورت آب (NTU) و کل مواد معلق (TSS) در آبیاری قطره‌ای
      فرهاد میرزایی زینب سجودی
      شماره 6 , دوره 4 , پاییز-زمستان 1398
      صافی های شنی از مخازن پر از شن و ماسه با دانه بندی های مشخص و با ضخامت معینی از لایه های شن و ماسه تشکیل می‌شوند که تحت فشار کار می کنند و در سیستم کنترل مرکز‌ی بعد از سیکلون و قبل از فیلتر توری یا دیسکی قرار می‌گیرند. هدف از این تحقیق تعیین رابطه بین کدورت آب و کل مواد چکیده کامل
      صافی های شنی از مخازن پر از شن و ماسه با دانه بندی های مشخص و با ضخامت معینی از لایه های شن و ماسه تشکیل می‌شوند که تحت فشار کار می کنند و در سیستم کنترل مرکز‌ی بعد از سیکلون و قبل از فیلتر توری یا دیسکی قرار می‌گیرند. هدف از این تحقیق تعیین رابطه بین کدورت آب و کل مواد معلق در آب است. برای تعیین کدورت با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر نمونه‌ها مورد آزمایش قرار گرفتند و درصد عبور نور از هر نمونه بصورت جداگانه بدست آمد. همچنین آزمون تعیین کل مواد معلق نیز انجام گرفت. نتایج این آزمایش نشان داد که یک معادله درجه دوم بین درصد عبور نور و کل مواد معلق جامد وجود دارد که این معادله از نمودار شکل 3 که همبستگی بیشتری بین داده‌ها دارد به‌عنوان معادله اصلی معرفی می‌شود. همان‌طور که مشاهده می‌شود در طول موج 450 نانومتر بین کدورت و درصد عبور نور همبستگی بیشتری داشته و خطای کمتری وجود دارد. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      2 - ارزیابی و تحلیل اثرات محیط‌زیستی خیابان‌های شهری با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره، مطالعه موردی: خیابان 58 متری اراک
      مریم حسینخانی امیر انصاری امیر هدایتی آقمشهدی
      شماره 6 , دوره 4 , پاییز-زمستان 1398
      هدف از این تحقیق ارزیابی و برنامه ریزی خیابان های شهری شهر اراک است. در این پژوهش ارزیابی اثرات محیط زیستی با استفاده از سه روش ماتریس سریع، تاپسیس فازی و ANP که هر دو از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره هستند انجام شد. فرآیند طی شده شامل: تعیین شاخص‌ها (با استفاده از مطالع چکیده کامل
      هدف از این تحقیق ارزیابی و برنامه ریزی خیابان های شهری شهر اراک است. در این پژوهش ارزیابی اثرات محیط زیستی با استفاده از سه روش ماتریس سریع، تاپسیس فازی و ANP که هر دو از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره هستند انجام شد. فرآیند طی شده شامل: تعیین شاخص‌ها (با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای)، تعیین محدوده، معرفی گزینه ها، مطالعات وضعیت پایه محیط زیست، تعیین و پیش بینی اثرات، ارزیابی اثرات با سه روش یاد شده و تهیه گزارش است. در ادامه وضعیت موجود عوامل محیط زیست بررسی شد. سپس به‌وسیله چک لیست مهمترین عواملی که در صورت احداث خیابان 58 متری تحت تأثیر قرار می گیرند، شناسایی شدند و به‌عنوان معیار در ارزیابی اثرات خیابان انتخاب شدند. سپس با استفاده از سه روش ارزیابی سریع، تاپسیس فازی و ANP، به طور جداگانه ارزیابی اثرات محیط زیست انجام شد. در روش ماتریس سریع با توجه به اینکه تعداد اثرات منفی بیشتر از اثرات مثبت بود به اجرای پروژه رأی منفی داده شد. هر دو روش تاپسیس فازی و ANP، گزینه عدم اجرا بیشترین وزن و اولویت را به خود اختصاص داده است. اما در این میان روش ANP به دلیل توانایی در ایجاد یک شبکه با روابط متقابل بین معیارها و گزینه‌ها را در سطوح و جهات مختلف به عنوان روش مناسب برای ارزیابی اثرات محیط زیستی پروژه های مختلف معرفی شد. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      3 - ارزیابی جاذبهای طبیعی در تصفیه آب و فاضلاب
