• صفحه اصلی
  • ������ ������������������

  • آخرین شماره

    13
    شماره 13   دوره 8 بهار - تابستان 1402
    ارسال مقاله به نشریه فهرست داوران

    شماره های پیشین

    صفحات نشریه

    مرور

    OpenAccess Hamtajoo

    • فهرست مقالات ������ ������������������

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - استفاده از میکروارگانیسمها در پاکسازی زیستی فلزات سنگین موجود در خاک
        جینا  تن زاده محمد پناهنده
        10.29252/.1.1.1
        20.1001.1.26763060.1395.1.1.1.9
        زیست پالایی یک فناوری نوآورانه و امیدبخش در دسترس جهت حذف فلزات سنگین و بازیابی فلزات سنگین در زمین ها و آب های آلوده شده است. از آن جا که میکروارگانیسم ها استراتژی های مختلفی برای خود زیستگاه های آلوده شده به فلزات سنگین را توسعه داده اند، این موجودات زنده به توسعه و ا چکیده کامل
        زیست پالایی یک فناوری نوآورانه و امیدبخش در دسترس جهت حذف فلزات سنگین و بازیابی فلزات سنگین در زمین ها و آب های آلوده شده است. از آن جا که میکروارگانیسم ها استراتژی های مختلفی برای خود زیستگاه های آلوده شده به فلزات سنگین را توسعه داده اند، این موجودات زنده به توسعه و اتخاذ سازوکار های پالایش های مختلف از جمله جذب، تجمع، زیست دگرگونی و كانی‌سازی زیستی شناخته شده اند. جذب فلزات سنگین توسط سلول های میکروبی در نتیجه مکانیسم‌های جذب زیستی و تجمع زیستی است. آب و غذایی که مصرف می کنیم اغلب به فلزات شیمیایی و سنگین از قبیل مس، نیکل، روی، سرب، کادمیوم، آرسنیک، کرم و جیوه آلوده شده‌اند که عامل ایجاد بیماری‌های بسیاری هستند. بسیاری از مطالعات اثبات کرده است که میکروب ها توانایی حذف فلزات سنگین از خاک‌های آلوده شده را دارند. در بین باقی آن ها تعدادی از میکروارگانیسم هایی که نقش بزرگی در زیست پالایی فلزات سنگین بازی می کنند عبارتند از: گونه های پسودوموناس ((Pseudomonas spp کورینه باکتریوم (Corynebacterium spp)، باسیلوس (Bacillus spp) ارتروباکتر، Arthrobacter spp)) آلکالیجنس (Alcaligenes spp)، ردوکوکوس ((Rhodococcus spp، فلاووباکتریوم (Flavobacterium)، متانوجنس، نوکاردیا (Nocardia spp (، ازتوباکتر (Azetobacter spp)، آسپرژیلوس نیجر Aspergilusniger) (، متوسینوس,( Methosinus فورمییومووالدریوم (Phormidiumvalderium) و ..., هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - کاربرد روشFuzzy AHP در پهنه‌بندی خطر زمین لغزش در محیط GIS مطالعه موردی: حوضه آبخیز امامزاده ابراهیم
        مریم  حقیقی خمامی
        10.29252/.1.1.7
        20.1001.1.26763060.1395.1.1.2.0
        زمین لغزش یکی از پدیده های زمین شناسی است که هر ساله باعث ایجاد خسارتهای جانی و مالی فراوانی در سطح کشور می‌شود. از آن‌جا که مجموعه‌اي از عوامل طبيعي و انساني به وقوع خسارت هاي زياد ناشي از زمین لغزش دامن زده، این پدیده به‌عنوان عاملی محدود کننده در سیاست‌های توسعه اراض چکیده کامل
        زمین لغزش یکی از پدیده های زمین شناسی است که هر ساله باعث ایجاد خسارتهای جانی و مالی فراوانی در سطح کشور می‌شود. از آن‌جا که مجموعه‌اي از عوامل طبيعي و انساني به وقوع خسارت هاي زياد ناشي از زمین لغزش دامن زده، این پدیده به‌عنوان عاملی محدود کننده در سیاست‌های توسعه اراضی محسوب می‌شود. يكي از راهكارهاي مهم براي كاهش خسارتهاي ناشي از وقوع زمين لغزش‌ها، دوري جستن از اين مناطق است. بدين منظور لازم است تا نقشه پهنه بندي خطر زمين لغزش نسبتاً دقيقي از بين روشهاي موجود براي اين مناطق تهيه گردد. بدین سبب این تحقيق بر آن است تا به منظور تعیین مناطق دارای پتانسیل لغزش بالاتر و بررسی میزان تاثیر عوامل مختلف در محیط GIS، از روش‌های جدید استفاده گردد. بدین منظور ابتدا پارامترهای موثر با مطالعات صحرایی و بررسی مطالعات صورت گرفته در این زمینه انتخاب گردید و لایه‌های مربوط به هر کدام در محیط 1GIS و با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS 10,2 تهیه شد. این لایه‌ها شامل اطلاعات مربوط به سنگشناسی، شیب، جهت شیب دامنه، کاربری اراضی، شبکه راهها، فاصله از گسل، ارتفاع منطقه و شبکه آبراهه‌های حوضه آبخیز امامزاده ابراهیم در استان گیلان میباشد. ابتدا استاندارد‌سازی لایه‌ها با استفاده از Fuzzy logic صورت گرفت سپس با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی2AHP این عوامل به‌صورت زوجی مقایسه و وزن هر یک از عوامل که مبین میزان تاثیر آن‌ها است، محاسبه و درنهایت نقشه پهنه‌بندی خطر زمین لغزش با حساسیت‌های مختلف تهیه شد. عامل شیب با ضریب 308/0 و سنگ‌شناسی با ضریب 231/0 در وقوع زمین لغزش بالاترین تاثیر را داشته و باید با تاکید بیشتری جهت برنامه‌ریزی مدیران و سیاست‌گذاری‌های توسعه در حوضه مدنظر قرار گیرند. همچنین 39% از مساحت حوضه دارای حساسیت کم و 2% دارای حساسیت بسیار بالا نسبت به وقوع خطر زمین لغزش می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - کاربرد ORP در صنعت تصفیه آب و فاضلاب
        سید علی رحمانی نژاد
        10.29252/.1.1.15
        20.1001.1.26763060.1395.1.1.3.1
        پتانسیل اکسایش و کاهش برای کنترل و تعیین مقدار واکنش پذیری مواد در کنارهم کاربرد دارند بدین معنی که به‌وسیله سنجش پتانسیل اکسایش و کاهش نه تنها انجام‌ پذیری واکنش مشخص می‌شود بلکه میزان اشتیاق و تمایل به انجام واکنش نیز معین می شود. در واکنش های موجود در آب و فاضلاب نیز چکیده کامل
        پتانسیل اکسایش و کاهش برای کنترل و تعیین مقدار واکنش پذیری مواد در کنارهم کاربرد دارند بدین معنی که به‌وسیله سنجش پتانسیل اکسایش و کاهش نه تنها انجام‌ پذیری واکنش مشخص می‌شود بلکه میزان اشتیاق و تمایل به انجام واکنش نیز معین می شود. در واکنش های موجود در آب و فاضلاب نیز واکنش های اکسایش و کاهشی فراوانی از جمله تخریب سیانید، اکسیداسیون پیشرفته به روش فنتون، گندزدایی از آب و ... وجود دارد. به کمک ORP‌سنج می توان زمان اتمام واکنش، غلظت ماده واکنش دهنده مورد نیاز و شرایط بهینه واکنش را مشخص نمود. در این مطالعه به بررسی رفتار ORP در برخی از واکنش های رایج در صنعت آب و فاضلاب پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - بررسی کمی و کیفی پسماندهای تولید شده در صنایع فولاد
        زهرا ضمیرایی علی ناهد
        10.29252/.1.1.23
        20.1001.1.26763060.1395.1.1.4.2
        با توجه به تنوع موارد استفاده فولاد در دنيا و گسترده شدن دايره مصرف آن همراه با پيشرفت تکنولوژي، توليد فولاد همگام با پيشرفت تکنولوژي، تغييرات بسياري داشته است، که در پي اين تغييرات، توليدکنندگان سعي در بالا بردن بهره‌وري و استفاده از انرژي و سوخت‌هاي ارزان‌تر با توجه ب چکیده کامل
        با توجه به تنوع موارد استفاده فولاد در دنيا و گسترده شدن دايره مصرف آن همراه با پيشرفت تکنولوژي، توليد فولاد همگام با پيشرفت تکنولوژي، تغييرات بسياري داشته است، که در پي اين تغييرات، توليدکنندگان سعي در بالا بردن بهره‌وري و استفاده از انرژي و سوخت‌هاي ارزان‌تر با توجه به محيط جغرافيايي خود کرده‌اند. در مراحل مختلف فرآیند فولادسازی (کک‌سازی، آهن‌سازی، فولادسازی) پسماندهایی تولید می‌شود. پسماندهاي توليدي در اين صنعت با وجود مواد خطرناک از جمله فلزات سنگين، براساس طبقه بندي‌هاي موجود پسماندها، جز پسماندهاي خطرناک طبقه بندي مي شوند. به‌همین دلیل شناسايي و آناليز و مديريت چنين پسماندي در اين نوع صنايع ضرورت دارد. رهاسازي پسماندهای خطرناک فوق الذکر در طبيعت مي‌تواند در صورت تجاوز از شرايط قابل پذيرش محيط، مسايل و مشکلاتي را براي محيط زيست و نهايتاً سلامتي انسان در پي داشته باشد. لذا مديريت مناسب اين مواد زائد خطرناک به‌منظور کاهش و کنترل آلودگي محيط زيست از اهميت ويژه اي برخوردار مي‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - ارزش اقتصادی حفاظت از رودخانه به‌منظور تأمین پایداری آب (مطالعه موردی: رودخانه خالکائی ماسال، استان گیلان)
        طوبی عابدی بهنام  یوسفی
        10.29252/.1.1.31
        20.1001.1.26763060.1395.1.1.5.3
        تعیین ارزش اقتصادی رویکردهای محیط زیستی رودخانهها به تصمیم گیران در امر تفرج، حفاظت و حفظ پایداری منابع آب کمک شایانی خواهد کرد. در این تحقیق به برآورد ارزش حفظ پایداری آب رودخانه خالکایی ماسال واقع در استان گیلان با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط پرداخته شده است. از ای چکیده کامل
        تعیین ارزش اقتصادی رویکردهای محیط زیستی رودخانهها به تصمیم گیران در امر تفرج، حفاظت و حفظ پایداری منابع آب کمک شایانی خواهد کرد. در این تحقیق به برآورد ارزش حفظ پایداری آب رودخانه خالکایی ماسال واقع در استان گیلان با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط پرداخته شده است. از این روش برای اندازه گیری تمایل به پرداخت افراد برای کالاها و خدمات زیست محیطی استفاده می شود. به عبارت ديگر، این روش تلاش مي‌كند تا تمایل به پرداخت افراد را تحت سناريوهاي بازار فرضي تعيين نمايد. نتایج نشان داد متغیرهای هزینه ماهیانه، درآمد ماهیانه و نوع دیدگاه درباره حفاظت از محیط زیست (01/0P<) و متغیر وضعیت چشم انداز (1/0P<) در تمایل به پرداخت افراد اثر دارند. متوسط تمایل به پرداخت به ازای هر فرد برای حفظ پایداری آب کشاورزی این رودخانه از دیدگاه افراد بومی 36766 ریال و کل ارزش حفظ پایداری آب کشاورزی رودخانه مذکور 208 میلیون ریال در سال به‌دست آمد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - بررسی روند تغییر پارامترهای اقلیمی ایستگاه زنجان در دوره‌ی 2011-2030 میلادی
        لادن کاظمی راد
        10.29252/.1.1.39
        20.1001.1.26763060.1395.1.1.6.4
        برای ارزیابی تغییر پارامترهای اقلیمی در ایستگاه زنجان، خروجی مدل-های گردش عمومی جو در دوره 2030-2011 با استفاده از مدل LARS-WG ریز مقیاس شدند. به منظور پیش بینی پارامترهای موردنظر در دوره 20ساله آینده (2030-2011)، مدل براساس 2 سناریوی A2 و B1 برای 2 مدل گردش عمومی جو E چکیده کامل
        برای ارزیابی تغییر پارامترهای اقلیمی در ایستگاه زنجان، خروجی مدل-های گردش عمومی جو در دوره 2030-2011 با استفاده از مدل LARS-WG ریز مقیاس شدند. به منظور پیش بینی پارامترهای موردنظر در دوره 20ساله آینده (2030-2011)، مدل براساس 2 سناریوی A2 و B1 برای 2 مدل گردش عمومی جو EMPEH5 و HADCM3 اجرا گردید و مدلی که حداقل اختلاف را نسبت به میانگین نتایج کلی تمام حالت ها دارا بود به‌عنوان مدل مناسب انتخاب و تحلیل های لازم بر روی نتایج آن صورت پذیرفت. پس از انتخاب مدل گردش عمومی جو و سناریوی منطبق تر با شرایط اقلیمی منطقه، خروجی های مدل منتخب با دوره پایه مورد مقایسه قرار گرفتند تا روند تغییرات آن‌ها مشخص گردد. نتایج حاکی از افزایش دماهای کمینه و بیشینه (4/0 درجه سانتیگراد)، تعداد روزهای خشک (7 روز) و تعداد روزهای داغ (11 روز) است. همچنین نتایج کاهش میانگین بارندگی (4/11 میلیمتر)، تعداد روزهای تر (4روز) و تعداد روزهای یخبندان (5 روز) را در دوره اقلیمی آینده نشان میدهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - تعیین منعقد کننده بهینه جهت تصفیه شیمیایی فاضلاب الیاف‌دار خروجی کارخانجات چوب و کاغذ
        هانیه میربلوکی شمیم مقدمی فریبا استوار
        10.29252/.1.1.0
        20.1001.1.26763060.1395.1.1.7.5
        صنایع کاغذسازی به علت مصرف بالای آب طی فرآیند تولید و وجود الیاف و آلودگی‌های سلولزی جز صنایع بزرگ تولید کننده پساب محسوب می‌شود. به علت وجود ناخالصی‌های معلق و کلوئیدی و همچنین رنگ و بوی زیاد در این نوع فاضلاب‌ها، فرآیند تصفیه‌ی آن را با پيچيدگي همراه کرده است که بر ای چکیده کامل
        صنایع کاغذسازی به علت مصرف بالای آب طی فرآیند تولید و وجود الیاف و آلودگی‌های سلولزی جز صنایع بزرگ تولید کننده پساب محسوب می‌شود. به علت وجود ناخالصی‌های معلق و کلوئیدی و همچنین رنگ و بوی زیاد در این نوع فاضلاب‌ها، فرآیند تصفیه‌ی آن را با پيچيدگي همراه کرده است که بر این اساس، استفاده از منعقد کننده‌های شیمیایی به روش تست جار جهت حذف آلودگی‌های موجود گزینه‌ی مناسبی می‌تواند باشد؛ در این تحقیق غلظت‌های مختلف از 3 منعقد کننده‌ی آلوم، PAC و FeCl3 برای کاهش بار آلودگی فاضلاب خروجی از 3 واحد عمده تولید کننده فاضلاب الیاف دار در کارخانه‌ی چوب و کاغذ چوکا مورد بررسی قرار گرفتند که با توجه به نتایج به‌دست آمده، منعقد کننده FeCl3 ، به‌عنوان بهترین منعقد کننده‌ی شیمیایی به‌ترتیب با درصد‌های حذف COD61%، 05/74% و 58% از فاضلاب 3 واحد نامبرده شناخته شده است. بنابراین روش تصفیه شیمیایی با استفاده از منعقد کننده‌ی مناسب با غلظت بهینه در کاهش بار آلودگی فاضلاب نقش موثری خواهد داشت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - استفاده از ماکروجلبک ها بعنوان منبع زیست توده برای تولید انرژی های تجدیدپذیر
        مهران پارسا مریم پازکی حسن هویدی
        10.29252/.2.2.1
        20.1001.1.26763060.1396.2.2.1.8
        افزایش شهرنشینی و استفاده از سوخت میزان نیاز به سوخت های فسیلی را به شکل چشم گیری افزایش داده است. این موضوع با تولید میزان بالایی آلودگی برای محیط زیست و در خطر قرار گرفتن آن و کاهش منابع سوخت های طبیعی همراه است. از این رو استفاده از سوخت های تجدید پذیر و پاک الزامی چکیده کامل
        افزایش شهرنشینی و استفاده از سوخت میزان نیاز به سوخت های فسیلی را به شکل چشم گیری افزایش داده است. این موضوع با تولید میزان بالایی آلودگی برای محیط زیست و در خطر قرار گرفتن آن و کاهش منابع سوخت های طبیعی همراه است. از این رو استفاده از سوخت های تجدید پذیر و پاک الزامی به نظر می رسد. ماکروجلبک ها در حال حاضر برای مصارف مختلف صنعتی و غذایی کشت در مناطق مختلف جهان کشت می شوند. ماکروجلبکها با توجه به میزان بالای ترکیباتی مانند کرببوهیدرات، لیپید و پروتئین می توانند منبعی مناسبی برای تولید سوخت می باشند. روش های مختلف بیوتکنولوژی برای تولید انرژی از ماکروجلبک وجود دارد. این روش ها به دو دسته کلی فرایندهای بیوشیمیایی مانند: تخمیر، و هضم بیهوازی و فرایندهای ترموشیمیایی مانند: سوزاندن، پیرولیز و مایع سازی هیدروترمال تقسیم‌بندی میشوند. در این روشها بسته به نوع روش ترکیبات گازی، مایع و جامد ارزشمندی تولید می شوند که کاربردهای فراوانی دارند. در حال حاضر تحقیقات زیادی بر روی ماکروجلبک ها صورت گرفته است، در این تحقیق مروری بر روشها و مطالعات صورت گرفته برروی تولید انرژی از گونه های مختلف ماکروجلبک خواهیم کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - مقایسه تغییرات دو سم هینوزان و بوتاکلر در منابع آب زیرزمینی استان گیلان
        مریم پناهنده مهدی عاشورنیا میرمسلم رهبر هاشمی هادی مدبری
        10.29252/.2.2.13
        20.1001.1.26763060.1396.2.2.2.9
        این بررسی با هدف مقایسه محتوای دو سم پرکاربرد در استان گیلان برای افزایش محصولات کشاورزی به ویژه برنج در آب مصرفی ساکنان گیلان زمین در فصل بهار انجام گرفته است. بدین منظور 20 حلقه چاه در روستاهای گیلان برای بررسی انتخاب گردید. فرایند استخراج با روش مایع و با فاز N-هگزا چکیده کامل
        این بررسی با هدف مقایسه محتوای دو سم پرکاربرد در استان گیلان برای افزایش محصولات کشاورزی به ویژه برنج در آب مصرفی ساکنان گیلان زمین در فصل بهار انجام گرفته است. بدین منظور 20 حلقه چاه در روستاهای گیلان برای بررسی انتخاب گردید. فرایند استخراج با روش مایع و با فاز N-هگزان- دی کلرومتان (1:1) برای بررسی مورد استفاده قرار گرفت. محصول استخراج جهت اندازه گیری به دستگاه کروماتوگرافی گازی با آشکارساز گیرانداز الکترون (GC-ECD) تزریق شد. فرایند نمونه برداری و اندازه گیری انجام شد. اندازه‌گیری کمی با روش استاندارد خارجی صورت پذیرفت. بررسی‌های انجام شده موید این موضوع بودند که در فصل مورد بررسی مطالعه محتوای سموم هینوزان و بوتاکلر از حدود استاندارد و مجاز بیشتر نمی باشند ولی به دلیل قابلیت سمیت و اثر آنها در طولانی مدت بر موجودات مصرف کننده به ویژه انسان باید پایش مداوم از مقدار آنها در آب قابل مصرف ساکنین انجام گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - بررسی مدیریت پسماندهای خانه‌های بهداشت روستاهای بخش مرکزی شهرستان رشت