      محدثه توکلی
      شماره 7 , دوره 5 , بهار-تابستان 1399
      با بیشتر شدن فعاليت‌هاي صنعتي و تخليه فاضلاب‌هاي تصفيه نشده که شامل آلاینده‌های محیط زیستی مختلف هستند به محيط‌هاي آبي، مشكلاتي مانند كاهش قابليت نفوذ نور، به وجود آمدن شرايط بي‌هوازي و عوارضی همچون آلرژي و سرطان برای انسان و سایر موجودات زنده ایجاد می‌شود. روش جذب سطحي چکیده کامل
      با بیشتر شدن فعاليت‌هاي صنعتي و تخليه فاضلاب‌هاي تصفيه نشده که شامل آلاینده‌های محیط زیستی مختلف هستند به محيط‌هاي آبي، مشكلاتي مانند كاهش قابليت نفوذ نور، به وجود آمدن شرايط بي‌هوازي و عوارضی همچون آلرژي و سرطان برای انسان و سایر موجودات زنده ایجاد می‌شود. روش جذب سطحي به عنوان يكي از اثرگذارترین و کارآمدترین روش‌ها در حذف آلاینده‌های محیط زیستی مطرح است و در بین روش‌های رایج برای تصفیه فاضلاب، کاربرد جاذب‌های طبیعی نسبت به روش‌های دیگر کارایی بیشتری داشته و از نظر اقتصادی نیز مناسب‌تر است. از آن جایی که جاذب‌های طبیعی به وفور در طبیعت وجود دارند و دارای قیمت بسیار ناچیز و حتی در بعضی از موارد بدون هزینه هستند. جذب آلاینده به وسیله این مواد، می‌تواند روشی مناسب به منظور حذف مواد سمی از آب‌های آلوده و پساب‌های صنعتی باشد. در این مقاله، به بررسی عملکرد تعدادی از جاذب‌های زیستی به منظور حذف آلاینده‌ها از فاضلاب‌های صنعتی و پساب‌ها پرداخته می شود. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      4 - بررسی حذف رنگ کنگورد از پساب های صنعتی با استفاده از روش جذب سطحی
      محدثه توکلی نیلوفر  عابدین زاده
      شماره 6 , دوره 4 , پاییز-زمستان 1398
      امروزه، حذف رنگ‌های مختلف از پسابهای صنعتی به دغدغه‌ای مهم تبدیل شده است. رنگ‌های مصنوعی مورد استفاده در صنایعی مانند نساجی، موادی آلی با ساختاری پیچیده، سمی و جهش‌زا هستند. کنگورد نیز، رنگی اسیدی است که یک منبع آلودگی پرخطر به حساب می‌آید و زندگی انسان و سایر جانداران چکیده کامل
      امروزه، حذف رنگ‌های مختلف از پسابهای صنعتی به دغدغه‌ای مهم تبدیل شده است. رنگ‌های مصنوعی مورد استفاده در صنایعی مانند نساجی، موادی آلی با ساختاری پیچیده، سمی و جهش‌زا هستند. کنگورد نیز، رنگی اسیدی است که یک منبع آلودگی پرخطر به حساب می‌آید و زندگی انسان و سایر جانداران زمین را مورد تهدید قرار می‌دهد. روش‌های مختلفی مانند فرآیندهای الکتروشیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی به منظور حذف رنگینه آلی کنگورد از نمونه‌های آبی وجود دارد. جذب سطحی، یکی از مؤثرترین روش‌های مدرن تصفیه پساب‌های صنعتی می‌باشد که فرآیندی نسبتاً ساده و ارزان بوده و محصولات غیرسمی و کم‌خطر ایجاد می‌کند. هدف از این پژوهش، لزوم حذف رنگینه کنگورد از محلول‌های آبی و مروری بر پژوهش‌های انجام گرفته برای حذف آن است. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      5 - بررسی اثرات زيست محيطي توليد پسته با روش ارزيابي چرخه حيات، مطالعه موردي: شهرستان رفسنجان
      مریم رجایی محمد رضا علمی مهین ملکیان
      شماره 6 , دوره 4 , پاییز-زمستان 1398
      روش ارزيابي چرخه حيات رویکردی مورد قبول براي ارزيابي اثرات زيست محيطي سراسر چرخه حيات يك محصول می باشد كه براساس دو مؤلفه ميزان مصرف منابع و انتشار آلاينده ها به محيط زيست محاسبه مي‌شود. در این مطالعه، ارزیابی اثرات زیست محیطی تولید پسته از ابتدای کاشت تا درب مزرعه با ا چکیده کامل