        فاطمه قنبری زینب بازارگرد بتول صدیقی
        10.29252/.2.2.19
        20.1001.1.26763060.1396.2.2.3.0
        پسماند بيمارستاني بخشي از مواد زائد جامد شهري را تشكيل مي‌دهند كه از نظر بهداشتي بسيار حائز اهميت است به نحوي كه در زمره‌ي مواد زائد خطرناك قرار مي‌گيرند. يكي از منابع توليد پسماندهاي بيمارستاني، خانه‌هاي بهداشت مي‌باشند كه به جهت وجود مواد عفوني و بيماري‌زا در آن‌ها، ا چکیده کامل
        پسماند بيمارستاني بخشي از مواد زائد جامد شهري را تشكيل مي‌دهند كه از نظر بهداشتي بسيار حائز اهميت است به نحوي كه در زمره‌ي مواد زائد خطرناك قرار مي‌گيرند. يكي از منابع توليد پسماندهاي بيمارستاني، خانه‌هاي بهداشت مي‌باشند كه به جهت وجود مواد عفوني و بيماري‌زا در آن‌ها، از اهميت بسياري برخوردار است. هدف این مطالعه بررسی وضعیت پسماندهای پزشکی خانه‌های بهداشت شهرستان رشت و آگاهی از میزان تولید و نحوه‌ی مدیریت آن‌ها می‌باشد. اين مطالعه‌ي توصيفي در 12 خانه‌ي بهداشت موجود در دو دهستان ‌بخش مرکزی شهرستان رشت انجام شد. روش بررسی براساس آنالیز فیزیکی پسماندهای بهداشتی و تکمیل پرسشنامه جهت آگاهی از نحوه مدیریت پسماندهای تولیده بوده است. ميزان كل پسماند ساليانه‌ي توليدي در خانه‌هاي بهداشت نامبرده 3/274 كيلوگرم مي‌باشد. سهم توليد پسماند شبه‌خانگي و پسماند عفوني و برنده به ترتيب برابر با 75 و 25 درصد مي‌باشد. نتایج حاصل از تکمیل پرسشنامه‌ها ضعف سیستم مدیریت پسماندهای بهداشتی را در خانه‌های بهداشت روستاهای شهرستان رشت نشان می‌دهد. بررسی نتایج این مطالعه بیان می‌کند که میزان پسماندهای تولیدی در خانه‌های بهداشت مورد مطالعه بسیار اندک بوده و تفاوت معناداری را با نتایج حاصل از مطالعات انجام شده در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی شهری آشکار می‌کند. علی‌رغم میزان ناچیز پسماندهای عفونی و برنده در منطقه، نحوه نادرست برخورد و عدم مدیریت پسماندها در تفکیک، ذخیره‌سازی و دفع آن‌ها باعث ایجاد اثرات منفی بالقوه بر روی افراد و اجزای محیط دفع خواهد شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - مروري بر ارزیابی و مديريت ریسک اکولوژیک گیاهان مهاجم
        ساجده مدنی مکرم  روانبخش سنگجویی مریم پناهنده
        10.29252/.2.2.25
        20.1001.1.26763060.1396.2.2.4.1
        امروزه با توجه به افزایش فعالیت هاي بشر، تاثیرات مخرب آن بر محیط زیست به منطقه خاصی از جهان محدود نمی شود. از جمله این تاثیرگذاري هاي ویرانگر ورود گونه هاي گیاهی غیربومی به نقاط مختلف جهان بوده است که در طول 200 سال اخیر با گسترش کشاورزي، افزایش مبادله‌هاي کالا، افزایش چکیده کامل
        امروزه با توجه به افزایش فعالیت هاي بشر، تاثیرات مخرب آن بر محیط زیست به منطقه خاصی از جهان محدود نمی شود. از جمله این تاثیرگذاري هاي ویرانگر ورود گونه هاي گیاهی غیربومی به نقاط مختلف جهان بوده است که در طول 200 سال اخیر با گسترش کشاورزي، افزایش مبادله‌هاي کالا، افزایش فعالیت هاي بشر و همچنین ویرانگري روزافزون محیط زیست، روند افزایشی داشته است. گرچه تنها شمار محدودي از گونه هاي غیربومی می‌توانند به گونه مهاجم تبدیل شوند ولی تاثیرات منفی این گونه ها بر جامعه هاي طبیعی و زراعی، سلامت انسان و دام و تغییر ویژگی هاي اکوسیستم چنان زیاد است که روند تحقیقات در این رابطه پیوسته در حال گسترش است. يکی از این آسیب ها که بویژه در سال های اخیر مورد توجه بسیاری قرار گرفته است، مسئله ورود گونه‌های گياهي غیربومی (مهاجم) به اکوسیستم‌های طبیعی می باشد، البته تمام گونه‌های غیربومی زیان‌بار نیستند. گاهی گونه‌های غیربومی به خوبی جذب اکوسیستم شده و موقعیتی مثل گونه‌های بومی پیدا می‌کنند. اما گونه هاي مهاجم گونه هايي هستند كه بومي اكوسيستم نيستند و ورود آنها باعث وارد آمدن ضررهاي اقتصادي، محيط زيستي و يا ضررهاي مربوط به سلامت انسان مي شود. در این مطالعه به ارزیابی ریسک اکولوژیک گیاهان مهاجم پرداخته و راهكارهاي مناسب براي كنترل ورود و كاهش ريسك ارائه خواهد شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - ارزیابی ریسک محیط زیستی احداث اسکله بندر کاسپین منطقه آزاد انزلی با استفاده از تلفیق روش‌های AHP، TOPSIS
        شمیم مقدمی نیلوفر  عابدین زاده مریم  حقیقی خمامی
        10.29252/.2.2.35
        20.1001.1.26763060.1396.2.2.5.2
        ارزﯾﺎﺑﯽ رﯾﺴﮏ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﮔـﺎﻣﯽ ﻓﺮاﺗـﺮ از ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﻮده و در آن ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ رﯾﺴﮏ، ﺿـﻤﻦ ﺷـﻨﺎﺧﺖ ﮐﺎﻣـﻞ از ﻣﺤـﯿﻂ زﯾﺴـﺖ ﻣﻨﻄﻘﮥ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ، ﻣﯿﺰان ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺤـﯿﻂ زﯾﺴـﺖ ﻣﺘـﺄﺛﺮ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ارزشﻫﺎي ﺧﺎص زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄـﯽ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﻧﯿـﺰ در ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ و ارزﯾﺎﺑﯽ رﯾﺴـﮏ ﻣﻨﻄﻘـﻪ در چکیده کامل
        ارزﯾﺎﺑﯽ رﯾﺴﮏ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﮔـﺎﻣﯽ ﻓﺮاﺗـﺮ از ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﻮده و در آن ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ رﯾﺴﮏ، ﺿـﻤﻦ ﺷـﻨﺎﺧﺖ ﮐﺎﻣـﻞ از ﻣﺤـﯿﻂ زﯾﺴـﺖ ﻣﻨﻄﻘﮥ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ، ﻣﯿﺰان ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺤـﯿﻂ زﯾﺴـﺖ ﻣﺘـﺄﺛﺮ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ارزشﻫﺎي ﺧﺎص زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄـﯽ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﻧﯿـﺰ در ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ و ارزﯾﺎﺑﯽ رﯾﺴـﮏ ﻣﻨﻄﻘـﻪ در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻣﯽﺷﻮد. جهت انجام این مطالعه ابتدا با استفاده از بازدید میدانی فعالیت‌هایی که منجر به بروز ریسک در عملیات ساخت اسکله بندر کاسپین شده‌، شناسایی و بهمنظور استخراج ریسک‌های حایز اهمیت از پرسشنامه متخصصان (دلفی) استفاده گردید. درنهایت از بین ریسک‌های شناسایی شده 10 ریسک محیط زیستی جهت الویت‌بندی انتخاب گردید. پس از شناسایی ریسک‌ها شاخصهای احتمال وقوع، شدت ریسک و حساسیت محیط پذیرنده به‌عنوان معیارهای الویت‌بندی ریسک انتخاب گردید. جهت تعیین احتمال وقوع ریسک از روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی و نرم‌افزار 2000 ‌‌ECPRO، جهت تعیین نمرات شدت ریسک از راهنماهای روش تحلیل مقدماتی خطرات و جهت تعیین مقادیر مربوط به حساسیت از متون رفرنس استفاده گردید. پس از تعیین شاخصها از نرم‌افزار تاپسیس جهت الویتبندی ریسک‌ها استفاده گردید. نتایج الویتبندی ریسکهای مورد مطالعه نشان داد بیشترین میزان ریسک مربوط به افزایش کدورت، تغییر شکل بستر وآلودگی آب به ترتیب با اوزان 938/0، 898/0 و 662/0 ناشی از مهمترین فعالیت‌های آمادهسازی اسکله شامل عملیات لایروبی و حفاری بستر دریا میباشد که میتواند اختلاط و آشفتگی بستر، معلق شدن رسوبات و در پی آن کاهش نور و مرگ و میر موجودات در کوتاه مدت و تغییر باتیمتری بستر دریا، فرسایش ساحل، نفوذ شوری و تغییر ذخایر شیلاتی در دراز مدت را ایجاد کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - بررسی تصفیه‌پذیری فاضلاب خمیروکاغذ با استفاده از روش تصفیه ترکیبی اولترافیلتراسیون و فنتون
        نیلوفر  عابدین زاده علیرضا پنداشته فریبا استوار
        10.29252/.2.3.1
        20.1001.1.26763060.1396.2.3.1.0
        در این مطالعه تصفیه‌پذیری‌ فاضلاب خمیر و کاغذ با استفاده از روش ترکیبی (اولترافیلتراسیون و فنتون) و در مقیاس آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفته است. ابتدا اثر فیلتراسیون غشایی بر روی حذف کدورت و COD، همچنین شار غشایی و درصد گرفتگی غشا مورد بررسی قرار گرفت، سپس جهت تصفیه چکیده کامل
        در این مطالعه تصفیه‌پذیری‌ فاضلاب خمیر و کاغذ با استفاده از روش ترکیبی (اولترافیلتراسیون و فنتون) و در مقیاس آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفته است. ابتدا اثر فیلتراسیون غشایی بر روی حذف کدورت و COD، همچنین شار غشایی و درصد گرفتگی غشا مورد بررسی قرار گرفت، سپس جهت تصفیه تکمیلی و افزایش راندمان حذف آلایندهها از روش اکسیداسیون شیمیایی پیشرفته استفاده گردید. در انتهای عملیات فیلتراسیون میزان کدورت با راندمان حذف % 99، تقریبا به صفر رسید. براساس نتایج حاصله میانگین COD خروجی از فرآیند فیلتراسیون با 8/41% حذف بود. تحت شرایط بهینه فشار bar1، میزان شار غشایی در شستشوی معکوس اول برابر با L.m-2.h-1 99/1 بود، که این میزان پس از شستشوی معکوس چهارم به L.m-2.h-126/1 رسید. فرایند فنتون، mg/L COD 5/862 را از فاضلاب پیش تصفیه شده با غشای UF با دوز بهینه 5/1میلی مول در لیتر آهن دو ظرفیتی و 6 میلی‌مول در لیتر پراکسید هیدروژن در pH اولیه 3 و در یک زمان واکنش 17 دقیقه‌ای حذف‌ می‌نماید. در این شرایط راندمان حذف COD، BOD5 و رنگ به ترتیب برابر با% 2/95 ،% 3/90 و %1/92 به‌دست می‌آید که این نتایج راندمان بالای روش اکسیداسیون پیشرفته جهت حذف ترکیبات آلاینده در فاضلاب خمیر و کاغذ را نشان می‌دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - تلفیق روش تصمیم‌گیری چند معیاره AHP و GIS در ارزیابی تناسب زمین
        لادن کاظمی راد
        10.29252/.2.3.11
        20.1001.1.26763060.1396.2.3.2.1
        شناخت و تعيين تناسب و استعداد زمين براي توسعة كالبدي و شهري از اقدامات اوليه در برنامه‌ريزي‌هاي فضايي و محيطي است. هدف از انجام پژوهش اين است كه با توجه به عوامل طبيعي، نواحي مناسب براي توسعة كالبدي در استان گیلان شناسايي و پراكنش فضايي آن‌ها مشخص گردد. تعيين تناسب زمين چکیده کامل
        شناخت و تعيين تناسب و استعداد زمين براي توسعة كالبدي و شهري از اقدامات اوليه در برنامه‌ريزي‌هاي فضايي و محيطي است. هدف از انجام پژوهش اين است كه با توجه به عوامل طبيعي، نواحي مناسب براي توسعة كالبدي در استان گیلان شناسايي و پراكنش فضايي آن‌ها مشخص گردد. تعيين تناسب زمين از طريق هفت معيار طبيعي مشتمل بر شیب، ارتفاع، پوشش زمین، بارش، فاصله از گسل، جنس سنگ، تناسب خاک و روش فرآيند تحليل سلسله مراتبی (AHP) در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي صورت پذیرفت. تناسب زمين براي توسعة كالبدي به سه طبقة زياد، متوسط و كم تقسيم شد و نقشة پهنه‌بندي آن تهيه گرديد. نتايج نشان داد كه صرف‌نظر از مناطق حفاظت شده و محدوده تالاب، حدود 62 درصد از منطقه مورد مطالعه در طبقه با تناسب زیاد قرار گرفته‌اند و با ملحوظ داشتن ساير پارامترها ميتوانند براي توسعة كالبدي مدنظر برنامه‌ريزان و سياست‌گزاران قرار گيرند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - بررسی توانایی حذف رنگینه کاتیونی متیلن بلو در نمونه‌های آبی با استفاده از پلیمرهای سنتزی
        مرضیه  حسن زاده فریبا استوار
        10.29252/.2.3.17
        20.1001.1.26763060.1396.2.3.3.2
        در این پژوهش، بررسی توانایی حذف رنگینه کاتیونی متیلن بلو با استفاده از پلیمرهای الكترواكتيو بر پایه پلی پیرول (PPy)، و پلی (3- متیل تیوفن) (P3MTh) در سيستم ناپیوسته مورد مطالعه قرار گرفت. از خاک اره (SD) تهيه شده از چوب نراد پس از مش بندي به عنوان نگه دارنده جهت پوشش پل چکیده کامل
        در این پژوهش، بررسی توانایی حذف رنگینه کاتیونی متیلن بلو با استفاده از پلیمرهای الكترواكتيو بر پایه پلی پیرول (PPy)، و پلی (3- متیل تیوفن) (P3MTh) در سيستم ناپیوسته مورد مطالعه قرار گرفت. از خاک اره (SD) تهيه شده از چوب نراد پس از مش بندي به عنوان نگه دارنده جهت پوشش پليمرها و از سورفاکتانت آنیونی سدیم دودسیل سولفات (SDS) برای اصلاح سطح خاک اره‌ پوشش داده شده استفاده شد. اثر برخی پارامترهای مهم مانند pH، غلظت اولیه رنگینه و زمان تماس بررسی شدند. برای ارزیابی داده هاي به‌دست آمده، از منحنی های ایزوترم جذب (لانگمویر و فروندلیچ) استفاده شد. راندمان جذب برای متیلن بلو در pH‌های بازی به حداکثر رسید. ظرفیت جذب با افزایش غلظت اولیه و زمان تماس افزایش یافت. در تمام موارد فرایند جذب از ایزوترم لانگمویر تبعیت ببشتری می‌کند و نشان‌دهنده فرآیند همگن و تک لایه می باشد. همچنین ظرفیت جذب بدست آمده در پلیمرهای SD/PPy، SD/PPy/SDS و SD/P3MTh به ترتیب برابر 52/59، 400 وmg/g 1000 شد. بر‌اساس بررسی‌ها و نتایج حاصله در این پژوهش، مشاهده گردید که این مواد پلیمری می‌توانند بطور مؤثری در رنگبری پساب‌هایی نظیر صنایع نساجی بکار گرفته شوند، که از نظر زیست محیطی از اهمیت ویژه ای برخوردار می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - مروری بر آلودگی های نفتی در دریای خزر
        هامون جلیل زاده مهران پارسا محمدرضا گلریز ارم ساداتی
        10.29252/.2.3.33
        20.1001.1.26763060.1396.2.3.5.4
        نفت خام آميزه اي از تركيبات خالص است، اما تعداد آن‌ها بي شمار بوده و شرح آن‌ها در برش ها با افزايش تعداد اتم هاي كربن مشكل است، از ديدگاه شيميايي، نفت مخلوطي از صدها تركيب مولكولي است كه هيدروكربن ناميده مي‏شوند. بنابراين در این مقاله به‌طور خلاصه خانواده‌هاي گوناگون هي چکیده کامل
        نفت خام آميزه اي از تركيبات خالص است، اما تعداد آن‌ها بي شمار بوده و شرح آن‌ها در برش ها با افزايش تعداد اتم هاي كربن مشكل است، از ديدگاه شيميايي، نفت مخلوطي از صدها تركيب مولكولي است كه هيدروكربن ناميده مي‏شوند. بنابراين در این مقاله به‌طور خلاصه خانواده‌هاي گوناگون هيدروكربن ها بدون پرداختن به شيمي آلي بررسي مي‌شود. سپس هیدروکربن های نفتی و به‌طور خاص PAH ها که موضوع اصلی این تحقیق می باشند مورد بررسی قرار می گیرند و مروری بر اطلاعات جمع آوری شده در مورد تاثیرات و سمیت این ترکیب ها صورت می گیرد. وجود آلودگی های نفتی در سال های متمادی در دریاها و سواحل نقاط مختلف جهان باعث شده تا این موضوع بسیار مورد توجه قرار بگیرد. مطالعات زیادی به منظور بررسی این آلودگی ها انجام شده است که به تعدادی از آن‌ها در این مقاله اشاره شده است. مطالعات آلودگی نفتی مربوط به دریای خزر به‌طور گسترده در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - بررسی اثرات محیط زیستی انرژیهای پایدار (مطالعه موردی: انرژي‌هاي خورشیدی، باد و هیدروالکتریک)
        فاطمه قنبری فرهام امین شرعی
        10.29252/.2.3.41
        20.1001.1.26763060.1396.2.3.6.5
        افزایش آلودگی‌ هوا و ایجاد گرمایش جهانی در اثر استفاده بی‌رویه سوخت‌های فسیلی توجه عموم را به سمت تغييرات آب و هوايي معطوف كردند. بر همين اساس انتظار افزايش تقاضا براي ساير انرژي هاي جايگزين بخصوص انرژي هاي تجديد پذير قابل پيش‌بيني است. در حالی‌که برخی از تحقیقات بر روی چکیده کامل
        افزایش آلودگی‌ هوا و ایجاد گرمایش جهانی در اثر استفاده بی‌رویه سوخت‌های فسیلی توجه عموم را به سمت تغييرات آب و هوايي معطوف كردند. بر همين اساس انتظار افزايش تقاضا براي ساير انرژي هاي جايگزين بخصوص انرژي هاي تجديد پذير قابل پيش‌بيني است. در حالی‌که برخی از تحقیقات بر روی انرژی‌های تجدیدپذیر نشان می‌دهد که این نوع از انرژی‌ها نیز دارای اثرات نامطلوب محیط‌‌زیستی هستند. در این مطالعه به بررسی سیستم‌های انرژی خورشیدی، انرژی باد و هیدروالکتریک پرداخته و اثرات آن‌ها از نظر آلودگی هوا، خاک، صوت و اثر بر روی حیات وحش بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد علی‌رغم این‌که این نوع از انرژی‌ها به عنوان انرژی پاک خوانده می‌شوند دارای اثرات محیط‌زیستی منفی می ‌باشند. اين تحقیق همچنين مواردی كه موجب جلوگیری از بروز اثرات مخرب منابع انرژي تجديد‌پذير را پیشنهاد می‌دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - روند توسعه ارزیابی ریسک اکولوژیک منطقه ای