      روش ارزيابي چرخه حيات رویکردی مورد قبول براي ارزيابي اثرات زيست محيطي سراسر چرخه حيات يك محصول می باشد كه براساس دو مؤلفه ميزان مصرف منابع و انتشار آلاينده ها به محيط زيست محاسبه مي‌شود. در این مطالعه، ارزیابی اثرات زیست محیطی تولید پسته از ابتدای کاشت تا درب مزرعه با استفاده از روش ارزیابی چرخه حیات (LCA) در شهرستان رفسنجان برآورد شد. اطلاعات اولیه به روش پرسشنامه و مصاحبه با کشاورزان منطقه جمع‌آوری شد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از پایگاه داده‌ای Ecoinvent®3.0 و نرم‌افزار Simapro8.0.4.30 تجزیه و تحلیل شد. مرز سیستم، مزرعه و واحد کاری در این مطالعه یک تن پسته در نظر گرفته شد. نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از دیزل و الکتریسیته به عنوان منابع انرژی منجر به انتشار CO2، NOx ، SOx و فلزات سنگین به محیط می‌شود. تجزیه و تحلیل داده‌های پسته نشان داد که انتشار ناشی از کودها در طبقات، بیشترین نقش را در کاهش منبع، گرم شدن جهانی، سمیت برای انسان، سمیت برای آبزیان دریایی و فتواکسیداسیون شیمیایی داشت. انتشار ناشی از مصرف سوخت‌ها بیشترین اثر را در تخریب لایه ازون داشتند. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      6 - مروری بر رنگینه های صنعتی پرکاربرد و روشهای حذف آنها از آب و فاضلاب
      فریبا استوار مرضیه  حسن زاده
      شماره 7 , دوره 5 , بهار-تابستان 1399
      در سالهای اخیر، گسترش صنایع به افزایش تولید فاضلابهای صنعتی و آلودگی محیطزیست منجر شده است. مواد رنگزا از مهمترین آلایندههای موجود در فاضلابهای صنعتی بهشمار می‌آیند. رنگ یکی از مشخصههای دائمی آبهای سطحی است که به دلیل افزایش مصرف کلر دارای اهمیت بالایی است. امروزه رنگ‌ه چکیده کامل
      در سالهای اخیر، گسترش صنایع به افزایش تولید فاضلابهای صنعتی و آلودگی محیطزیست منجر شده است. مواد رنگزا از مهمترین آلایندههای موجود در فاضلابهای صنعتی بهشمار می‌آیند. رنگ یکی از مشخصههای دائمی آبهای سطحی است که به دلیل افزایش مصرف کلر دارای اهمیت بالایی است. امروزه رنگ‌ها به طور گسترده، در صنایع مختلفی از قبیل نساجی، کاغذ، چرم، صنایع چاپ و لوازم آرایشی مورد استفاده قرار میگیرند. تخلیه فاضلابهاي رنگی ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﺟﻨﺒﻪ زﯾﺒﺎﺷﻨﺎﺧﺘﯽ آبﻫﺎي ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻓﺘﻮﺳﻨﺘﺰ ﻧﯿﺰ ﻣﯽگردد. همچنین، وجود رنگها و فرآوردههاي واسطهاي آنها براي زندگی آبزیان سمی، سرطانزا و جهشزا میباشد. اغلب این رنگ ها باعث آلرژي، درماتیت و خارش پوست میشوند، و بروز سرطان و جهشزایی را در انسانها تسریع میکنند. بنابراین پساب‌هاي صنعتی حاوي رنگ، نیازمند تصفیه قبل از تخلیه به محیط پذیرنده می‌باشند. هدف از این پژوهش، ارائه خلاصهای از مهمترین رنگینههای صنعتی، تأثیرات بهداشتی و محیطی رنگها به عنوان آلاینده و همچنین؛ بیان روشهای حذف آنها از آب و فاضلاب میباشد. در این پژوهش، رو‌ش‌های مختلف حذف رنگزا مانند روش‌های بیوژیکی، فیزیکی و جذب سطحی بیان شد و بهترین فرآیند جهت تصفیه پساب‌های رنگی با توجه به صرفه اقتصادی معرفی گردید. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      7 - اولویت بندی فناوری های بازیابی انرژی از زباله جامد شهری (مطالعه موردی شهر مشهد)
      آرمان شاهنظری
      شماره 7 , دوره 5 , بهار-تابستان 1399