        ساجده مدنی مکرم  روانبخش سنگجویی مریم پناهنده
        10.29252/.2.3.47
        20.1001.1.26763060.1396.2.3.7.6
        ارزیابی ریسک اكولوژيك، که به منظور ارزیابی طیف گسترده ای از اثرات نامطلوب اکوسیستم‌هاي در معرض خطر زیست محیطی به‌کار می رود، به شدت برای تصمیم گیری در حوزه محیط زیست توصیه می شود. در این مقاله تاریخچه توسعه ارزیابی ریسک اكولوژيكي (EcoRA) بررسی می گردد و چشم اندازی برای چکیده کامل
        ارزیابی ریسک اكولوژيك، که به منظور ارزیابی طیف گسترده ای از اثرات نامطلوب اکوسیستم‌هاي در معرض خطر زیست محیطی به‌کار می رود، به شدت برای تصمیم گیری در حوزه محیط زیست توصیه می شود. در این مقاله تاریخچه توسعه ارزیابی ریسک اكولوژيكي (EcoRA) بررسی می گردد و چشم اندازی برای مدیریت ریسک و ارزیابی ریسک اكولوژيكي ارائه می شود. براساس این بررسي، مرحله فرموله كردن مشکل در یک چارچوب یکپارچه مشخص، ویژگی های خطر و ارزیابی ریسک، آینده روشني براي ارزیابی ریسک اكولوژيكي به تصویر کشیده شده است. ارزیابی ریسک اكولوژيك منطقه ای نوعی از ارزیابیست که به مطالعه نظری، تحلیل‌های عدم قطعیت، استفاده یکپارچه از نرم افزار GIS و ارزیابی ریسک جامع در مقیاس منطقه ای را در آینده نیاز دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - بررسی زیست محیطی صنعت خودرو‌سازی و راه‌های کاهش آلودگی‌های آن
        سید سجاد بیدوا مرضیه  حسن زاده
        10.29252/.3.4.1
        20.1001.1.26763060.1397.3.4.1.9
        در دهههای اخیر با توجه به رشد سریع شهرنشینی و افزایش جمعیت در شهرها، استفاده از وسایل نقلیه عمومی و خودروهای شخصی روز به روز در حال افزایش است که از پیامدهای آن می‌توان به وابستگی بیشتر به خودرو، سفرهای طولانی، افزایش هزینههای حمل‌و‌نقل و مهمتر از همه مخاطرات زیستمحیطی چکیده کامل
        در دهههای اخیر با توجه به رشد سریع شهرنشینی و افزایش جمعیت در شهرها، استفاده از وسایل نقلیه عمومی و خودروهای شخصی روز به روز در حال افزایش است که از پیامدهای آن می‌توان به وابستگی بیشتر به خودرو، سفرهای طولانی، افزایش هزینههای حمل‌و‌نقل و مهمتر از همه مخاطرات زیستمحیطی و آلودگی هوا اشاره نمود. استفاده بیرویه از خودروها موجب اتلاف انرژی‌های تجدیدناپذیر، بروز اثرات گلخانهای، و ناراضی بودن شهرنشینان از میزان بالای آلوگیهای صوتی و هوا و در نتیجهی آن کاهش کارایی اقتصادی می‌گردد. در این راستا دولتها به منظور کاهش آلایندگي وسايل نقليه، قوانين و استانداردهای مختلفی را تعیین نموده و سازندگان خودرو را ملزم به رعايت آنها کردهاند. اين الزامات خودروسازان را به جستوجو براي يافتن راههايي در جهت کاهش آلودگيهاي زيستمحيطي محصولاتشان واداشته و زمينه ظهور فناوريهاي نوين در اين صنعت را فراهم کرده است. به همین دلیل توجه به بررسیهای محیط‌ زیستی در صنایع خودروسازی یکی از فاکتورهای مهم و اساسی به شمار می‌رود. در این پژوهش به بررسی انواع آلودگیهای ناشی از صنایع خودروسازی و راههای عملی برای کاهش این آلودگیها پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - بررسی توانایی تخریب و حذف رنگزاهای مختلف با استفاده از نانوذرات کلوئیدی نقره
        محدثه توکلی فریبا استوار
        10.29252/.3.4.9
        20.1001.1.26763060.1397.3.4.2.0
        رنگ‌ها، يكي از مهم‌ترين گروه‌های آلاينده آب می‌باشند و تنها يك بار ورود آن‌ها به آب می تواند كيفيت آب را به طور چشمگيري كاهش دهد. ضمن این كه به سبب منشاء سنتزي و حضور مولكول‌هاي پيچيده در ساختار رنگ‌ها، فرآيند تصفيه در بعضی مواقع با مشكلاتي نیز، همراه می‌باشد. نانوذرات چکیده کامل
        رنگ‌ها، يكي از مهم‌ترين گروه‌های آلاينده آب می‌باشند و تنها يك بار ورود آن‌ها به آب می تواند كيفيت آب را به طور چشمگيري كاهش دهد. ضمن این كه به سبب منشاء سنتزي و حضور مولكول‌هاي پيچيده در ساختار رنگ‌ها، فرآيند تصفيه در بعضی مواقع با مشكلاتي نیز، همراه می‌باشد. نانوذرات كلوئيدي فلزات نقش مهمي در تكنولوژي به خصوص در ساخت شيشه و سراميك ايفا مي‌كنند و به عنوان روش مناسبی جهت تصفیه آلاینده های موجود در آب و فاضلاب استفاده می شوند. در این مطالعه، از روش احیای شیمیایی به منظور سنتز نانو‌ذرات نقره کلوئیدی استفاده گردید. سپس به منظور بررسی کارایی نانوذرات نقره سنتزی، چندین محلول رنگینه و رنگزای گوگردی، آزو، راکتیو، کاتیونی و آنیونی تهیه شد و از ماده سنتزی در جهت تخریب رنگ‌های متفاوتی استفاده گردید. در نهایت، به مقایسه تأثیر این نانو‌ذره کلوئیدی بر هر کدام از آن‌ها پرداخته شد. نتایج نشان داد که نانوذرات کلوئیدی نقره، توانایی تخریب و حذف رنگینه های متیل رد و متیل اورانژ ار نمونه های آبی را دارند و می توان از این نانوذرات جهت تصفیه آب و پساب حاوی این رنگینه ها استفاده نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - پسماندهای صنایع پتروشیمی و نحوه مدیریت آن
        زهرا ضمیرایی علی ناهد
        10.29252/.3.4.15
        20.1001.1.26763060.1397.3.4.3.1
        گاز طبیعی و تقطیرات نفت خام مانند نفتای حاصل از پالایش نفت به عنوان مواد خام برای تولید طیف وسیعی از محصولات پتروشیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به نوبه خود در تولید کالاهای مصرفی بکار می‌روند. کارخانجات پتروشیمی معمولا بزرگ و پیچیده هستند، و ترکیب و توالی محصولات تول چکیده کامل
        گاز طبیعی و تقطیرات نفت خام مانند نفتای حاصل از پالایش نفت به عنوان مواد خام برای تولید طیف وسیعی از محصولات پتروشیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به نوبه خود در تولید کالاهای مصرفی بکار می‌روند. کارخانجات پتروشیمی معمولا بزرگ و پیچیده هستند، و ترکیب و توالی محصولات تولید شده اغلب منحصر به کارخانه می‌باشد. کارخانجات پتروشیمی مقادیر قابل توجهی از مواد زائد جامد و لجن ها را تولید می‌کند، که برخی از آنها به‌دلیل وجود مواد آلی سمی و فلزات سنگین خطرناک است. یک هدف خوب برای یک صنعت پتروشیمی کاهش انتشار کل ترکیبات آلی (از جمله ترکیبات آلی فرار (VOCs)) از واحدهای فرآیند به 6/0٪ از توان عملیاتی است. در این مقاله انواع تکنیکهای کنترل گازهای خروجی به هوا بررسی شده است. پساب پتروشیمی اغلب نیاز به ترکیبی از روش های تصفیه برای حذف نفت و سایر آلاینده ها پیش از تخلیه دارد. برای مواد زائد جامد و خطرناک، احتراق (پردازش شده در برخی موارد با استخراج حلال) مواد آلی سمی یک تکنولوژی تصفیه موثر برای پسماندهای آلی پتروشیمی در نظر گرفته می‌شود. همچنین جداسازی و اکسیداسیون بخار برای تصفیه ضایعات آلی بکار می‌رود. تولید لجن‌ها باید به حداقل برسد. پسماندهای حاوی فلزات سمی باید قبل از دفع تثبیت شده باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - تحليل آسيب‌پذيري منابع آب زيرزميني و آنالیز حساسیت مدل دراستیک با استفاده از روش‌های حذف نقشه و تک مولفه‌ای با استفاده از تکنیک مونت‌کارلو
        هادی مدبری میرمسلم رهبر هاشمی مهدی عاشورنیا
        10.29252/.3.4.21
        20.1001.1.26763060.1397.3.4.4.2
        اعمال یک مدیریت مناسب بر منابع آب با تعیین مناطق آسیب پذیر به عنوان اولین راهکار می تواند مفید باشد. هدف این پژوهش ارزیابی آسیب پذیری در دشت مرکزی گیلان با مدل دراستیک بود. جهت شناسایی نواحی آسیب پذیر آبخوان دشت مرکزی گیلان در برابر آلودگی، از مدل مذکور استفاده و نقشه چکیده کامل
        اعمال یک مدیریت مناسب بر منابع آب با تعیین مناطق آسیب پذیر به عنوان اولین راهکار می تواند مفید باشد. هدف این پژوهش ارزیابی آسیب پذیری در دشت مرکزی گیلان با مدل دراستیک بود. جهت شناسایی نواحی آسیب پذیر آبخوان دشت مرکزی گیلان در برابر آلودگی، از مدل مذکور استفاده و نقشه آسیب‌پذیری آبخوان تهیه شد. اصول مدل دراستیک بر پایه ترکیب هفت مولفه ی عمق تا سطح ایستابی، تغذیه خالص، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، محیط غیر‌اشباع و هدایت هیدرولیکی است که پس از رتبه دهی؛ اعمال تاثیر وزنی به هر مولفه و ترکیب جبری هفت مولفه نتیجه نهایی معرف آسیب‌پذیری آبخوان خواهد بود. برای این کارابتدا اطلاعات مربوط به هفت مولفه در آبخوان دشت مرکزی گیلان جمع آوری و پس از ورود به نرم‌افزار GIS نهایتا لایه های مورد‌نیاز مدل تهیه گردید. سپس با استفاده از تکنیک های هم پوشانی و پس از اعمال ضرایب وزنی لازم بر هر لایه، نقشه نهایی آسیب‌پذیری منطقه تهیه گردید. نمایه حاصل از مدل دراستیک بین 182-82 برای آسیب‌پذیری ابخوان دشت مرکزی گیلان متغیر بود. نقشه نهایی مدل دراستیک نشان داد که 64/48 درصد از منطقه دارای آسیب‌پذیری بالا و 55/50 درصد دارای آسیب پذیری متوسط و تنها مساحت کوچکی از دشت (81/0 درصد) دارای آسیب پذیری کم می باشد. براساس روش حساسیت حذف نقشه و تک مولفه ای و استفاده از تکنیک مونت کارلو فاصله عمق تا سطح ایستابی به عنوان موثرترین مولفه و ناحیه اشباع به عنوان دومین مولفه موثر در دشت مرکزی گیلان شناسایی شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - بازیابی منعقدکننده از لجن تصفیه‌خانه‌ی آب به روش هضم اسیدی
        سیده الهه مهدویان آهق فریبا استوار
        10.29252/.3.4.31
        20.1001.1.26763060.1397.3.4.5.3
        انعقاد فرایندی است که تمایل ذرات کوچک موجود در سوسپانسیون آبی را جهت چسبیدن به یکدیگر و به سطوحی مانند مدیا در صافی شنی افزایش می‌دهد و از طریق مخلوط کردن منعقدکننده‌هایی نظیر سولفات آلومینیوم (آلوم)، کلرید فریک و پلی‌آلومینیوم کلراید با آب خام انجام می‌شود. لجن‌های حاو چکیده کامل
        انعقاد فرایندی است که تمایل ذرات کوچک موجود در سوسپانسیون آبی را جهت چسبیدن به یکدیگر و به سطوحی مانند مدیا در صافی شنی افزایش می‌دهد و از طریق مخلوط کردن منعقدکننده‌هایی نظیر سولفات آلومینیوم (آلوم)، کلرید فریک و پلی‌آلومینیوم کلراید با آب خام انجام می‌شود. لجن‌های حاوی منعقدکننده پس از عمل انعقاد و به واسطه‌ی ته‌نشینیِ کدورت طبیعی تشکیل می‌شوند. وجود مقدار زیادی منعقدکننده در لجن تصفیه‌خانه‌ی آب، ریسک‌های محیط‌زیستی و هزینه‌های مربوط به دفع را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، منعقدکننده‌های موجود در لجن ارزش اقتصادی بالایی دارند. بنابراین چنانچه بازیابی شوند، علاوه بر کاهش ریسک‌های مربوط به دفع لجن، ممکن است هزینه‌های تأمین منعقدکننده‌ی تازه در تصفیه‌خانه‌ی آب و یا فاضلاب نیز کاهش یابد. در این مقاله پژوهش‌های انجام شده به روش هضم اسیدی جهت بازیابی منعقدکننده از لجن تصفیه‌خانه‌ی آب بررسی شده‌اند. میزان بازیابی منعقدکننده‌ها، نقاط قوت و ضعف و جنبه‌های اقتصادی این روش، مواردی هستند که به آن‌ها پرداخته شده است. نتایج بررسی‌های انجام شده مشخص نمود استفاده از سولفوریک اسید، به دلیل ارزان و در دسترس بودن، بهترین گزینه برای انجام فرایند هضم اسیدی است. همچنین چنانچه هدف از بازیابی منعقدکننده، دستیابی به کیفیتی مشابه نمونه‌ی تجاری باشد، روش هضم اسیدی استانداردهای مربوطه را ارضاء نخواهد نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - بررسی روند تباهی زیستگاهی و از هم گسیختگی در منطقه حفاظت شده لیسار بر اساس رهیافت اکولوژی سیمای سرزمین
        محمد پناهنده
        10.29252/.3.4.41
        20.1001.1.26763060.1397.3.4.6.4
        متریک‌های اکولوژی سیمای سرزمین برای توصیف ترکیب و آرایش فضایی سیمای سرزمین مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف این تحقیق، بررسی تباهی و ازهم گسیختگی زیستگاهی منطقه حفاظت شده لیسار دراستان گیلان با استفاده از متریک‌های اکولوژی سیمای سرزمین در مقطع زمانی 1990-2015 بوده است. د چکیده کامل
        متریک‌های اکولوژی سیمای سرزمین برای توصیف ترکیب و آرایش فضایی سیمای سرزمین مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف این تحقیق، بررسی تباهی و ازهم گسیختگی زیستگاهی منطقه حفاظت شده لیسار دراستان گیلان با استفاده از متریک‌های اکولوژی سیمای سرزمین در مقطع زمانی 1990-2015 بوده است. در این تحقیق جهت بررسی وضعیت زیستگاهی منطقه‌، استخراج اطلاعات مربوط به تراکم تاج پوشش جنگلی در قالب سه کلاس متراکم (بالای 70 درصد)، نیمه متراکم (40-70درصد) و تنک (10-40 درصد) از تصاویرمختلف سری زمانی ماهواره لندست مربوط به مقاطع زمانی 1990 و 2015 صورت گرفته است. ابتدا تصاویر از نظر هندسی، رادیومتریکی و اتمسفری مورد تصحیح قرار گرفتند. جهت تهیه نمونه‌های آموزشی برای تفسیر تصاویر مقطع اول از عکس‌های هوایی و برای تصاویر مقطع دوم از منابع مرجع و کنترل‌های میدانی استفاده شد. در این تحقیق از روش طبقه‌بندی نظارت شده حداکثر احتمال استفاده شده است. پس از این مرحله،لایه وکتوری طبقات تفکیکی بعنوان ورودی اکستنشن Patch Analyst در محیط نرم‌افزار Arc Gis تهیه شد. خروجی این مرحله مجموعهای از متریکها است که براساس آنها تجزیه و تحلیل روند تباهی و از هم گسیختگی زیستگاهی انجام شده است.نتایج تغییرات متریک‌ها بیانگر وقوع همزمان دو پدیده مخرب تباهی و ازهم گسیختگی زیستگاهی بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        25 - ارزیابی اثرات محیط زیستی احداث کارخانه فولاد
        هانیه میربلوکی نیلوفر  عابدین زاده فاطمه قنبری
        10.29252/.3.4.49
        20.1001.1.26763060.1397.3.4.7.5
        امروزه تولید و مصرف فولاد به عنوان یک معیار مهم برای سنجش میزان توسعه صنعتی کشورها بکار گرفته می‌شود. در کشورهای در حال توسعه، به دلیل نیاز به سرمایه گذاری در امور عمرانی و زیرساخت‌های اقتصادی، سیاستگذاری تولید فولاد در جهت تولید انواع فولاد ساختمانی می‌باشد. در این راس چکیده کامل
        امروزه تولید و مصرف فولاد به عنوان یک معیار مهم برای سنجش میزان توسعه صنعتی کشورها بکار گرفته می‌شود. در کشورهای در حال توسعه، به دلیل نیاز به سرمایه گذاری در امور عمرانی و زیرساخت‌های اقتصادی، سیاستگذاری تولید فولاد در جهت تولید انواع فولاد ساختمانی می‌باشد. در این راستا، هدف اصلی از احداث کارخانه فولاد مورد بررسی، اشتغال‌زایی در منطقه، کاهش واردات و کمک به توسعه اقتصادی کشور از طریق تولید شمش کربنی با فناوری کوره قوس الکتریکی می باشد. پس از تعیین محدوده بلافصل و محدوده مطالعاتی مستقیم طرح، آلاینده های مهم ناشی از اجرای طرح در مرحله ساختمانی و بهره برداری مورد بررسی قرار گرفت و اقدامات اصلاحی برای کاهش اثرات ناشی از آلاینده ها لحاظ گردید. در این تحقیق، جهت ارزیابی اثرات محیط زیستی طرح احداث کارخانه فولاد، از روش ماتریس سریع استفاده شد که بر اساس نتایج، از 96 اثر شناسایی شده، 1/55 درصد اثرات منفی و 9/44 درصد مثبت اعلام گردید که در صورت رعایت اقدامات اصلاحی قبل و بعد از اجرای طرح، اثرات منفی آن به حداقل خواهد رسید. همچنین، پیشنهاد می گردد بعد از اجرای طرح، هر سه ماه یکبار جهت کنترل خروجی های کارخانه نسبت به پایش دوره ای آلاینده ها اقدام گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        26 - مروری بر رنگینه های صنعتی پرکاربرد و روشهای حذف آنها از آب و فاضلاب
        فریبا استوار مرضیه  حسن زاده
        10.29252/.5.7.29
        20.1001.1.26763060.1399.5.7.3.1
        در سالهای اخیر، گسترش صنایع به افزایش تولید فاضلابهای صنعتی و آلودگی محیطزیست منجر شده است. مواد رنگزا از مهمترین آلایندههای موجود در فاضلابهای صنعتی بهشمار می‌آیند. رنگ یکی از مشخصههای دائمی آبهای سطحی است که به دلیل افزایش مصرف کلر دارای اهمیت بالایی است. امروزه رنگ‌ه چکیده کامل
        در سالهای اخیر، گسترش صنایع به افزایش تولید فاضلابهای صنعتی و آلودگی محیطزیست منجر شده است. مواد رنگزا از مهمترین آلایندههای موجود در فاضلابهای صنعتی بهشمار می‌آیند. رنگ یکی از مشخصههای دائمی آبهای سطحی است که به دلیل افزایش مصرف کلر دارای اهمیت بالایی است. امروزه رنگ‌ها به طور گسترده، در صنایع مختلفی از قبیل نساجی، کاغذ، چرم، صنایع چاپ و لوازم آرایشی مورد استفاده قرار میگیرند. تخلیه فاضلابهاي رنگی ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﺟﻨﺒﻪ زﯾﺒﺎﺷﻨﺎﺧﺘﯽ آبﻫﺎي ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻓﺘﻮﺳﻨﺘﺰ ﻧﯿﺰ ﻣﯽگردد. همچنین، وجود رنگها و فرآوردههاي واسطهاي آنها براي زندگی آبزیان سمی، سرطانزا و جهشزا میباشد. اغلب این رنگ ها باعث آلرژي، درماتیت و خارش پوست میشوند، و بروز سرطان و جهشزایی را در انسانها تسریع میکنند. بنابراین پساب‌هاي صنعتی حاوي رنگ، نیازمند تصفیه قبل از تخلیه به محیط پذیرنده می‌باشند. هدف از این پژوهش، ارائه خلاصهای از مهمترین رنگینههای صنعتی، تأثیرات بهداشتی و محیطی رنگها به عنوان آلاینده و همچنین؛ بیان روشهای حذف آنها از آب و فاضلاب میباشد. در این پژوهش، رو‌ش‌های مختلف حذف رنگزا مانند روش‌های بیوژیکی، فیزیکی و جذب سطحی بیان شد و بهترین فرآیند جهت تصفیه پساب‌های رنگی با توجه به صرفه اقتصادی معرفی گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        27 - مطالعه ی تغییرات کاربری اراضی به کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی و تکنیک‌های سنجش از دور
        مهرداد  خان‌محمدی مریم  حقیقی خمامی محمد پناهنده مهسا عبدلی لاکتاسرائی
        10.29252/.3.5.3
        20.1001.1.26763060.1397.3.5.1.1
        بدون تردید مناطق حفاظت شده، پارک های ملی و به‌طور کلی زیستگاه‌های زیست کره، میراث‌های با ارزش طبیعی هر کشور محسوب می‌شوند. از این‌رو اطلاع از تغییرات آن‌ها نقش اساسی در کیفیت مدیریت این مناطق دارد. سنجش از دور از جمله تکنولوژی‌های برتر و کارآمد در مدیریت منابع و بررسی ت چکیده کامل
        بدون تردید مناطق حفاظت شده، پارک های ملی و به‌طور کلی زیستگاه‌های زیست کره، میراث‌های با ارزش طبیعی هر کشور محسوب می‌شوند. از این‌رو اطلاع از تغییرات آن‌ها نقش اساسی در کیفیت مدیریت این مناطق دارد. سنجش از دور از جمله تکنولوژی‌های برتر و کارآمد در مدیریت منابع و بررسی تغییرات زیست محیطی است. هدف از انجام این تحقیق آشکار‌سازی تغییرات کاربری/پوشش اراضی پارک ملی بوجاق استان گیلان در طی سال‌های 2000 تا 2017 می‌باشد. بدین منظور تصاویر سنجنده +‌ETM ماهواره لندست 7 در سال 2000 و سنجنده OLI ماهواره لندست 8 در سال 2017 اخد گردید. بعد از اعمال پیش پردازش‌های لازم روی تصاویر، نقاط تعلیمی برای هر یک از طبقات کاربری به تعداد کافی و با پردازش مناسب انتخاب شد و با بهره‌گیری از روش طبقهبندی نظارت شده با الگوریتم حداکثر احتمال نقشه کاربری/پوشش اراضی منطقه تهیه شد. با استفاده از آزمون صحت کلی و آماره کاپا صحت نقشه‌های تولیدی با قابلیت متوسط تعیین گردید. نتایج تحقیق نشان داد مساحت بخش دریایی، پوشش علفی و پیکره آبی کاهش داشته‌اند و مساحت کاربری‌های کشاورزی، باتلاقی، انسان ساخت، درختی و بدون پوشش افزایش یافته‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        28 - شبیه‌سازی عددی اثر واگرایی دیواره و شیب کف معکوس بر مشخصات جهش هیدرولیکی با استفاده از نرم‌افزار FLOW3D
        امیر  کاسی کوزانی محمد حسین  کریمی پاشاکی
        10.29252/.3.5.9
        20.1001.1.26763060.1397.3.5.2.2
        يكي از سازه‌هاي متداول جهت استهلاك انرژي جريان‌هاي پر سرعت، حوضچه آرامش مي‌باشد كه از ميان هندسه‌هاي مختلف قابل استفاده، حوضچه‌هاي آرامش واگرا با شیب کف معکوس داراي عملكرد هيدروليكي مناسب‌تر و هزينه ساخت كمتر مي‌باشند. در اين تحقيق قابليت مدل‌سازي عددي پرش هيدروليكي واگ چکیده کامل
        يكي از سازه‌هاي متداول جهت استهلاك انرژي جريان‌هاي پر سرعت، حوضچه آرامش مي‌باشد كه از ميان هندسه‌هاي مختلف قابل استفاده، حوضچه‌هاي آرامش واگرا با شیب کف معکوس داراي عملكرد هيدروليكي مناسب‌تر و هزينه ساخت كمتر مي‌باشند. در اين تحقيق قابليت مدل‌سازي عددي پرش هيدروليكي واگرا بر روی شیب کف معکوس با استفاده از نرم‌افزار Flow3D مورد ارزیابی قرار گرفته است. داده‌هاي مدل آزمايشگاهي در زواياي واگرايي 5 و 10درجه در شیب‌های کف معکوس 3/1، 35/2، 2/3 و 57/4 درجه به‌علاوه جهش هیدرولیکی کلاسیک مورد استفاده قرار گرفت. مقایسه نتایج خروجی مدل شبیه‌سازی و داده‌های آزمایشگاهی نشان داد كه مدل مقادير پروفيل‌هاي سطح آب، طول پرش و مقادير حداكثر سرعت در عمق را با دقت خوبی نشان مي‌دهد‌. نتايج مربوط به پروفيل سطح آب حاكي از آن است كه خطاي نسبي متوسط مقادير عمق آب به‌دست آمده از مدل عددي و مقادير اندازه‌گيري شده تقريبا 15 درصد مي‌باشد. پروفيل‌هاي سرعت نيز تطابق خوبي با داده‌هاي اندازه‌گيري شده داشتند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        29 - ارزیابی هیدرودینامیک و تغییرات مورفولوژی مصب رودخانه سفیدرود
        مرتضی کریمی جمال محمد  ولی سامانی
        10.29252/.3.5.21
        20.1001.1.26763060.1397.3.5.3.3
        تغییرات ژئومورفیک مناطق ساحلی کم عمق، همچون تالاب ها و مصب ها و سواحل، به‌شدت به توازن میان رسوب ورودي از آب‌های داخلی یا دریا و رسوب خروجی با سرمنشأ فرسایش ناشی از موج هاي بادي و جریان هاي جزرومدي وابسته است. در این تحقیق با استفاده از مدل MIKE21 الگوی جریان و رسوب در چکیده کامل
        تغییرات ژئومورفیک مناطق ساحلی کم عمق، همچون تالاب ها و مصب ها و سواحل، به‌شدت به توازن میان رسوب ورودي از آب‌های داخلی یا دریا و رسوب خروجی با سرمنشأ فرسایش ناشی از موج هاي بادي و جریان هاي جزرومدي وابسته است. در این تحقیق با استفاده از مدل MIKE21 الگوی جریان و رسوب در مصب رودخانه سفیدرود مورد بررسی قرار گرفته و با بررسی تصاویر ماهواره‌ای LandSat به چگونگی تأثیرگذاری الگوی جریان، توزیع و انتقال رسوب و تغییرات تراز سطح آب دریای خزر بر روند تکامل دلتا و خط ساحلی پرداخته شده است. عواملی چون دبی و بار رسوب رودخانه و تراز سطح دریا، الگوی امواج و باد از جمله مهم‌ترین عوامل مؤثر در این تغییرات هستند. این مطالعه می تواند زمینه ای مناسب برای مدیریت صحیح جهت توسعه پایدار در این منطقه، در تظر گرفتن تمهیدات لازم جهت جلوگیری از خسارات ناشی از نوسانات بلندمدت دریای خزر و همچنین آگاهی کافی از وضعیت هیدرودینامیکی و رسوب رودخانه سفیدرود را در منطقه دلتای سفیدرود فراهم آورد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        30 - تعیین الگوی مکان‌یابی نیروگاه‌ زباله‌سوز شهری
        صدف  فیضی مهدی  عالی‌پور
        10.29252/.3.5.33
        20.1001.1.26763060.1397.3.5.4.4
        امروزه خطرات محیط‌زیستی ناشی از عدم مدیریت صحیح پسماند یکی از مشکلات اساسی کشور است. از این‌رو نیاز به توسعه‌ی سیستم مدیریت پسماند و ورود تکنولوژی‌های جدید و پیشرفته ضروری است. دفع پسماند به روش سوزاندن از روش‌های موثر در امر امحاء پسماند است. به‌کارگیری زباله‌سوزها برخ چکیده کامل
        امروزه خطرات محیط‌زیستی ناشی از عدم مدیریت صحیح پسماند یکی از مشکلات اساسی کشور است. از این‌رو نیاز به توسعه‌ی سیستم مدیریت پسماند و ورود تکنولوژی‌های جدید و پیشرفته ضروری است. دفع پسماند به روش سوزاندن از روش‌های موثر در امر امحاء پسماند است. به‌کارگیری زباله‌سوزها برخلاف روش دفن به مراقبت‌های طولانی مدت پس از عملیات دفع نیاز ندارد و همواره امکان استحصال انرژی از آن مورد توجه است. از معایب اصلی این روش انتشار آلاینده‌های هوا از دودکش زباله‌سوزها و مدیریت زائدات باقی‌مانده نظیر خاکستر است. بنابراین انتخاب یک مکان مناسب برای احداث نیروگاه زباله‌سوز شهری، با شناسایی و در نظر گرفتن عوامل درگیر و موثر همانند فاکتورهای محیط‌زیستی، اقتصادی و اجتماعی به بهره‌مندی بیشتر از مزایای آن، کاهش هزینه‌ها و رفع نارضایتی جامعه می‌انجامد. در این مقاله با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای، جستجوی دستورالعمل‌های معتبر جهانی و مقالات مرتبط در پایگاه‌های اطلاعاتی به معرفی و مقایسه‌ی معیارهای ذکر شده برای مکان‌یابی نیروگاه زباله‌سوز شهری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین گام‌های طرح‌ریزی یک مجموعه جامع مدیریت پسماند پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        31 - بررسی وضعیت آسایش اقلیمی سایت موزه تاریخی و باستانی بویه املش در ارتباط با گردشگری
        محمدعلی رحیمی پور شیخانی نژاد فرزانه نصیری فرزانه نصیری جان آقا هادی مدبری
        10.29252/.3.5.43
        20.1001.1.26763060.1397.3.5.5.5
        هدف اين مقاله‌، شناخت توان آسايش زيست اقليمي‌، راحتي بافت فضاي بيرون ساختماني و گردشي منطقه در طول ماه‌هاي سال است كه به‌عنوان بخشي از يك پروژه تحقيقاتي و با هدف بهره‌برداري از سایت بویه املش و افزايش بازدهي اقتصادي به اجرا درآمده است .در این مقاله سعی شده است آسایش یا چکیده کامل
        هدف اين مقاله‌، شناخت توان آسايش زيست اقليمي‌، راحتي بافت فضاي بيرون ساختماني و گردشي منطقه در طول ماه‌هاي سال است كه به‌عنوان بخشي از يك پروژه تحقيقاتي و با هدف بهره‌برداري از سایت بویه املش و افزايش بازدهي اقتصادي به اجرا درآمده است .در این مقاله سعی شده است آسایش یا عدم آسایش انسان بر‌اساس مدل‌ها و شاخص‌های زیست اقلیمی از قبیل روش اوانز، بیکر (CP)‌، دمای موثر (ET) و روش اولگي با استفاده از اطلاعات آماری ایستگاه اسپیلی طی سال‌های 1370 تا 1390 در یک دوره 20 ساله ارزیابی شود. نتایج حاصل از این مقاله با توجه به شرايط محيطي نشان می‌دهد كه ماه‌هاي مهر و اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد و شهریور دارای آسایش محیطی و بهترین زمان برای ورود گردشگر به منطقه مورد مطالعه می‌باشند، و در این مواقع از سال شرایط آسایشی در این ناحیه تقریبا مهیاست. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        32 - بررسی و مقایسه برخی روش‌های سبز رایج در تولید نانوذرات نقره
        سپیده حامدی سید عباس  شجاع الساداتی
        10.29252/.3.5.59
        20.1001.1.26763060.1397.3.5.6.6
        امروزه نیاز فزایندهای به توسعه روش‌های مقرون به‌صرفه، با بازدهی بالا، غیر‌سمی و زیست سازگار برای ساخت نانوذرات فلزی وجود دارد. از این‌رو استفاده از روش های سبز جهت تولید نانوذرات مرسوم شده است. از میان نانوذرات فلزی، نانوذره نقره به‌دلیل دارا بودن خواص درمانی از اهمیت و چکیده کامل
        امروزه نیاز فزایندهای به توسعه روش‌های مقرون به‌صرفه، با بازدهی بالا، غیر‌سمی و زیست سازگار برای ساخت نانوذرات فلزی وجود دارد. از این‌رو استفاده از روش های سبز جهت تولید نانوذرات مرسوم شده است. از میان نانوذرات فلزی، نانوذره نقره به‌دلیل دارا بودن خواص درمانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بنابراین در این مقاله روش‌های سبز پلی‌ساکارید، تالنز و زیستی مورد بررسی و مقایسه قرار می‌گیرد. در روش پلی‌ساکارید و تالنز از مواد بی خطر و غیر‌سمی نشاسته و بتا دی‌گلوکز (به‌عنوان پایدارکننده و احیاگر) و در روش زیستی از توده سلولی و صافیده قارچ فوزاریوم اکسیسپوروم استفاده شد. تصاویر SEM و طیف جذب UV-vis نانو ذرات ساخت شده از سه روش بالا، نشان داد که روش پلی‌ساکارید به تولید نانوذرات با اندازه کوچکتر و بهره‌دهی بالاتر منجر می‌شود. همچنین به‌دلیل نقش مهم آنزیم نیترات رداکتاز وابسته به NADH در تولید خارج سلولی نانوذرات نقره، سنجش فعالیت این آنزیم در مدت رشد قارچ فوزاریوم با روش رنگ‌سنجی هارلی در دستور کار قرار گرفت. نتایج نشان داد، تغییرات وزن خشک سلولی بر فعالیت آنزیمی تاثیر دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        33 - ارزيابي راندمان روش هاي تالنز، پليساکاريد و میکروبی در توليد نانوذرات نقره
        سیده معصومه قاسمی نژاد
        10.29252/.3.5.65
        20.1001.1.26763060.1397.3.5.7.7
        يکي از جنبه‌هاي مهم کاربرد نانوفناوري، گسترش فرايندهاي پايا و سازگار با محيط زيست براي توليد نانوذرات فلزي مي باشد. از اين‌رو استفاده از روش هاي سبز جهت توليد نانوذرات نقره مرسوم شده است. بنابراين در اين پژوهش روش هاي سبز پلي‌ساکاريد، پلی‌ساکارید اصلاح شده، تالنز و ميکر چکیده کامل
        يکي از جنبه‌هاي مهم کاربرد نانوفناوري، گسترش فرايندهاي پايا و سازگار با محيط زيست براي توليد نانوذرات فلزي مي باشد. از اين‌رو استفاده از روش هاي سبز جهت توليد نانوذرات نقره مرسوم شده است. بنابراين در اين پژوهش روش هاي سبز پلي‌ساکاريد، پلی‌ساکارید اصلاح شده، تالنز و ميکروبي جهت توليد اين نانوذرات مورد بررسي و مقايسه قرار مي گيرد. در روش های پلی ساکارید و تالنز از نشاسته و بتا دي‌گلوکز به ترتيب به‌عنوان پايدارکننده و احياگر استفاده شد. در روش بیولوژیکی، بیوماس و صافیده قارچ فوزاریوم اکسیسپوروم جهت سنتز نانو ذرات بکار گرفته شدند. نتایج تصاوير SEM و طيف جذب UV-vis و DLS نانوذرات ساخته شده از چهار روش بالا نشان داد که روش پلي‌ساکاريد به توليد نانوذرات با اندازه کوچکتر (20نانومتر)‌، پایداری بیشتر (دو ماه)، بهر‌ه‌دهي بالاتر و توزیع اندازه بهتر منجر مي شود. همچنین تصویر TEM نشان دهنده آن است که شکل این ذرات کروی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        34 - مدل‌سازی پیوند بین خشکسالی، تعداد روزهای بارانی و تبخیر و تعرق در استان فارس
        مریم  خسرویان علیرضا  انتظاری محمد باعقیده رحمان زندی
        10.29252/.5.7.1
        20.1001.1.26763060.1399.5.7.1.9
        خشکسالی یکی از پدیده‌های تکرارشونده در تمامی نقاط با اقلیم‌های پربارش و کم‌بارش است و بلایی طبیعی به‌شمار می‌رود. ایران نیز از جمله کشورهایی است که با این پدیده در نقاط مختلف درگیر است. ويژگي‌هاي آن از قبيل شدت‌، مدت و وسعت خشكسالي از محلي به محل ديگر متفاوت مي‌باشد و خ چکیده کامل
        خشکسالی یکی از پدیده‌های تکرارشونده در تمامی نقاط با اقلیم‌های پربارش و کم‌بارش است و بلایی طبیعی به‌شمار می‌رود. ایران نیز از جمله کشورهایی است که با این پدیده در نقاط مختلف درگیر است. ويژگي‌هاي آن از قبيل شدت‌، مدت و وسعت خشكسالي از محلي به محل ديگر متفاوت مي‌باشد و خسارت آن به برنامه‌ریزی کشورها بستگی دارند. در اين راستا وجود توان‌های محيطی، اقتصادی، کشاورزی و صنعتی و بهره‌برداری بهينه از آن‌ها و نيز پيش‌بينی وقوع حوادث طبيعی، چون سيل و خشکسالی ضرورت شناخت صحيح شرايط جوی و ويژگي‌های آب و هوايی مناطق مختلف برای برنامه‌ريزان آشکار کرده است. در این تحقیق، به‌منظور بررسی و مقایسه رخدادهای خشکسالی و ترسالی، داده‌های بارش مربوط به دوره ی (1987-2017)، و همچنین داده های تبخیر و تعرق و تعداد روزهای بارانی طی یک دوره آماری 10 ساله (2008-2017) و از 9 ایستگاه برای استان فارس اخذ شد. شاخص بارش استاندارد شده (SPI)، مورد استفاده قرار گرفت و نقشه پهنه‌بندی خشکسالی، تبخیر و تعرق و تعداد روزهای بارانی استان با استفاده از نرم‌افزار Arc GIS ترسیم شد. در سال‌های مورد مطالعه، 24 سال استان فارس در وضعیت نزدیک به نرمال و 5 سال با خشکسالی و یک سال نیز با ترسالی مواجه بوده است. در ادامه وضعیت خشکسالی در شهرستان شیراز بررسی و تحلیل شد. بنابر نتایج به دست آمده خشکسالی در شهرستان شیراز نسبت به سایر نقاط استان شدیدتر بوده و نیز این روند در آینده نیز ادامه خواهد داشت. شاخص SPI بیشترین میزان همبستگی با پارامترهای تعداد روزهای بارانی با میزان (46/0) و تبخیر و تعرق با میزان (26/0) را به ترتیب در سال‌های 2012 و 2008 داشت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        35 - ارزیابی جاذبهای طبیعی در تصفیه آب و فاضلاب
        محدثه توکلی
        10.29252/.5.7.39
        20.1001.1.26763060.1399.5.7.4.2
        با بیشتر شدن فعاليت‌هاي صنعتي و تخليه فاضلاب‌هاي تصفيه نشده که شامل آلاینده‌های محیط زیستی مختلف هستند به محيط‌هاي آبي، مشكلاتي مانند كاهش قابليت نفوذ نور، به وجود آمدن شرايط بي‌هوازي و عوارضی همچون آلرژي و سرطان برای انسان و سایر موجودات زنده ایجاد می‌شود. روش جذب سطحي چکیده کامل