      فناوری های بازیابی انرژی حرارتی که به منظور سوزاندن پسماند جامد شهری مورد استفاده قرار می گیرد، یکی از روش های نسبتاً جدید و مناسب در مدیریت پسماند محسوب می شود. در اثر سوختن پسماند، حرارت و گازهایی بوجود می آید که این گازها را می توان برای تولید انرژی استفاده نمود. در چکیده کامل
      فناوری های بازیابی انرژی حرارتی که به منظور سوزاندن پسماند جامد شهری مورد استفاده قرار می گیرد، یکی از روش های نسبتاً جدید و مناسب در مدیریت پسماند محسوب می شود. در اثر سوختن پسماند، حرارت و گازهایی بوجود می آید که این گازها را می توان برای تولید انرژی استفاده نمود. در این تحقیق مدل تصمیم گیری مبتنی بر روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) جهت انتخاب بهترین سیستم ترموشیمیایی بر اساس سه معیار فنی، اقتصادی و زیست محیطی ارائه شده است. در این مطالعه سیستم های زباله سوز (توده سوز)، گازی سازی، پیرولیز و پلاسما مورد ارزیابی قرار گرفتند. جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از طریق بررسی منابع معتبر و تهیه و تکمیل پرسشنامه به دست آمد. منطقه مورد مطالعه در این تحقیق، شهر مشهد می باشد. نتایج این مطالعه بیانگر آن است که در بین سیستم های مورد بررسی، سیستم (فناوری) پلاسما بهترین گزینه جهت بازیابی انرژی از پسماندهای جامد شهر مشهد بوده و پس از آن نیز به ترتیب سیستم های زباله سوز، گازی سازی و پیرولیز در رده های بعدی قرار می‌گیرند. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      8 - بازیافت آب پنیر، رهیافت مناسب جلوگیری از آسیب های محیط زیست
      زهرا  کتبه ئی مرادی مریم  حقیقی خمامی حامد کیومرثی هوشنگ دهقان زاده سعید  تمدنی جهرمی
      شماره 7 , دوره 5 , بهار-تابستان 1399
      امروزه با افزایش تولید و گسترش تنوع تولیدات لبنی در کارخانه‌ها و تولید آب‌پنیر، این فرآورده غذایی از اهمیت بالایی برخوردار شده است. آب‌پنیر بخش آبکی جداشده از شیر است که طی مراحل افزودن اسید، حرارت دادن و انعقاد مایه‌پنیر حاصل می‌شود. این مایع زردرنگ حاوی لاکتوز فراوان چکیده کامل
      امروزه با افزایش تولید و گسترش تنوع تولیدات لبنی در کارخانه‌ها و تولید آب‌پنیر، این فرآورده غذایی از اهمیت بالایی برخوردار شده است. آب‌پنیر بخش آبکی جداشده از شیر است که طی مراحل افزودن اسید، حرارت دادن و انعقاد مایه‌پنیر حاصل می‌شود. این مایع زردرنگ حاوی لاکتوز فراوان و ترکیبات معدنی نظیر کلسیم و فسفر است و با توجه به ارزش بیولوژیکی بالای پروتئین‌ این فرآورده جانبی صنعت پنیرسازی نسبت به پروتئین کازئین و تخم‌مرغ، استفاده از آن را به‌عنوان یک منبع غذایی جهت جلوگیری از آلودگی‌های محیط‌زیست حائز اهمیت می‌باشد. همچنین از آب پنیر فرآورده‌هایی نظیر کنسانتره پروتئینی (WPC)، مشتقات پروتئین‌های سرم (لاکتوپراکسیداز، لاکتوفرین)، پروتئین‌های کافتی (کنسانتره‌های پپتیدی) و املاح نظیر نمک‌های کلسیم به‌دست می‌آید. از آنجا که پساب‌های صنعت لبنیات دارای بالاترین میزان آلودگی از جمله مقدار زیادی مواد آلی، ماده ضدعفونی کننده قلیایی و مواد شیمیایی، کربن و نیتروژن هستند باعث افزایش غلظت آمونیوم در گستره‌های آبی شده و با توجه به غنی بودن این ماده از ترکیبات آلی، تقاضاي اکسيژن زيستي (BOD) آب را بالا می‌برند، بنابراین در صورت تخلیه و رهاسازی پساب‌های تصفیه نشده این صنعت در طبیعت بروز مشکلات محیط‌زیستی جدی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. از طرف دیگر، استفاده روزافزون از سوخت‌های فسیلی به سبب کاهش ذخایر موجود و مشکلات محیط‌زیستی، محققان را به سمت تولید منابع جدید انرژی‌های تجدید‌پذیر ترغیب نموده است و می‌توان بیان کرد که فن‌آوری‌های زیستی