        با بیشتر شدن فعاليت‌هاي صنعتي و تخليه فاضلاب‌هاي تصفيه نشده که شامل آلاینده‌های محیط زیستی مختلف هستند به محيط‌هاي آبي، مشكلاتي مانند كاهش قابليت نفوذ نور، به وجود آمدن شرايط بي‌هوازي و عوارضی همچون آلرژي و سرطان برای انسان و سایر موجودات زنده ایجاد می‌شود. روش جذب سطحي به عنوان يكي از اثرگذارترین و کارآمدترین روش‌ها در حذف آلاینده‌های محیط زیستی مطرح است و در بین روش‌های رایج برای تصفیه فاضلاب، کاربرد جاذب‌های طبیعی نسبت به روش‌های دیگر کارایی بیشتری داشته و از نظر اقتصادی نیز مناسب‌تر است. از آن جایی که جاذب‌های طبیعی به وفور در طبیعت وجود دارند و دارای قیمت بسیار ناچیز و حتی در بعضی از موارد بدون هزینه هستند. جذب آلاینده به وسیله این مواد، می‌تواند روشی مناسب به منظور حذف مواد سمی از آب‌های آلوده و پساب‌های صنعتی باشد. در این مقاله، به بررسی عملکرد تعدادی از جاذب‌های زیستی به منظور حذف آلاینده‌ها از فاضلاب‌های صنعتی و پساب‌ها پرداخته می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        36 - کاربست مدل دراستیک در بررسی روند توسعه صنعتی دشت ساری با تاثیر بر آلودگی زیست محیطی
        محمد رحمانی
        در ایجاد شهرک‌های جدید صنعتی به منظور پاسخگویی به نیازهای مردم بایستی به عوامل و فاکتورهای موثر در حفاظت، مدیریت و توسعه پایدار آبخوان‌ها و منابع آبی موجود در یک دشت توجه گردد. لذا بررسی پتانسیل آسیب پذیری آبخوان جهت مکان‌یابی شهرک‌های جدید صنعتی لازم و ضروری می باشد. چکیده کامل
        در ایجاد شهرک‌های جدید صنعتی به منظور پاسخگویی به نیازهای مردم بایستی به عوامل و فاکتورهای موثر در حفاظت، مدیریت و توسعه پایدار آبخوان‌ها و منابع آبی موجود در یک دشت توجه گردد. لذا بررسی پتانسیل آسیب پذیری آبخوان جهت مکان‌یابی شهرک‌های جدید صنعتی لازم و ضروری می باشد. در این تحقیق، جهت ارزیابی عوامل هیدروژئولوژیکی اثرگذار در مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی در دشت ساری به عنوان مطالعه موردی، نقشه خطرپذیری دشت با استفاده از مدل دراستیک تهیه گردید. نتایج حاصل از مدل دراستیک نشان داد که آسیب پذیری آبخوان دشت ساری در سه گروه آسیب پذیری بالا (49/10 درصد)، بسیار بالا (66/56 درصد) و بسیار بسیار بالا (85/32 درصد) قرار می گیرد. تحلیل حساسیت به دو روش تک پارامتری و حذف پارامتر مشخص می‌نماید که عامل عمق آب زیرزمینی بیشترین حساسیت را در شاخص آسیب پذیری دراستیک ایجاد می‌کند. آبخوان دشت ساری به دلیل عمق کم آب زیرزمینی به شدت تحت تأثیر آلاینده‌های حاصل از کشاورزی و فعالیت شهرک‌های صنعتی قرار می‌گیرد لذا منطقه مورد مطالعه بر اساس نقشه نهایی خطرپذیری، پتانسیل آسیب پذیری شدید آبخوان و میزان آلودگی موجود در آن، جهت ایجاد شهرک‌های جدید صنعتی از موقعیت مناسبی برخوردار نمی‌باشد. همچنین در صورت عدم رعایت ملاحظات زیست محیطی توسط کشاورزان و واحدهای صنعتی موجود در دشت، خسارات جبران ناپذیری به آبخوان وارد می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        37 - بررسی روند تغییرات کاربری اراضی شهر ری با استفاده از داده های سنجش از دور
        سارا فروتن محمود شریعت میر مسعود خیرخواه زرکش رحیم سرور
        10.29252/.5.7.55
        20.1001.1.26763060.1399.5.7.5.3
        شهر ری، در دهه‌هاي اخير رشد بي‌سابقه‌اي در شهرنشيني داشته که منجر به تغييرات شديدي در کاربری‌ اراضی منطقه شده است. از این رو هدف از این مقاله بررسی تغییرات مساحت کاربری اراضی شهر ری در طی سال‌های 1367 تا 1385 با استفاده از عکس‌های هوایی و تصاویر ماهواره‌ لندست و IRS است چکیده کامل
        شهر ری، در دهه‌هاي اخير رشد بي‌سابقه‌اي در شهرنشيني داشته که منجر به تغييرات شديدي در کاربری‌ اراضی منطقه شده است. از این رو هدف از این مقاله بررسی تغییرات مساحت کاربری اراضی شهر ری در طی سال‌های 1367 تا 1385 با استفاده از عکس‌های هوایی و تصاویر ماهواره‌ لندست و IRS است. با طبقه‌بندي نظارت شده و نظارت نشده تصاوير ماهواره‌اي نهایتاً 4 کاربری اراضی ساخته شده شهری، زمین‌های کشاورزی، فضای سبز و زمین‌های بایر استخراج شد. لایه‌هاي کاربري اراضی به صورت دو به دو مقايسه شد و میزان تغییرات کاربري اراضی استخراج شد. نتايج نشان داد که کاربری اراضي ساخته شده شهري و فضای سبز شهری به ترتیب 7/369 و 6/55 هکتار افزایش و زمین‌های کشاورزی و زمین‌های بایر به ترتیب 8/213 و 5/211 هکتار کاهش داشته‌اند. رشد مناطق مسکونی طی دوره 6 ساله 1379 تا 1385 در مجموع با 7/212 هکتار از سرعت بیشتری نسبت به دوره 12 ساله 1367 تا 1379 با 157 هکتار تغییر برخوردار بوده است. برای تعیین میزان خسارات محیط زیستی ناشی از تغییر غیراصولی کاربري‌های اراضی منطقه در دوره‌ زمانی مورد بررسی، از ماتریس مقايسه زوجی کاربری‌ها استفاده گردید. نتایج نشان می‌دهد تبدیل زمین‌های بایر، کشاورزی و فضای سبز شهری به زمین های مسکونی با مقادیر 65/44، 44/42 و 85/14 از شدت خسارت محیط زیستی بالایی برخوردارند. تغییر کاربری به‌ویژه از بین رفتن پوشش گیاهی، تاثیر منفی بر روی سیمای سرزمین گذاشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        38 - بررسی وضعیت اشتغال دانش‌آموختگان حوزه محیط‌زیست و سلامت در شهرداری کرج
        سیدحسن موسوی فرهاد صوفیان
        10.29252/.5.7.17
        20.1001.1.26763060.1399.5.7.2.0
        هدف از این مطالعه بررسی وضعیت اشتغال دانش‌آموختگان رشته محیط‌زیست و بهداشت‌محیط در شهرداری کرج بود. در گام نخست فراوانی و درصد فراوانی کلیه پرسنل در سه سطح تحصیلات کاملاً مرتبط (محیط‌زیست و بهداشت‌ محیط)، تحصیلات نیمه‌مرتبط و تحصیلات غیرمرتبط در سه گروه ستاد مرکزی، سازم چکیده کامل
        هدف از این مطالعه بررسی وضعیت اشتغال دانش‌آموختگان رشته محیط‌زیست و بهداشت‌محیط در شهرداری کرج بود. در گام نخست فراوانی و درصد فراوانی کلیه پرسنل در سه سطح تحصیلات کاملاً مرتبط (محیط‌زیست و بهداشت‌ محیط)، تحصیلات نیمه‌مرتبط و تحصیلات غیرمرتبط در سه گروه ستاد مرکزی، سازمان‌ها و مناطق با توجه به اطلاعات دریافتی از معاونت برنامه‌ریزی شهرداری کرج مورد بررسی قرار گرفت. در گام دوم میزان ارتباط تحصیلات با نوع مسئولیت کاری کارشناسان و روسای ادارات مسئول حفظ محیط‌زیست بررسی شد. نتایج نشان داد تنها 1 درصد از کل پرسنل شهرداری کرج دارای تخصص‌ محیط‌زیست و بهداشت‌ محیط و 1/3 درصد افراد دارای تخصص نیمه ‌مرتبط می‌باشند. از مجموع 49 نفر پرسنل دارای تحصیلات مرتبط تنها 8 نفر (3/16 درصد) در مسئولیت‌های مرتبط با تحصیلات خود به‌کارگیری و مشغول به فعالیت هستند. همچنین، نتایج نشان داد که تنها 5 نفر (42 درصد) از 12 رئیس اداره یا امور مسئول حفظ محیط‌زیست و سلامت شهروندان، دارای تحصیلات مرتبط با وظایف آن اداره می‌باشند و 1 مورد نیز دارای تحصیلات و تجربیات نیمه‌مرتبط می‌باشد. این واقعیت نشان‌دهنده عدم توجه مدیران شهرداری به چارت سازمانی موجود و ضابطه‌مند نبودن جابجایی‌ها و توزیع مسئولیت‌ها به ویژه در حوزه محیط‌زیست و سلامت است. با توجه به نتايج مطالعه ضرورت بازنگرى و اصلاح فرآيند جذب نيروى انسانى و به‌كارگيرى مديران و كارشناسان با تخصص مرتبط در شهرداری کرج، به عنوان اولین پيش‌شرط مديريت و حفظ محیط‌زیست در راستای دستیابی به توسعه پایدار، ضرورى به نظر مى‌رسد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        39 - برآورد سطح زیرکشت گندم دیم با استفاده از تصاویر ماهواره ای سنتينل2 (مطالعه موردی: منطقه سجاسرود شهرستان خدابنده استان زنجان)
        سید احمد  موسوی نادیا عباس زاده طهرانی میلاد جانعلی پور
        10.29252/.5.7.77
        20.1001.1.26763060.1399.5.7.7.5
        كشت و توليد محصول گندم همواره پاسخگوي نيازهاي تغذيه اي بخش عظيمي از مردم جهان بوده است، لذا در ايران و جهان ازجمله محصولات کشاورزی استراتژيك محسوب می‌شود. در اختیار داشتن آمار و اطلاعات مناسب از سرزمين هاي تحت كشت گندم و برآورد ميزان دقيق توليد آن‌ها در يك سال زراعي، به چکیده کامل
        كشت و توليد محصول گندم همواره پاسخگوي نيازهاي تغذيه اي بخش عظيمي از مردم جهان بوده است، لذا در ايران و جهان ازجمله محصولات کشاورزی استراتژيك محسوب می‌شود. در اختیار داشتن آمار و اطلاعات مناسب از سرزمين هاي تحت كشت گندم و برآورد ميزان دقيق توليد آن‌ها در يك سال زراعي، به برنامه ريزان بخش كشاورزي و صنعت جهت مدیریت هرچه مؤثرتر تولید و مصرف محصول مذکور، كمك شاياني مي نمايد. یکی از ابزارهایی که در کمترین زمان و با هزینه پایین و دقت مناسب می‌تواند سطح زیر کشت گندم را محاسبه نماید علم و فناوری سنجش‌ازدور‌است. در تحقیق حاضر، با استفاده از کلاسه‌بندی نظارت‌شده تصاویر چند زمانه سنجنده سنتينل 2، سطح زیر کشت گندم و میزان تولید آن در دهستان سجاسرود از توابع شهرستان خدابنده استان زنجان برای سال زراعی 96-97 برآورده شده است. طبقه‌بندی نظارت‌شده با دقت کلی80% و ضریب کاپای 8/0 نتایج قابل‌قبول و مناسبی برای شناسایی و تفکیک گندم از سایر محصولات كشاورزي را ارائه مي دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        40 - غالبیت جدید گروه های پلانکتونی در حوضه جنوب شرقی دریای خزر
        نیلوفر نوروزی
        10.29252/.5.7.113
        20.1001.1.26763060.1399.5.7.10.8
        مطالعه مستمر اکولوژیک دریای خزر، به خصوص پراکنش، شناسایی گونه ها و نوسانات منطقه ای، قبل از هر مطالعه ضروری به نظر می رسد. بر این اساس در پژوهش حاضر نوع غالبیت گروه های پلانکتونی در حوزه جنوب شرقی دریای خزر مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور نمونه برداری از گروه های چکیده کامل
        مطالعه مستمر اکولوژیک دریای خزر، به خصوص پراکنش، شناسایی گونه ها و نوسانات منطقه ای، قبل از هر مطالعه ضروری به نظر می رسد. بر این اساس در پژوهش حاضر نوع غالبیت گروه های پلانکتونی در حوزه جنوب شرقی دریای خزر مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور نمونه برداری از گروه های پلانکتونی در شهریور سال 1394، 1 بار و با 3 تکرار صورت گرفت. نتایج حاصل از بررسی فیتوپلانکتون ها حاکی از وجود 4 راسته، 4 خانواده و 4 جنس در مناطق مورد بررسی بوده است، که به ترتیب شاخه های Euglenophyta (جنسEuglena، تراکم 9/99 درصد)، Dinoflagellata (جنس Prorocentrum، تراکم 5/99 درصد) و Bacillariophyta (گروه Diatomatae، تراکم 100 درصد) اصلی ترین فلور فیتوپلانکتونی اکوسیستم را تشکیل داده اند. جنس اوگلنا شاخص آب های هایپرتروف بوده و اولین بار است که در حوضه های مورد مطالعه به صورت غالب دیده شده است. نتایج حاصل از بررسی زئوپلانکتون ها نیز حاکی از نابودی این گروه پلانکتونی است (تنها 1 عدد زئوپلانکتون گونه Keratella cochlearis از دسته Rotifera مشاهده شد) که اصلی ترین دلیل آن سم تولید شده از اوگلناها و نیز شرایط بی هوازی مستقر در اکوسیستم در نتیجه انتشار سم مذکور بوده است. به طور کل نتایج، حاکی از وضعیت کیفی وخیم مناطق مورد بررسی، از بین رفتن مقادیر بالایی از فون و فلور زیستی و غالبیت گروه های پلانکتونی سمی و نامناسب در اکوسیستم می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        41 - بررسی تخریب کاربری اراضی جنگلی در اثر احداث سد با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای
        ماندانا عزیزی محمد پناهنده
        10.29252/.5.8.37
        20.1001.1.26763060.1399.5.8.9.9
        شناسایی کاربری ها و تغییرات کاربری اراضی جهت بررسی و پایش مناطق حساس به منظور طرح ریزی و مدیریت پایدار سرزمین امری ضروری می باشد. هدف اصلی از این مطالعه بررسی تغییرات کاربری اراضی ناشی از احداث سد شفارود در عرصه جنگل های هیرکانی شمال کشور طی یک دوره 17 ساله با استفاده ا چکیده کامل
        شناسایی کاربری ها و تغییرات کاربری اراضی جهت بررسی و پایش مناطق حساس به منظور طرح ریزی و مدیریت پایدار سرزمین امری ضروری می باشد. هدف اصلی از این مطالعه بررسی تغییرات کاربری اراضی ناشی از احداث سد شفارود در عرصه جنگل های هیرکانی شمال کشور طی یک دوره 17 ساله با استفاده از تصاویر ماهواره لندست می باشد. براي این کار 3 تصویر ماهواره اي متعلق به سال هاي 2013،2000 و2017 استفاده شد و تصحیح‌هاي (هندسی و اتمسفري) بر روي تصاویر اعمال و با روش طبقه‌بندي حداکثر احتمال نقشه کاربري اراضی منطقه برای هر مقطع تهیه شد که به ترتیب داراي صحت کاربري و ضریب کاپاي بالاتر از 86‌% و 83/0 بودند. روش مقایسه پس از طبقه بندی برای پایش تغییرات کاربری اراضی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد بیش ترین پوشش اراضی حوزه شفارود در هر سه سال متعلق به طبقه جنگل و در رتبه بعدی طبقه مرتع می باشد. نتایج تحقیق کاهش مستمر کلاس جنگل از 63.05 درصد در مقطع نخست به ترتیب به مقادیر 57.27 و 57.22 برای سال‌های 2013 و 2017 کاهش یافته است که شواهد تأیید کننده این موضوع افزایش مستمر کلاس هاس صخره (8.15-9.10-10.45) و بدون پوشش (3.5- 4.47-5.08 درصد) می باشد. چالش های محیط-زیستی ساخت سد مورد بررسی تأکیدی دیگر بر اهمیت انجام مطالعات تخصصی مبتنی بر دانش اکولوژی و ارتقای نوع نگرش تصمیم گیران به جنگل به عنوان یک زیستگاه پیچیده و شکل گرفته در مقیاس زمانی طولانی‌مدت می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        42 - بازیافت آب پنیر، رهیافت مناسب جلوگیری از آسیب های محیط زیست
        زهرا  کتبه ئی مرادی مریم  حقیقی خمامی حامد کیومرثی هوشنگ دهقان زاده سعید  تمدنی جهرمی
        10.29252/.5.7.91
        20.1001.1.26763060.1399.5.7.8.6
        امروزه با افزایش تولید و گسترش تنوع تولیدات لبنی در کارخانه‌ها و تولید آب‌پنیر، این فرآورده غذایی از اهمیت بالایی برخوردار شده است. آب‌پنیر بخش آبکی جداشده از شیر است که طی مراحل افزودن اسید، حرارت دادن و انعقاد مایه‌پنیر حاصل می‌شود. این مایع زردرنگ حاوی لاکتوز فراوان چکیده کامل
        امروزه با افزایش تولید و گسترش تنوع تولیدات لبنی در کارخانه‌ها و تولید آب‌پنیر، این فرآورده غذایی از اهمیت بالایی برخوردار شده است. آب‌پنیر بخش آبکی جداشده از شیر است که طی مراحل افزودن اسید، حرارت دادن و انعقاد مایه‌پنیر حاصل می‌شود. این مایع زردرنگ حاوی لاکتوز فراوان و ترکیبات معدنی نظیر کلسیم و فسفر است و با توجه به ارزش بیولوژیکی بالای پروتئین‌ این فرآورده جانبی صنعت پنیرسازی نسبت به پروتئین کازئین و تخم‌مرغ، استفاده از آن را به‌عنوان یک منبع غذایی جهت جلوگیری از آلودگی‌های محیط‌زیست حائز اهمیت می‌باشد. همچنین از آب پنیر فرآورده‌هایی نظیر کنسانتره پروتئینی (WPC)، مشتقات پروتئین‌های سرم (لاکتوپراکسیداز، لاکتوفرین)، پروتئین‌های کافتی (کنسانتره‌های پپتیدی) و املاح نظیر نمک‌های کلسیم به‌دست می‌آید. از آنجا که پساب‌های صنعت لبنیات دارای بالاترین میزان آلودگی از جمله مقدار زیادی مواد آلی، ماده ضدعفونی کننده قلیایی و مواد شیمیایی، کربن و نیتروژن هستند باعث افزایش غلظت آمونیوم در گستره‌های آبی شده و با توجه به غنی بودن این ماده از ترکیبات آلی، تقاضاي اکسيژن زيستي (BOD) آب را بالا می‌برند، بنابراین در صورت تخلیه و رهاسازی پساب‌های تصفیه نشده این صنعت در طبیعت بروز مشکلات محیط‌زیستی جدی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. از طرف دیگر، استفاده روزافزون از سوخت‌های فسیلی به سبب کاهش ذخایر موجود و مشکلات محیط‌زیستی، محققان را به سمت تولید منابع جدید انرژی‌های تجدید‌پذیر ترغیب نموده است و می‌توان بیان کرد که فن‌آوری‌های زیستی جدید، همچون استفاده از آب‌پنیر به‌عنوان راهی به‌منظور تولید سوخت‌های زیستی، باعث کاهش مشکلات محیط‌زیستی دفع این پساب‌ها به طبیعت می‌گردد. امروزه با استفاده از فن‌آوری زیستی از این ترکیبات می‌توان به‌منظور تولید سوخت‌های زیستی ازجمله هیدروژن، متان و اتانول استفاده نمود. تاکنون روش‌ها و آزمون‌های مختلفی برای تولید این منابع سوختی صورت گرفته است که در این مطالعه به بررسی راهکارهای مؤثر به‌منظور بازیافت آب‌پنیر و جلوگیری از آسیب‌های محیط‌زیستی آن پرداخته می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        43 - الگوی پراکنش درختان و رقابت آشکوب‌ها در مراحل تحولی جنگل در توده‌های آمیخته گیلان
        مریم کاظم پور لارسری کامبیز طاهری آبکنار رضا اخوان حسن پوربابائی
        10.29252/.5.8.1
        20.1001.1.26763060.1399.5.8.8.8
        الگوی مکانی و روابط متقابل میان درختان به‌طور خاص منعکس‌کننده مرگ‌و‌میر، ایجاد روشنه، استفاده از منابع و نیز تعیین کننده پویایی جوامع، توسعه زیر آشکوب، استقرار بذور، زنده مانی اولیه، رویش و رقابت است. در این بررسی سه قطعه نمونۀ یک هکتاری در سه مرحلۀ تحولی اولیه، بلوغ و چکیده کامل
        الگوی مکانی و روابط متقابل میان درختان به‌طور خاص منعکس‌کننده مرگ‌و‌میر، ایجاد روشنه، استفاده از منابع و نیز تعیین کننده پویایی جوامع، توسعه زیر آشکوب، استقرار بذور، زنده مانی اولیه، رویش و رقابت است. در این بررسی سه قطعه نمونۀ یک هکتاری در سه مرحلۀ تحولی اولیه، بلوغ و پوسیدگی در توده‌های آمیختۀ راش در پارسل شاهد طرح سیستان با هدف بررسی رقابت آشکوب‌های مختلف ارتفاعی در مراحل مختلف تحولی جنگل انتخاب و كليه درختان قطورتر از 5/7 سانتي متر به‌تفكيك گونه مورد اندازه‌گیری قطر برابرسینه، ارتفاع و تعیین مختصات دکارتی به‌روش فاصله- آزيموت قرار گرفتند. درختان هر قطعه نمونه با توجه به پراکنش در طبقات ارتفاعی به سه لایه آشکوب پایینی، میانی و بالایی تقسیمبندی و برای تعیین الگوي پراکنش، رقابت و اجتماع‌پذیری میان آن‌ها از توابع يك و دو متغيره K رايپلي استفاده شد. نتایج نشان داد که در مراحل مختلف تحولی، پراکنش درختان در آشکوب‌ها و در فواصل مختلف یکسان نیست. اجتماع‌پذیری مثبت درختان راش آشکوب‌های بالایی با پایین‌تر در مراحل اولیه و بلوغ و همچنین درختان راش آشکوب بالا با میانی در مرحله پوسیدگی، متأثر از سرشت سایه‌پسندی، محدودیت پراکنش بذور و نقش درختان بزرگتر به‌عنوان پرستار و پناهگاه درختان کوچکتر است. رقابت درختان راش آشکوب میانی با درختان ممرز آشکوب بالا برای دسترسی به حداکثر منابع در هر سه مرحله تحولی مشاهده شد. شناخت الگوها و وقایع طبیعی هدایت شده توسط طبیعت در طول زمان، لازمۀ اجرای عملیات جنگل‌شناسی هدفمند و متناسب با مراحل تحولی توده‌های جنگلی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        44 - مقایسه روش های طبقه بندی ماشین بردار پشتیبان و شبکه عصبی مصنوعی در تهیه ی نقشه کاربری اراضی (مطالعه موردی: پارک ملی بوجاق)
        مهسا عبدلی لاکتاسرائی مریم  حقیقی خمامی
        10.29252/.5.8.47
        20.1001.1.26763060.1399.5.8.7.7
        پارک های ملی و پناهگاه های حیات‌وحش از مهم ترین سرمایه های اکولوژیکی به شمار می روند. ازاین‌رو اطلاع از تغییرات کمی و کیفی کاربری اراضی آن ها نقش اساسی در کیفیت مدیریت این مناطق دارد. الگوریتم های متنوعی برای طبقه بندی تصاویر ماهواره ای در سنجش‌ازدور توسعه‌یافته‌اند، ان چکیده کامل
        پارک های ملی و پناهگاه های حیات‌وحش از مهم ترین سرمایه های اکولوژیکی به شمار می روند. ازاین‌رو اطلاع از تغییرات کمی و کیفی کاربری اراضی آن ها نقش اساسی در کیفیت مدیریت این مناطق دارد. الگوریتم های متنوعی برای طبقه بندی تصاویر ماهواره ای در سنجش‌ازدور توسعه‌یافته‌اند، انتخاب الگوریتم مناسب طبقه بندی در دستیابی به نتایج صحیح نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. در این تحقیق با مقایسه صحت طبقه بندی دو الگوریتم شبکه عصبی مصنوعی و ماشین بردار پشتیبان، الگوریتم دقیق‌تر تعیین و از آن برای بررسی روند تغییرات کاربری اراضی استفاده شد. تحقیق حاضر در پارک ملی بوجاق واقع در استان گیلان طی سال های 2000 تا 2017 با استفاده از تصاویر ماهواره‌ایETM+ و OLI لندست 7 و 8 انجام گرفت. نتایج نشان داد که الگوریتم ماشین بردار پشتیبان به ترتیب با دقت کل و ضریب کاپا، 42/86 و 83/0 برای سال 2000 و 65/90 و 88/0 برای سال 2017، در مقایسه با الگوریتم شبکه عصبی مصنوعی به ترتیب با دقت کل و ضریب کاپا، 71/83 و 80/0 برای سال 2000 و دقت کل و ضریب کاپا، 25/89 و 87/0 برای سال 2017، تصاویر ماهواره‌ای را بهتر طبقه بندی کرده است؛ بنابراین، از نقشه های کاربری اراضی حاصل از الگوریتم ماشین بردار پشتیبان جهت بررسی تغییرات کاربری استفاده شد. بررسی روند تغییرات کاربری اراضی با این روش مشخص کرد که در طی دوره بررسی‌ شده، مساحت کاربری های پیکره آبی، دریا، پوشش علفی و کشاورزی کاهش‌یافته است درحالی‌که کلاس کاربری های باتلاقی، درختی و بدون پوشش افزایش‌یافته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        45 - اولویت بندی فناوری های بازیابی انرژی از زباله جامد شهری (مطالعه موردی شهر مشهد)
        آرمان شاهنظری
        10.29252/.5.7.67
        20.1001.1.26763060.1399.5.7.6.4
        فناوری های بازیابی انرژی حرارتی که به منظور سوزاندن پسماند جامد شهری مورد استفاده قرار می گیرد، یکی از روش های نسبتاً جدید و مناسب در مدیریت پسماند محسوب می شود. در اثر سوختن پسماند، حرارت و گازهایی بوجود می آید که این گازها را می توان برای تولید انرژی استفاده نمود. در چکیده کامل
        فناوری های بازیابی انرژی حرارتی که به منظور سوزاندن پسماند جامد شهری مورد استفاده قرار می گیرد، یکی از روش های نسبتاً جدید و مناسب در مدیریت پسماند محسوب می شود. در اثر سوختن پسماند، حرارت و گازهایی بوجود می آید که این گازها را می توان برای تولید انرژی استفاده نمود. در این تحقیق مدل تصمیم گیری مبتنی بر روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) جهت انتخاب بهترین سیستم ترموشیمیایی بر اساس سه معیار فنی، اقتصادی و زیست محیطی ارائه شده است. در این مطالعه سیستم های زباله سوز (توده سوز)، گازی سازی، پیرولیز و پلاسما مورد ارزیابی قرار گرفتند. جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از طریق بررسی منابع معتبر و تهیه و تکمیل پرسشنامه به دست آمد. منطقه مورد مطالعه در این تحقیق، شهر مشهد می باشد. نتایج این مطالعه بیانگر آن است که در بین سیستم های مورد بررسی، سیستم (فناوری) پلاسما بهترین گزینه جهت بازیابی انرژی از پسماندهای جامد شهر مشهد بوده و پس از آن نیز به ترتیب سیستم های زباله سوز، گازی سازی و پیرولیز در رده های بعدی قرار می‌گیرند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        46 - آشکارسازی و پیش‌بینی تغییرات سطح جنگل‌های استان گیلان با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و مدل ژئومد
        سحر عبداللهی وحید نصیری
        10.29252/.5.7.141
        20.1001.1.26763060.1399.5.7.12.0
        در پی‌ توسعه سریع اقتصادی و اجتماعی در دهه های گذشته، فعالیت انسان‌ها در جهت بهره وری از منابع طبیعی به‌صورت گسترش فعالیت های زیربنایی و کشاورزی نمود پیدا کرده است. همین امر موجب گردیده که جنگل ها به‌عنوان یک اکوسیستم مهم که از منابع بالقوه محیط‌زیستی برای تکامل آینده م چکیده کامل
        در پی‌ توسعه سریع اقتصادی و اجتماعی در دهه های گذشته، فعالیت انسان‌ها در جهت بهره وری از منابع طبیعی به‌صورت گسترش فعالیت های زیربنایی و کشاورزی نمود پیدا کرده است. همین امر موجب گردیده که جنگل ها به‌عنوان یک اکوسیستم مهم که از منابع بالقوه محیط‌زیستی برای تکامل آینده محسوب می‌شوند، به‌شدت تحت تأثیر قرار بگیرند. هدف از پژوهش حاضر، آشکارسازی تغییرات سطح جنگل‌های استان گیلان در طول یک دوره 20 ساله (1395-1375) و مدل‌سازی و پیش‌بینی این تغییرات برای 15 سال آینده با استفاده از مدل ژئومد است. برای تهیه نقشه های کاربری اراضی از تصاویر سنجنده هایTM وOLI لندست برای مقاطع زمانی 1375، 1385 و 1395 استفاده شد. تصاویر ماهواره‌ای با به‌کارگیری از روش حداکثر احتمال و نمونه های تعلیمی متعدد در دو کلاسه جنگل و غیرجنگل طبقه بندی شدند. بر اساس تغییرات صورت گرفته در دوره 1375-1385، تغییرات پوشش جنگل برای سال 1395 با استفاده از متغیرهای ارتفاع، شیب، جهت، فاصله از جاده، فاصله از جنگل و فاصله از مناطق مسکونی با اجرای مدل ژئومد، شبیه‌سازی شد. نتایج اعتبارسنجی پیش بینی شده نقشه پوشش جنگلی سال 1395 نشان‌دهنده صحت کلی و مقدار شاخص کاپا به ترتیب برابر با 19/94 درصد و 9159/0 بود. براساس نتایج آشکارسازی تغییرات در طول مدت مطالعه (1395-1375)، 97/1054 هکتار از سطح جنگل های استان گیلان کاسته شده است و با ادامه این روند و ثابت بودن شرایط در 15 سال آینده تا سال 1410، 871 هکتار دیگر از سطح آن کاسته خواهد شد. با توجه به اهمیت و نقش مهم جنگل های هیرکانی، لزوم انجام مطالعات چند زمانه‌ای به‌منظور پایش و آشکارسازی تغییرات آن وجود دارد. بدیهی است اطلاعات حاصل ازاین‌گونه مطالعات می تواند، در برنامه‌ریزی های مدیریتی و راهبردی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        47 - ارزیابی فنی و زیست محیطی تولید بیوگاز از بقایای کشاورزی (کلش برنج)
        مهسا خدابخشی پور محسن محمدی گلنگش محسن خدابخشی پور
        10.29252/.4.6.5
        20.1001.1.26763060.1398.4.6.1.0
        انرژی مصرفی در جهان به سرعت در حال افزایش است و انتظار می‌رود که منابع انرژی غیرقابل تجدید در آینده به پایان برسد. بنابراین، روش‌های نوین تولید انرژی در سراسر جهان متداول شده است. بیوگاز یکی از انرژیهای جدید و پاک است که از تخمیر بی‌هوازی زیست توده تولید می‌شود. استان چکیده کامل
        انرژی مصرفی در جهان به سرعت در حال افزایش است و انتظار می‌رود که منابع انرژی غیرقابل تجدید در آینده به پایان برسد. بنابراین، روش‌های نوین تولید انرژی در سراسر جهان متداول شده است. بیوگاز یکی از انرژیهای جدید و پاک است که از تخمیر بی‌هوازی زیست توده تولید می‌شود. استان گیلان با 238000 هکتار سطح زیر کشت برنج، پتانسیل قابل ملاحظهای برای تولید بیوگاز از بقایای آلی را دارا می‌باشد. بر این اساس این تحقیق به منظور بررسی تولید بیوگاز از ترکیب کاه و کلش برنج و فضولات دامی به ترتیب با نسبت‌های (100-0)، (95-5)، (90-10)، (85-15)، (80-20) در سه تکرار انجام شد. آزمایش در دمای مزوفیلیک با روش هضم بیهوازی درون بطری‌های 5/1 لیتری اجرا شد. ارزیابی اقتصادی و زیست محیطی بهمنظور جایگزینی بیوگاز تولیدی در این فرایند با سوخت فسیلی در روستای پونل استان گیلان انجام شد. نتایج نشان داد نسبت 10 درصد کلش بیشترین راندمان تولید بیوگاز را داشته و با جایگزینی بیوگاز 21 درصد در مصرف سوخت فسیلی صرفهجویی خواهد شد. همچنین از انتشار مقدار 14/328 کیلوگرم گاز CO2 در سال به اتمسفر جلوگیری خواهد شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        48 - مقایسه ی کاربرد ضایعات نانو و میکرو به عنوان منبع تامین کننده ی فلز روی در کشت هیدروپونیک خیار
        سحر مقدسی بروجنی فتح اله کریم زاده
        10.29252/.4.6.13
        20.1001.1.26763060.1398.4.6.2.1
        دفع تایرهای فرسوده یکی از چالش های محیط زیستی سال‌های اخیر بسیاری از کشورها است. پژوهش های پیشین نشان دادند خاکستر ضایعات لاستیک و نانو‌ذرات آن منبع مناسبی از روی برای گیاه هستند. در پژوهش حاضر سعی بر آن شده تا ضمن امکان کاربرد ضایعات لاستیکی و نانوذرات آن (به عنوان منب چکیده کامل
        دفع تایرهای فرسوده یکی از چالش های محیط زیستی سال‌های اخیر بسیاری از کشورها است. پژوهش های پیشین نشان دادند خاکستر ضایعات لاستیک و نانو‌ذرات آن منبع مناسبی از روی برای گیاه هستند. در پژوهش حاضر سعی بر آن شده تا ضمن امکان کاربرد ضایعات لاستیکی و نانوذرات آن (به عنوان منبع تامین کننده روی گیاه) و مقایسه آن با کود سولفات روی تجاری موجود در بازار امکان‌سنجی استفاده از نانو‌ذرات در گیاه مورد بحث و بررسی قرار گیرد. به این منظور ضمن تولید نانوذرات و مشخصه یابی آن با میکروسکوپ الکترونی روبشی و عبوری، این ضایعات در کشت هیدروپونیک خیار به کار گرفته شده و عملکرد کمی و کیفی محصولات تغذیه شده با نانوذرات تولیدی، ذرات میکرونی لاستیک و نیز کود سولفات روی تجاری موجود در بازار مقایسه گردید. براساس نتایج بدست آمده با کوچک شدن اندازه ذرات لاستیک از میکرون به نانو درصد روی قابل عصاره گیری از 1.5 به 2.5 درصد افزایش یافت. نتایج این پژوهش نشان داد استفاده از نانوذرات لاستیک سبب افزایش عملکرد گیاه ضمن افزایش غلظت روی گیاه در مقایسه با کود سولفات روی تجاری موجود در بازار و نیز تیمار شاهد می‌گردند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        49 - بررسی مقدار و ترکیب نخاله‌های ساختمانی کلانشهر کرج
        سعیده بیگدلو سیدحسن موسوی مظاهر  معین الدینی قاسمعلی  عمرانی
        10.29252/.4.6.21
        20.1001.1.26763060.1398.4.6.3.2
        کلانشهر‌کرج، به علت حجم بالای فعالیت‌های عمرانی و ساختمانی همچون تخریب ساختمان‌های قدیمی، احداث ساختمان‌های جدید و بهسازی معابر شهری روزانه با حجم بسیار بالایی از نخاله‌های ساختمانی روبرواست که این امر ضرورت داشتن سیستم مدیریت پسماند با دیدگاه حفظ محیط‌زیست را دوچندان م چکیده کامل
        کلانشهر‌کرج، به علت حجم بالای فعالیت‌های عمرانی و ساختمانی همچون تخریب ساختمان‌های قدیمی، احداث ساختمان‌های جدید و بهسازی معابر شهری روزانه با حجم بسیار بالایی از نخاله‌های ساختمانی روبرواست که این امر ضرورت داشتن سیستم مدیریت پسماند با دیدگاه حفظ محیط‌زیست را دوچندان می‌کند. از این رو این مطالعه با هدف بررسی مقدار و ترکیب نخاله‌های ساختمانی مناطق 10 گانه کلانشهر کرج در سال 1396 و با حمایت مالی شهرداری کرج به انجام رسید. در گام نخست مقدار کمی نخاله‌ ساختمانی با استفاده از آمار و اطلاعات سازمان مدیریت پسماند بررسی گردید. نتایج نشان داد که به طور متوسط روزانه 5973 تن (سالانه 2186410 تن) نخاله ساختمانی در کرج تولید می‌شود که حدود 3 درصد از حجم کل نخاله ساختمانی کل کشور را شامل می‌شود. طبق نتایج به دست آمده سهم سرانه تولید نخاله ساختمانی در شهر کرج برابر 1220 کیلوگرم برای هر نفر در سال می‌باشد و همچنین بیشترین مقدار تولید نخاله به ترتیب در ماه‌های آذر و دی و کمترین مقدار آن به ترتیب در ماه‌های فروردین و اردیبهشت مشاهده می‌شود. در گام دوم ترکیبات تشکیلدهنده نخاله‌های ساختمانی با استفاده از مشاهدات میدانی از محل‌های دپو و دفن با روش تخمین چشمی شناسایی شد. نتایج نشان داد که حدود 80 درصد حجم این نخاله‌ها را مواد حاصل از عملیات خاکی (خاک، ماسه، سنگ و...)، آسفالت و قطعات بتن و مصالح بنایی (آجر، بلوک، گچ، سفال، کاشی، موزائیک و ...) تشکیل می‌دهند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        50 - بررسی الگوی پراکنش مکانی با استفاده از دو روش فاصله ای و کوادراتی در مناطق تحت تاثیر تفرج در زاگرس
        کورش نظرپورفرد حسن پوربابائی
        10.29252/.4.6.31
        20.1001.1.26763060.1398.4.6.4.3
        بررسی الگوی پراکنش مکانی جوامع گیاهی، برای درک بسیاری از مسائل در اکولوژی و مدیریت جنگل ضروری است. اين تحقيق با هـدف بررسـي تـأثير تفرج بـر الگوهاي مکاني درختان در جنگل هاي بلوط زاگرس انجام شد. در اين تحقيق از روش هاي نمونه برداري، قطعه نمونه با مساحت ثابت و فاصله اي م چکیده کامل