جدید، همچون استفاده از آب‌پنیر به‌عنوان راهی به‌منظور تولید سوخت‌های زیستی، باعث کاهش مشکلات محیط‌زیستی دفع این پساب‌ها به طبیعت می‌گردد. امروزه با استفاده از فن‌آوری زیستی از این ترکیبات می‌توان به‌منظور تولید سوخت‌های زیستی ازجمله هیدروژن، متان و اتانول استفاده نمود. تاکنون روش‌ها و آزمون‌های مختلفی برای تولید این منابع سوختی صورت گرفته است که در این مطالعه به بررسی راهکارهای مؤثر به‌منظور بازیافت آب‌پنیر و جلوگیری از آسیب‌های محیط‌زیستی آن پرداخته می‌شود. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      9 - تأثیر گیاه پونه (Mentha pulegium L.) بر عملکرد، ویژگی های لاشه و غلظت برخی از فراسنجه های خون در جوجه های گوشتی
      علی  ریعان محصصی حسن  درمانی کوهی رضا ناصری هرسینی علی  میرزا آقازاده حامد کیومرثی
      شماره 6 , دوره 4 , پاییز-زمستان 1398
      به منظور بررسي اثرات پودر گیاه پونه (Mentha pulegium L.) بر عملکرد، غلظت برخی فراسنجه های خون و ویژگی های لاشه جوجه‌های گوشتی، از 160 قطعه جوجه یک روزه راس در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تیمار و چهار تکرار استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح صفر (شاهد)، 2/0، 4/0 و چکیده کامل
      به منظور بررسي اثرات پودر گیاه پونه (Mentha pulegium L.) بر عملکرد، غلظت برخی فراسنجه های خون و ویژگی های لاشه جوجه‌های گوشتی، از 160 قطعه جوجه یک روزه راس در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تیمار و چهار تکرار استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح صفر (شاهد)، 2/0، 4/0 و 6/0 درصد پودر پونه بودند. تیمار حاوی 6/0 درصد پودر پونه در مقایسه با گروه شاهد در دوره آغازین مصرف خوراک بالاتری را به خود اختصاص داد (05/0P<)؛ با وجود این در دوره رشد و نیز در کل دوره آزمایش، تفاوت معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد. از نظر میانگین افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل خوراک در دوره های آغازین، رشد و کل دوره ی آزمایش نیز تفاوت معنی داری در بین تیمارهای آزمایشی مشاهده نشد. درصد لاشه در سن 42 روزگی در تیمارهای حاوی پودر پونه در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی داری کاهش یافت (05/0P<). درصد وزنی اجزای لاشه شامل ران، سینه، چربی بطنی، قلب، کبد و سنگدان تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. غلظت تری-گلیسرید و VLDL پلاسما در تیمارهای حاوی پودر پونه به طور معنی دار و خطی در مقایسه با گروه شاهد کاهش یافت (05/0P<). در رابطه با سطوح کلسترول کل و HDL پلاسما، به ترتیب کاهشی معنی دار در تیمار حاوی سطح 4/0 و تیمار حاوی سطح 2/0 درصد پودر پونه در مقایسه با گروه شاهد حاصل شد (05/0P<). سطوح LDL پلاسما تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که استفاده از سطوح محدود پودر پونه تا سطح 6/0 درصد تأثیر قابل ملاحظه ای بر عملکرد جوجه های گوشتی ندارد. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      10 - کاربست مدل دراستیک در بررسی روند توسعه صنعتی دشت ساری با تاثیر بر آلودگی زیست محیطی
      محمد رحمانی طاهره آذری
      شماره 6 , دوره 4 , پاییز-زمستان 1398
      در ایجاد شهرک‌های جدید صنعتی به منظور پاسخگویی به نیازهای مردم بایستی به عوامل و فاکتورهای موثر در حفاظت، مدیریت و توسعه پایدار آبخوان‌ها و منابع آبی موجود در یک دشت توجه گردد. لذا بررسی پتانسیل آسیب‌پذیری آبخوان جهت مکان‌یابی شهرک‌های جدید صنعتی لازم و ضروری می باشد. د چکیده کامل