        بررسی الگوی پراکنش مکانی جوامع گیاهی، برای درک بسیاری از مسائل در اکولوژی و مدیریت جنگل ضروری است. اين تحقيق با هـدف بررسـي تـأثير تفرج بـر الگوهاي مکاني درختان در جنگل هاي بلوط زاگرس انجام شد. در اين تحقيق از روش هاي نمونه برداري، قطعه نمونه با مساحت ثابت و فاصله اي مربع تي استفاده شد. در هر منطقه تعداد 40 قطعه نمونه 10 آری و 40 نقطه نمونه برداری برای اندازه گیری فاصله ها در روش فاصله ای در هر یک از مناطق برداشت شد. برای کمي کردن و تحليل الگوهـاي پـراکنش در روش قطعـه نمونه اي از شاخص هاي گرين، موريسيتا و استاندارد شده موريسيتا و در روش هاي فاصله اي از شاخص هاي هاپکينز، ابرهـارت، هينـز، C و جانسون و زايمر استفاده شد. شاخص های C، هاپکینز و هینز نشان دهنده الگوی کپه ای در منطقه شاهد بودند. اما شاخص جانسون زایمر و ابرهارت دلالت بر یکنواخت بودن الگوی پراکنش در منطقه شاهد داشتند. نتايج نشان داد که از شاخص هاي قطعه نمونه اي، شاخص‌های موريسيتا و استاندارد شده موريسيتا در مناطق تفرجی و شاهد الگوي کپه اي را نـشان دادند و شاخص گرین نشان دهنده الگوی پراکنش یکنواخت در مناطق تفرجی و شاهد بود. مقادير به دست آمده از شاخص‌هاي فاصله‌اي نشان داد که تخريب در منطقه تفرجی باعث تغيير در الگوي مکاني شده و الگوی مکانی در منطقه تفرجی رو به تغییر می‌باشد به طوری که بیشتر شاخص ها در این منطقه الگوی یکنواخت را نشان دادند. در بين شاخص های فاصله ای مورد استفاده، شاخص C و شاخص هينز و در بین شاخص های قطعه نمونه‌ای شاخص گرین اين تفاوت ها را به خوبي نشان دادند و براي توصيف الگوی مکاني گونه های دو منطقه مناسب تشخيص داده شدند پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        51 - مطالعه مروری روش‌های حذف آرسنیک از منابع آبی
        مرضیه  حسن زاده فریبا استوار
        10.29252/.4.6.39
        20.1001.1.26763060.1398.4.6.5.4
        بسیاری از آلاینده‌های موجود در آب برای سلامتی انسان و محیط زیست، مضر و سمی شناخته شده‌اند. در میان این آلاینده‌ها آرسنیک از اهمیت بیشتری برخوردار است، چرا که میلیون‌ها نفر در معرض آب آشامیدنی آلوده به آن قرار دارند. سازمان بهداشت جهانی، حد مجاز آن را کمتر از 01/0 میلی گ چکیده کامل
        بسیاری از آلاینده‌های موجود در آب برای سلامتی انسان و محیط زیست، مضر و سمی شناخته شده‌اند. در میان این آلاینده‌ها آرسنیک از اهمیت بیشتری برخوردار است، چرا که میلیون‌ها نفر در معرض آب آشامیدنی آلوده به آن قرار دارند. سازمان بهداشت جهانی، حد مجاز آن را کمتر از 01/0 میلی گرم در لیتر (10 میکرو گرم در لیتر) در آب آشامیدنی مشخص کرده است و همچنین حد مجاز آرسنیک در استاندارد 1053 ایران نیز همین مقدار گزارش شده است. در این مطالعه به بررسی تکنیک های مختلف حذف آرسنیک و همچنین کارایی نانوذرات مختلف در تصفیه آرسنیک از آب آشامیدنی پرداخته شده است. از روشهای متداول حذف آرسنیک از منابع آبی می‌توان به اکسیداسیون، انعقاد و لخته سازی، اسمز معکوس و اولترافیلتراسیون، تعویض یونی، گیاه پالایی و فناوری های نوین با تکیه بر استفاده از نانوذرات اشاره نمود. یافته ها نشان داد علی‌رغم درصد بالای حذف آرسنیک با استفاده از روش هایی مانند اکسیداسیون، تعویض یونی و شناورسازي با هواي محلول، این روش‌ها از لحاظ اقتصادی به صرفه نبوده و مدت زمان حصول به راندمان بهینه بالا می‌باشد. اخیراً استفاده از نانوذرات بسیار مورد توجه قرار گرفته است؛ بطوری‌که با استفاده از نانوذرات اکسید فلزاتی مانند آهن مغناطیسی، روی، مس، سریم و آلومینیم می‌توان آرسنیک محلول در منابع آبی با غلظت بالای mg/L 50 را به‌طور کامل حذف نمود و پس از اشباع شدن جاذب، با واجذب آلاینده، امکان چندبار استفاده از جاذب‌ها میسر می باشد. در نتیجه، استفاده از نانوذرات نسبت به فرایندهای شیمیایی بهتر بوده و با توجه به راندمان بالا در زمان کم، از لحاظ اقتصادی به صرفه می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        52 - تأثیر استفاده از پودر گیاه کامل شوید (Anethum graveolens) بر عملکرد، برخی فراسنجه های خونی و سیستم اسکلتی جوجه های گوشتی
        علی  ریعان محصصی حسن  درمانی کوهی رضا ناصری هرسینی حامد  کیومرثی هوشنگ دهقان زاده
        10.29252/.5.8.61
        20.1001.1.26763060.1399.5.8.6.6
        به منظور بررسي اثرات سطوح مختلف پودر گیاه کامل شوید (Anethum graveolens) بر عملکرد، غلظت برخی فراسنجه های خون و ویژگی های استخوان درشت نی جوجه های گوشتی، از 200 قطعه جوجه یک روزه (راس 308) در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تیمار و پنج تکرار (10 قطعه در هر تکرار) استفاده چکیده کامل
        به منظور بررسي اثرات سطوح مختلف پودر گیاه کامل شوید (Anethum graveolens) بر عملکرد، غلظت برخی فراسنجه های خون و ویژگی های استخوان درشت نی جوجه های گوشتی، از 200 قطعه جوجه یک روزه (راس 308) در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تیمار و پنج تکرار (10 قطعه در هر تکرار) استفاده شد. جوجه ها به طور تصادفی در بین تیمارهای آزمایشی شامل سطوح صفر، 5/0، 0/1 و 0/2 درصد پودر گیاه کامل شوید توزیع شدند. در رابطه با میانگین خوراک مصرفی و افزایش وزن جوجه ها در کل دوره پرورش، تیمار یک درصد پودر شوید بالاترین و تیمار دو درصد پودر شوید ضعیف ترین عملکرد را نشان دادند و تیمارهای حاوی سطوح صفر و 5/0 درصد پودر شوید در حد واسط دو تیمار نخست قرار گرفتند (05/0P<). از نظر ضریب تبدیل خوراک، تنها تفاوت معنی دار مشاهده شده در بین تیمارها به افزایش مقدار این ضریب در جوجه های تیمار حاوی دو درصد پودر گیاه شوید در کل دوره پرورش معطوف بود (05/0P<). غلظت آنزیم آلکالین فسفاتاز سرم در دوره های ارزیابی (21 و 42 روزگی) در تیمار حاوی دو درصد پودر گیاه شوید افزایش معنی داری را در مقایسه با دیگر تیمارها نشان داد (05/0P<). غلظت عناصر کلسیم و فسفر سرم تحت تأثیر جیره های آزمایشی قرار نگرفت. وزن، طول، عرض و درصد خاکستر استخوان درشت نی تفاوت معنی داری را در بین تیمارهای آزمایشی نشان نداد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که استفاده از یک درصد پودر گیاه شوید در جیره جوجه های گوشتی ضمن بهبود عملکرد رشد، تأثیر نامطلوبی بر روند رشد و نمو سیستم اسکلتی جوجه ها ندارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        53 - پایش و تعیین حد آستانه‌ی پوشش سبز شهری مبتنی بر داده‌‌های لندست، مطالعه‌‌ی موردی: مناطق 1 و 6 شهر شیراز
        هادی عبدالعظیمی حسین  روستا
        10.29252/.5.7.125
        20.1001.1.26763060.1399.5.7.11.9
        تغییر کاربری پوشش های سبز شهری با گذشت زمان می تواند مخاطرات زیست محیطی مختلفی را برای شهروندان یک شهر ایجاد نماید. با توجه به اهمیت این مسئله، پژوهش حاضر قصد دارد تغییرات زمانی و مکانی پوشش های سبز مناطق 1 و 6 کلانشهر شیراز را با استفاده از تصاویر ماهواره ی لندست طی پن چکیده کامل
        تغییر کاربری پوشش های سبز شهری با گذشت زمان می تواند مخاطرات زیست محیطی مختلفی را برای شهروندان یک شهر ایجاد نماید. با توجه به اهمیت این مسئله، پژوهش حاضر قصد دارد تغییرات زمانی و مکانی پوشش های سبز مناطق 1 و 6 کلانشهر شیراز را با استفاده از تصاویر ماهواره ی لندست طی پنج دهه (1972 تا 2019) مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور پس از انجام تصحیحات رادیومتری و اتمسفری، نقشه های منتج از شاخص‌های گیاهی NDVI ، SAVI ، OSAVI و همچنین الگوریتم حداکثر احتمال مشابهت، در نرم افزار ENVI5.3 تهیه گردید و در سامانه اطلاعات مکانی (GIS)، طبقه بندی و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که مساحت پوشش سبز منطقه 1 برحسب هکتار به ترتیب در شاخص‌های NDVI، SAVI، OSAVI و همچنین در الگوریتم حداکثر احتمال مشابهت، از 1394 به 428، از 789 به 421، از 815 به 419، از 1402 به 439 و در منطقه 6، از 1374 به 858 (NDVI)، از 1160 به 862 (SAVI)، از 1149 به 884 هکتار (OSAVI) و در الگوریتم حداکثر احتمال مشابهت از 1393 به 855 هکتار کاهش یافته است. بررسی مقادیر حد آستانه شاخص های گیاهی جهت شناسایی پوشش های سبز شهری نشان داد دامنه ی مقادیر حد آستانه در NDVI، از 0.2 تا 0.3، SAVI از 0.44 تا 0.47 و OSAVI از 0.34 تا 0.36 متغیر بود و با استفاده از آزمون پیرسون در نرم افزار SPSS مقادیر ضریب همبستگی بین NDVI، SAVI، OSAVI، الگوریتم حداکثر احتمال مشابهت و سال های تحت مطالعه در سطح 1%، به صورت معنی دار نتیجه شد. نتایج این آزمون همچنین دلالت بر آن داشت که اختلاف معنی داری بین نتایج حاصل از این روش ها در این پژوهش وجود نداشته است. این کاهش پوشش سبز، خطری جدی برای شهروندان شهر شیراز تلقی می گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        54 - تعیین رابطه کدورت آب (NTU) و کل مواد معلق (TSS) در آبیاری قطره‌ای
        فرهاد میرزایی زینب سجودی
        10.29252/.4.6.47
        20.1001.1.26763060.1398.4.6.6.5
        صافی های شنی از مخازن پر از شن و ماسه با دانه بندی های مشخص و با ضخامت معینی از لایه های شن و ماسه تشکیل می‌شوند که تحت فشار کار می کنند و در سیستم کنترل مرکز‌ی بعد از سیکلون و قبل از فیلتر توری یا دیسکی قرار می‌گیرند. هدف از این تحقیق تعیین رابطه بین کدورت آب و کل مواد چکیده کامل
        صافی های شنی از مخازن پر از شن و ماسه با دانه بندی های مشخص و با ضخامت معینی از لایه های شن و ماسه تشکیل می‌شوند که تحت فشار کار می کنند و در سیستم کنترل مرکز‌ی بعد از سیکلون و قبل از فیلتر توری یا دیسکی قرار می‌گیرند. هدف از این تحقیق تعیین رابطه بین کدورت آب و کل مواد معلق در آب است. برای تعیین کدورت با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر نمونه‌ها مورد آزمایش قرار گرفتند و درصد عبور نور از هر نمونه بصورت جداگانه بدست آمد. همچنین آزمون تعیین کل مواد معلق نیز انجام گرفت. نتایج این آزمایش نشان داد که یک معادله درجه دوم بین درصد عبور نور و کل مواد معلق جامد وجود دارد که این معادله از نمودار شکل 3 که همبستگی بیشتری بین داده‌ها دارد به‌عنوان معادله اصلی معرفی می‌شود. همان‌طور که مشاهده می‌شود در طول موج 450 نانومتر بین کدورت و درصد عبور نور همبستگی بیشتری داشته و خطای کمتری وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        55 - بررسی حذف رنگ کنگورد از پساب های صنعتی با استفاده از روش جذب سطحی
        محدثه توکلی نیلوفر  عابدین زاده
        10.29252/.4.6.55
        20.1001.1.26763060.1398.4.6.7.6
        امروزه، حذف رنگ‌های مختلف از پسابهای صنعتی به دغدغه‌ای مهم تبدیل شده است. رنگ‌های مصنوعی مورد استفاده در صنایعی مانند نساجی، موادی آلی با ساختاری پیچیده، سمی و جهش‌زا هستند. کنگورد نیز، رنگی اسیدی است که یک منبع آلودگی پرخطر به حساب می‌آید و زندگی انسان و سایر جانداران چکیده کامل
        امروزه، حذف رنگ‌های مختلف از پسابهای صنعتی به دغدغه‌ای مهم تبدیل شده است. رنگ‌های مصنوعی مورد استفاده در صنایعی مانند نساجی، موادی آلی با ساختاری پیچیده، سمی و جهش‌زا هستند. کنگورد نیز، رنگی اسیدی است که یک منبع آلودگی پرخطر به حساب می‌آید و زندگی انسان و سایر جانداران زمین را مورد تهدید قرار می‌دهد. روش‌های مختلفی مانند فرآیندهای الکتروشیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی به منظور حذف رنگینه آلی کنگورد از نمونه‌های آبی وجود دارد. جذب سطحی، یکی از مؤثرترین روش‌های مدرن تصفیه پساب‌های صنعتی می‌باشد که فرآیندی نسبتاً ساده و ارزان بوده و محصولات غیرسمی و کم‌خطر ایجاد می‌کند. هدف از این پژوهش، لزوم حذف رنگینه کنگورد از محلول‌های آبی و مروری بر پژوهش‌های انجام گرفته برای حذف آن است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        56 - ارزیابی و تحلیل اثرات محیط‌زیستی خیابان‌های شهری با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره، مطالعه موردی: خیابان 58 متری اراک
        مریم حسینخانی امیر انصاری امیر هدایتی آقمشهدی
        10.29252/.4.6.61
        20.1001.1.26763060.1398.4.6.8.7
        هدف از این تحقیق ارزیابی و برنامه ریزی خیابان های شهری شهر اراک است. در این پژوهش ارزیابی اثرات محیط زیستی با استفاده از سه روش ماتریس سریع، تاپسیس فازی و ANP که هر دو از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره هستند انجام شد. فرآیند طی شده شامل: تعیین شاخص‌ها (با استفاده از مطالع چکیده کامل
        هدف از این تحقیق ارزیابی و برنامه ریزی خیابان های شهری شهر اراک است. در این پژوهش ارزیابی اثرات محیط زیستی با استفاده از سه روش ماتریس سریع، تاپسیس فازی و ANP که هر دو از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره هستند انجام شد. فرآیند طی شده شامل: تعیین شاخص‌ها (با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای)، تعیین محدوده، معرفی گزینه ها، مطالعات وضعیت پایه محیط زیست، تعیین و پیش بینی اثرات، ارزیابی اثرات با سه روش یاد شده و تهیه گزارش است. در ادامه وضعیت موجود عوامل محیط زیست بررسی شد. سپس به‌وسیله چک لیست مهمترین عواملی که در صورت احداث خیابان 58 متری تحت تأثیر قرار می گیرند، شناسایی شدند و به‌عنوان معیار در ارزیابی اثرات خیابان انتخاب شدند. سپس با استفاده از سه روش ارزیابی سریع، تاپسیس فازی و ANP، به طور جداگانه ارزیابی اثرات محیط زیست انجام شد. در روش ماتریس سریع با توجه به اینکه تعداد اثرات منفی بیشتر از اثرات مثبت بود به اجرای پروژه رأی منفی داده شد. هر دو روش تاپسیس فازی و ANP، گزینه عدم اجرا بیشترین وزن و اولویت را به خود اختصاص داده است. اما در این میان روش ANP به دلیل توانایی در ایجاد یک شبکه با روابط متقابل بین معیارها و گزینه‌ها را در سطوح و جهات مختلف به عنوان روش مناسب برای ارزیابی اثرات محیط زیستی پروژه های مختلف معرفی شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        57 - تأثیر گیاه پونه (Mentha pulegium L.) بر عملکرد، ویژگی های لاشه و غلظت برخی از فراسنجه های خون در جوجه های گوشتی
        علی  ریعان محصصی حسن  درمانی کوهی رضا ناصری هرسینی علی  میرزا آقازاده حامد کیومرثی
        10.29252/.4.6.71
        20.1001.1.26763060.1398.4.6.9.8
        به منظور بررسي اثرات پودر گیاه پونه (Mentha pulegium L.) بر عملکرد، غلظت برخی فراسنجه های خون و ویژگی های لاشه جوجه‌های گوشتی، از 160 قطعه جوجه یک روزه راس در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تیمار و چهار تکرار استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح صفر (شاهد)، 2/0، 4/0 و چکیده کامل
        به منظور بررسي اثرات پودر گیاه پونه (Mentha pulegium L.) بر عملکرد، غلظت برخی فراسنجه های خون و ویژگی های لاشه جوجه‌های گوشتی، از 160 قطعه جوجه یک روزه راس در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تیمار و چهار تکرار استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح صفر (شاهد)، 2/0، 4/0 و 6/0 درصد پودر پونه بودند. تیمار حاوی 6/0 درصد پودر پونه در مقایسه با گروه شاهد در دوره آغازین مصرف خوراک بالاتری را به خود اختصاص داد (05/0P<)؛ با وجود این در دوره رشد و نیز در کل دوره آزمایش، تفاوت معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد. از نظر میانگین افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل خوراک در دوره های آغازین، رشد و کل دوره ی آزمایش نیز تفاوت معنی داری در بین تیمارهای آزمایشی مشاهده نشد. درصد لاشه در سن 42 روزگی در تیمارهای حاوی پودر پونه در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی داری کاهش یافت (05/0P<). درصد وزنی اجزای لاشه شامل ران، سینه، چربی بطنی، قلب، کبد و سنگدان تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. غلظت تری-گلیسرید و VLDL پلاسما در تیمارهای حاوی پودر پونه به طور معنی دار و خطی در مقایسه با گروه شاهد کاهش یافت (05/0P<). در رابطه با سطوح کلسترول کل و HDL پلاسما، به ترتیب کاهشی معنی دار در تیمار حاوی سطح 4/0 و تیمار حاوی سطح 2/0 درصد پودر پونه در مقایسه با گروه شاهد حاصل شد (05/0P<). سطوح LDL پلاسما تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که استفاده از سطوح محدود پودر پونه تا سطح 6/0 درصد تأثیر قابل ملاحظه ای بر عملکرد جوجه های گوشتی ندارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        58 - کاربست مدل دراستیک در بررسی روند توسعه صنعتی دشت ساری با تاثیر بر آلودگی زیست محیطی
        محمد رحمانی طاهره آذری
        10.29252/.4.6.83
        20.1001.1.26763060.1398.4.6.10.9