      در ایجاد شهرک‌های جدید صنعتی به منظور پاسخگویی به نیازهای مردم بایستی به عوامل و فاکتورهای موثر در حفاظت، مدیریت و توسعه پایدار آبخوان‌ها و منابع آبی موجود در یک دشت توجه گردد. لذا بررسی پتانسیل آسیب‌پذیری آبخوان جهت مکان‌یابی شهرک‌های جدید صنعتی لازم و ضروری می باشد. در این تحقیق، جهت ارزیابی عوامل هیدروژئولوژیکی اثرگذار در مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی در دشت ساری به عنوان مطالعه موردی، نقشه خطرپذیری دشت با استفاده از مدل دراستیک تهیه گردید. نتایج حاصل از مدل دراستیک نشان داد که آسیب‌پذیری آبخوان دشت ساری در سه گروه آسیب‌پذیری بالا (49/10 درصد)، بسیار بالا (66/56 درصد) و بسیار بسیار بالا (85/32 درصد) قرار می گیرد. تحلیل حساسیت به دو روش تک پارامتری و حذف پارامتر مشخص می‌نماید که عامل عمق آب زیرزمینی بیشترین حساسیت را در شاخص آسیب‌پذیری دراستیک ایجاد می‌کند. آبخوان دشت ساری به دلیل عمق کم آب زیرزمینی به شدت تحت تأثیر آلاینده‌های حاصل از کشاورزی و فعالیت شهرک‌های صنعتی قرار می‌گیرد لذا منطقه مورد مطالعه براساس نقشه نهایی خطرپذیری، پتانسیل آسیب‌پذیری شدید آبخوان و میزان آلودگی موجود در آن، جهت ایجاد شهرک‌های جدید صنعتی از موقعیت مناسبی برخوردار نمی‌باشد. همچنین در صورت عدم رعایت ملاحظات زیست محیطی توسط کشاورزان و واحدهای صنعتی موجود در دشت، خسارات جبران ناپذیری به آبخوان وارد می شود. پرونده مقاله
    مقالات در انتظار انتشار

    ابر واژگان

  • صاحب امتیاز
    پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی
    سردبیر
    حسن پوربابائی (استاد دانشگاه گیلان)
    هیئت تحریریه
    امیر سعدالدین (استاد دانشگاه گرگان) حسن پوربابائی (استاد دانشگاه گیلان) مجید مخدوم (استاد دانشگاه تهران) علی بانی (استاد گروه شیلات دانشگاه گیلان) سزگین ایان (استاد گروه مهندسی جنگلداری ترکیه) علیرضا شکوهی لنگرودی (استاد دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین) سید محسن حسینی (استاد دانشگاه تربیت مدرس) اصغر فلاح (استاد دانشگاه علوم کشاورزی منابع طبیعی ساری) شهریار مهدوی (دانشیار دانشگاه ملایر) ناصر مهردادی (استاد دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران) مرجان محمدزاده (دانشیار گروه طراحی و ارزیابی محیط زیست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان) محسن محمدی گلنگش (دانشیار گروه محیط زیست دانشگاه گیلان) ندا سلطانی (استاد پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی تهران) نغمه مبرقعی دینان (دانشیار دانشگاه شهید بهشتی)
    شاپا: 2676-3060
    شاپای الکترونیکی:2676-3060

    دوره انتشار: دو فصلنامه
    ضریب تاثیر:1.545
    پست الکترونیک
    journal.eri@gmail.com
    نشانی
    آدرس دفتر نشریه: رشت - خيابان ملت - ضلع غربي باغ محتشم - خيابان شهيد سيادتي- پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی، طبقه دوم
    تلفن
    01333364061-2
    تلفكس
    01333364061-2
    کد پستی
    41446-35699

    جستجو

    بانک ها و نمایه ها

    آمار مقالات

    تعداد دوره‌ها 8
    تعداد شماره ها 15
    مقالات چاپ شده 148
    تعداد نویسندگان 503
    تعداد مشاهده مقاله 727190
    تعداد دانلود مقاله 142868
    تعداد مقالات ارسال شده 247
    تعداد مقالات رد شده 30
    تعداد مقالات پذیرفته شده 162
    درصد پذیرش 59 %
    زمان پذیرش(روز) 108
    تعداد داوران 228
    آخرین به روزرسانی 13/04/1403