        در ایجاد شهرک‌های جدید صنعتی به منظور پاسخگویی به نیازهای مردم بایستی به عوامل و فاکتورهای موثر در حفاظت، مدیریت و توسعه پایدار آبخوان‌ها و منابع آبی موجود در یک دشت توجه گردد. لذا بررسی پتانسیل آسیب‌پذیری آبخوان جهت مکان‌یابی شهرک‌های جدید صنعتی لازم و ضروری می باشد. د چکیده کامل
        در ایجاد شهرک‌های جدید صنعتی به منظور پاسخگویی به نیازهای مردم بایستی به عوامل و فاکتورهای موثر در حفاظت، مدیریت و توسعه پایدار آبخوان‌ها و منابع آبی موجود در یک دشت توجه گردد. لذا بررسی پتانسیل آسیب‌پذیری آبخوان جهت مکان‌یابی شهرک‌های جدید صنعتی لازم و ضروری می باشد. در این تحقیق، جهت ارزیابی عوامل هیدروژئولوژیکی اثرگذار در مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی در دشت ساری به عنوان مطالعه موردی، نقشه خطرپذیری دشت با استفاده از مدل دراستیک تهیه گردید. نتایج حاصل از مدل دراستیک نشان داد که آسیب‌پذیری آبخوان دشت ساری در سه گروه آسیب‌پذیری بالا (49/10 درصد)، بسیار بالا (66/56 درصد) و بسیار بسیار بالا (85/32 درصد) قرار می گیرد. تحلیل حساسیت به دو روش تک پارامتری و حذف پارامتر مشخص می‌نماید که عامل عمق آب زیرزمینی بیشترین حساسیت را در شاخص آسیب‌پذیری دراستیک ایجاد می‌کند. آبخوان دشت ساری به دلیل عمق کم آب زیرزمینی به شدت تحت تأثیر آلاینده‌های حاصل از کشاورزی و فعالیت شهرک‌های صنعتی قرار می‌گیرد لذا منطقه مورد مطالعه براساس نقشه نهایی خطرپذیری، پتانسیل آسیب‌پذیری شدید آبخوان و میزان آلودگی موجود در آن، جهت ایجاد شهرک‌های جدید صنعتی از موقعیت مناسبی برخوردار نمی‌باشد. همچنین در صورت عدم رعایت ملاحظات زیست محیطی توسط کشاورزان و واحدهای صنعتی موجود در دشت، خسارات جبران ناپذیری به آبخوان وارد می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        59 - بررسی اثرات زيست محيطي توليد پسته با روش ارزيابي چرخه حيات، مطالعه موردي: شهرستان رفسنجان
        مریم رجایی محمد رضا علمی مهین ملکیان
        10.29252/.4.6.93
        20.1001.1.26763060.1398.4.6.11.0
        روش ارزيابي چرخه حيات رویکردی مورد قبول براي ارزيابي اثرات زيست محيطي سراسر چرخه حيات يك محصول می باشد كه براساس دو مؤلفه ميزان مصرف منابع و انتشار آلاينده ها به محيط زيست محاسبه مي‌شود. در این مطالعه، ارزیابی اثرات زیست محیطی تولید پسته از ابتدای کاشت تا درب مزرعه با ا چکیده کامل
        روش ارزيابي چرخه حيات رویکردی مورد قبول براي ارزيابي اثرات زيست محيطي سراسر چرخه حيات يك محصول می باشد كه براساس دو مؤلفه ميزان مصرف منابع و انتشار آلاينده ها به محيط زيست محاسبه مي‌شود. در این مطالعه، ارزیابی اثرات زیست محیطی تولید پسته از ابتدای کاشت تا درب مزرعه با استفاده از روش ارزیابی چرخه حیات (LCA) در شهرستان رفسنجان برآورد شد. اطلاعات اولیه به روش پرسشنامه و مصاحبه با کشاورزان منطقه جمع‌آوری شد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از پایگاه داده‌ای Ecoinvent®3.0 و نرم‌افزار Simapro8.0.4.30 تجزیه و تحلیل شد. مرز سیستم، مزرعه و واحد کاری در این مطالعه یک تن پسته در نظر گرفته شد. نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از دیزل و الکتریسیته به عنوان منابع انرژی منجر به انتشار CO2، NOx ، SOx و فلزات سنگین به محیط می‌شود. تجزیه و تحلیل داده‌های پسته نشان داد که انتشار ناشی از کودها در طبقات، بیشترین نقش را در کاهش منبع، گرم شدن جهانی، سمیت برای انسان، سمیت برای آبزیان دریایی و فتواکسیداسیون شیمیایی داشت. انتشار ناشی از مصرف سوخت‌ها بیشترین اثر را در تخریب لایه ازون داشتند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        60 - بررسی و پیش‌بینی تغییرات پوشش جنگل‌ها با استفاده از طبقه‌بندی شیءگرا فازی تصاویر ماهواره‌ای و زنجیره مارکوف، مطالعه موردی‌: شهرستان رومشکان
        رحمان زندی هژار شهابی ابراهیم اکبری
        10.29252/.4.6.103
        20.1001.1.26763060.1398.4.6.12.1
        جنگل‌ها میراثی گران‌بها و یکی از عوامل مهم در اکوسیستم هر منطقه می باشند که علاوه‌ بر استفاده و بهره برداری از آن‌ها، در حفاظت و صیانت‌‌شان نیز باید اقدامات اساسی صورت گیرد. جنگل‌های زاگرس، به‌ویژه در استان لرستان، طی سالیان گذشته، در اثر بی‌توجهی روبه‌ زوال نهاده و چهر چکیده کامل
        جنگل‌ها میراثی گران‌بها و یکی از عوامل مهم در اکوسیستم هر منطقه می باشند که علاوه‌ بر استفاده و بهره برداری از آن‌ها، در حفاظت و صیانت‌‌شان نیز باید اقدامات اساسی صورت گیرد. جنگل‌های زاگرس، به‌ویژه در استان لرستان، طی سالیان گذشته، در اثر بی‌توجهی روبه‌ زوال نهاده و چهره متفاوتی به خود گرفته‌اند. هدف این تحقیق بررسی، آشکارسازی و مدل سازی آینده تغییرات پوشش جنگل‌های شهرستان رومشکان می‌باشد. بدین منظور ابتدا تغییر کاربری‌های صورت گرفته بین سال‌های 1987 و 2017 با استفاده از تصاویر لندست و تکنیک طبقه‌بندی فازی شیءپایه استخراج شد، و به کلاس های (کشاورزی، جنگل، مرتع، عوارض آبی، مسکونی) طبقه بندی شدند. نتایج حاصل در طول سی سال کاهش شدید (17/81 کیلومترمربع) مناطق جنگلی و افزایش اراضی کشاورزی و مرتع در مناطق جنگلی را نشان می دهد. در بازه زمانی 1987-2002 جنگل ها دچار تغییرات خاصی نشده و عمده تغییرات شامل گسترش طبقه کشاورزی در مراتع بوده است. در بازه دوم از سال 2002 به بعد پوشش جنگل ها دچار کاهش شدید شده و مساحت آن‌ها از 58/122 به 42/43 کیلومتر مربع در سال 2017 رسیده است که 16/79 کیلومترمربع کاهش نشان داد. در ادامه برای پیش‌بینی روند تغییرات از زنجیره مارکوف استفاده شد که با توجه به نتایج پیش‌بینی زنجیره مارکوف در سال 2030، در نواحی جنگلی تغییراتی معادل 70/10 درصد اتفاق خواهد افتاد و عمده تغییرات مربوط به تغییر کاربری از کلاس جنگل به کلاس‌های کشاورزی و مرتع به ترتیب با 901/6 و 172/9 کیلومتر مربع خواهد بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        61 - واکاوی چالش های اجتماعی و فرهنگی احداث سد در مناطق روستایی متأثر؛ مطالعه موردی: سد داریان هورامان
        کورش امینی
        10.29252/.5.7.101
        20.1001.1.26763060.1399.5.7.9.7
        منطقه‌ی هورامان بنا به ویژگی های فرهنگی و طبیعی حاکم به‌طور اخص در ارتباط تنگانگی با طبیعت اطراف می‌باشد. از این نظر طرح‌های توسعه تأثیرات ملموس و مشخصی را بر زندگی اجتماعی افراد برجا می گذارند. هدف اصلی پژوهش حاضر واکاوی چالش های اجتماعی فرهنگی پروژة احداث سد داریان هو چکیده کامل
        منطقه‌ی هورامان بنا به ویژگی های فرهنگی و طبیعی حاکم به‌طور اخص در ارتباط تنگانگی با طبیعت اطراف می‌باشد. از این نظر طرح‌های توسعه تأثیرات ملموس و مشخصی را بر زندگی اجتماعی افراد برجا می گذارند. هدف اصلی پژوهش حاضر واکاوی چالش های اجتماعی فرهنگی پروژة احداث سد داریان هورامان می باشد. تحقیق حاضر با روش توصیفی- پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری این تحقیق حوزه آبریز سیروان، از آبادی رودبار و بلبر تا سرخط نقطه صفر مرزی می باشد. با توجه به جمعیت متأثر مستقیم و غیرمستقیم 43522 نفر، حجم نمونه براساس فرمول کوکران 364 نفر برآورد شد که به روش نمونه گیری گلوله برفي انتخاب گردیدند و به پرسشنامه محقق ساخته پاسخ دادند. جهت تحلیل آماری داده ها از آزمون ناپارامتریک خی دو استفاده شد. نتایج آزمون خی دو نشان داد که احداث سد بر ابعاد فرهنگی و اجتماعی اثر معناداری دارد (P<0/05). از دیدگاه پاسخگویان احداث سد در ابعاد فرهنگی، اجتماعی چالش جدی ایجاد کرده است. با توجه به اثرپذیری ابعاد مورد‌نظر از احداث سد می توان گفت از نظر پژوهش حاضر مهمترین چالش های ایجاد شده در منطقه مورد مطالعه، تهدیدی علیه نظام های سنتی فرهنگی و اجتماعی و تا حدودی معیشتی هورامان بوده است که این امر خود منجر به ترس از دست دادن هویت، از بین رفتن همبستگی، تهدید نظام های باغداری و معماری و زبان شده است. از سوی دیگر کمرنگ شدن آداب و رسوم محلی و در نتیجه بطور غیرمستقیم کاهش سرمایه‌های اجتماعی از دیگر تبعات سوء احداث سد مذکور می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        62 - اثرات سطوح مختلف گیاه زنیان (Trachyspermum ammi)، به¬عنوان جایگزین آنتی¬بیوتیک، بر عملکرد رشد، خصوصیات لاشه و برخی فراسنجه¬های خونی جوجه¬های گوشتی
        علی  ریعان محصصی حسن  درمانی کوهی رضا ناصری هرسینی حامد  کیومرثی
        هدف از انجام این آزمایش ارزیابی اثرات سطوح مختلف بخش های هوایی دانه های گیاه زنیان (Trachyspermum ammi) بر عملکرد و خصوصیات لاشه جوجه های گوشتی بود. در این آزمایش از 160 قطعه جوجه یک روزه سویه راس 308 در یک طرح کاملاً تصادفی در4 تیمار و 4 تکرار و در هر تکرار 10 پرنده به چکیده کامل
        هدف از انجام این آزمایش ارزیابی اثرات سطوح مختلف بخش های هوایی دانه های گیاه زنیان (Trachyspermum ammi) بر عملکرد و خصوصیات لاشه جوجه های گوشتی بود. در این آزمایش از 160 قطعه جوجه یک روزه سویه راس 308 در یک طرح کاملاً تصادفی در4 تیمار و 4 تکرار و در هر تکرار 10 پرنده به مدت 42 روز استفاده شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: 1) تیمار شاهد (جیره پایه بدون افزودنی)، 2) جیره پایه + 2/0 درصد پودر زنیان، 3) جیره پایه + 4/0 درصد پودر زنیان و 4) جیره پایه + 6/0 درصد پودر زنیان. نتایج به دست آمده نشان دادند که تأثیر سطوح 2/0 و 4/0 درصد در انتهای دوره آزمایش روی میانگین افزایش وزن، مصرف خوراک و بازده خوراک در مقایسه با شاهد از نظر آماری غیر معنی دار بود. همچنین اثر گیاه دارویی زنیان روی خصوصیات لاشه جوجه ها، به استثنای وزن نسبی لاشه، غیرمعنی دار بود. برای فراسنجه های خونی نیز اثرات مربوط به گیاهان دارویی در غالب موارد غیرمعنی دار بود. در مقابل، غلظت LDL و کلسترول پلاسما با افزایش سطح مصرف پودر زنیان به طور معنی داری کاهش یافت. با توجه به نتایج به دست آمده، مبنی بر حفظ عملکرد پرنده در سطوح مشابه گروه شاهد و از سوی دیگر بهبود الگوی متابولیت های لیپیدی خون، می توان بیان داشت دانه زنیان می تواند جایگزین مناسبی برای آنتی بیوتیک های محرک رشد در راستای بهبود سلامت و برطرف کننده مشکلات زیست محیطی در این زمینه باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        63 - پیشرفت¬های اخیر درMXenes: فعالیت ضد باکتریایی و تصفیه فاضلاب
        نسیبه  حاجیلری
        به تازگی ، غشاهای لاملار دو بعدی به دلیل استحکام مکانیکی ، اندازه منافذ قابل تنظیم ، کارایی بالا و پردازش آسان آن ها، توجه جهانی محققان را به خود جلب کرده اند .مواد دوبعدی MXenes که به‌عنوان نانوصفحات فلزی عامل دار شده کاربیدی/نیتریدی نیز شناخته می‌شوند، قابلیت استفاده چکیده کامل
        به تازگی ، غشاهای لاملار دو بعدی به دلیل استحکام مکانیکی ، اندازه منافذ قابل تنظیم ، کارایی بالا و پردازش آسان آن ها، توجه جهانی محققان را به خود جلب کرده اند .مواد دوبعدی MXenes که به‌عنوان نانوصفحات فلزی عامل دار شده کاربیدی/نیتریدی نیز شناخته می‌شوند، قابلیت استفاده در کاربردهای مختلفی همچون خازن‌ها و باتری‌های یونی برای ذخیره‌سازی انرژی، کاتالیزورها، غشاهای تصفیه آب فاضلاب و جداسازی یون‌های سنگین فلزی دارند. در دهه اخیر، مطالعات وسیعی در جهت بهبود و کاربردپذیری غشاهای جاذب فلزات سنگین با کمک MXenes و کمپلکس‌های آن صورت گرفته است. با توجه به چالش‌هایی که آلاینده‌های زیست‌محیطی برای طبیعت و جانداران اعمال می‌کنند، اهمیت یافتن راه‌کارهای جذب و حذف آلاینده‌ها مورد توجه قرار دارد. در این مقاله ، پس از معرفی MXenes و ساختارهای متنوع آن، مطالعات انجام گرفته اخیر در زمینه تصفیه فاضلاب و تصفیه پسماندهای هسته‌ای با کمک MXenes و ترکیبات آن در کنار خواص آنتی باکتریالی آن مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        64 - بررسی تراکم و تنوع گونه‌ای پرندگان تالاب بین المللی امیرکلایه طی دوره 10 ساله (1386-1395)، بر اساس سرشماری زمستانه
        هادی پورموسی شیخعلی کلایه سعید نادری
        10.29252/.5.8.15
        20.1001.1.26763060.1399.5.8.3.3
        تالاب بین المللی امیرکلایه، یکی از زیستگاه های مهم زمستان گذرانی پرندگان است. در این مطالعه، تراکم و تنوع گونه ای پرندگان (آبزی، کنارآبزی و خشکی‌زی وابسته به تالاب) در این تالاب بر اساس داده های مربوط به سرشماری نیمه زمستانه پرندگان در یک دوره آماری 10 ساله مورد مطالعه چکیده کامل
        تالاب بین المللی امیرکلایه، یکی از زیستگاه های مهم زمستان گذرانی پرندگان است. در این مطالعه، تراکم و تنوع گونه ای پرندگان (آبزی، کنارآبزی و خشکی‌زی وابسته به تالاب) در این تالاب بر اساس داده های مربوط به سرشماری نیمه زمستانه پرندگان در یک دوره آماری 10 ساله مورد مطالعه و آنالیز قرار گرفته است. در طی این دوره ده ساله، 46 گونه پرنده با تعداد کل 334776 قطعه در این تالاب به ثبت رسیده است. در بین سال های مورد مطالعه، بیشترین تعداد پرنده در سال 1387 با تعداد 72188 قطعه و کمترین تعداد پرنده در سال 1394 با تعداد 1877 قطعه، شمارش شده است. از لحاظ کیفیت و مواد غذایی، این تالاب به همراه شالیزارهای اطراف آن، پناهگاه مناسبی برای تیره‌های مرغابی سانان و یلوه سانان است که به ترتیب با درصد فراوانی 86/64 و 06/50 درصد با توجه به رژیم غذایی شان، بیشترین فراوانی را در بین تیره های شناسایی شده دارا هستند. شاخص های تنوع زیستی، مقادیر نسبتاً بالا، اما با یک روند کاهشی و شاخص یکنواختی گونه ای، روند نسبتاً ثابتی را در این بازه ده ساله در تالاب امیرکلایه نشان می دهند. با توجه به روند کاهشی شاخص های تنوع زیستی طی سال های اخیر در تالاب امیرکلایه، افزایش حفاظت اکولوژیک تالاب از طریق انجام طرح‌های مدیریتی مانند حفاظت ساختار زیستگاه، کنترل شکار غیرمجاز و نیز کنترل آلودگی ها، پیشنهاد می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        65 - بررسی ﮐﯿﻔﯿﺖ آب ﺳﺪﻫﺎي ﺷﺎﺧﺺ اﺳﺘﺎن ﮔﯿﻼن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش¬های ﭼﻨﺪ ﻣﺘﻐﯿﺮه
        هانیه میربلوکی بابک رازدار متین محافظت کار
        10.29252/.5.8.25
        20.1001.1.26763060.1399.5.8.1.1
        اﻣﺮوزه اﻫﻤﯿﺖ آب، به‌عنوان عامل ﺣﯿﺎت و ﻣﺤﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي حفاظت و مدیریت آن ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﺖﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ و اﻧﺪﮐﺲ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺪف اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ بررسی ﮐﯿﻔﯿﺖ آب در ﺳﺪﻫﺎي اﻧﺤﺮاﻓﯽ ﺷﺎﺧﺺ اﺳﺘﺎن ﮔﯿﻼن بوده که ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از چکیده کامل
        اﻣﺮوزه اﻫﻤﯿﺖ آب، به‌عنوان عامل ﺣﯿﺎت و ﻣﺤﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي حفاظت و مدیریت آن ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﺖﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ و اﻧﺪﮐﺲ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺪف اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ بررسی ﮐﯿﻔﯿﺖ آب در ﺳﺪﻫﺎي اﻧﺤﺮاﻓﯽ ﺷﺎﺧﺺ اﺳﺘﺎن ﮔﯿﻼن بوده که ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش های آﻧﺘﺮوﭘﯽ ﺷﺎﻧون و ﺗﺎﭘﺴﯿﺲ ﺑﻪ رﺗﺒﻪ‌ﺑﻨﺪي کیفیت آب ﺳﺪﻫﺎ اﻗﺪام ﺷﺪه است. ﺳﺪﻫﺎي ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺷﺎﻣﻞ پسیخان، ﺷﺎﺧﺰر، ﭘﻠﺮود و ﺗﺎرﯾﮏ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺷﺎخص های ﻣﻮرد اﻧﺪازه‌ﮔﯿﺮي ﻧﯿﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺪاﯾﺖ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ (Ec)، pH، ﮐﻞ ﺟﺎﻣﺪات ﻣﺤﻠﻮل (TDS)، دﻣﺎ، ﺳﻮﻟﻔﺎت (SO4)، ﺑﯽﮐﺮﺑﻨﺎت (HCO3)، ﮐﻠﺮ (Cl)، ﮐﻠﺴﯿﻢ (Ca)، ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ (Mg)، ﺳﺪﯾﻢ، ﻣﻮاد ﻣﻌﻠﻖ در آب (TSS)، اﮐﺴﯿﮋن ﻣﺤﻠﻮل (DO)، اﮐﺴﯿﮋن ﻣﻮرد‌ﻧﯿﺎز واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺑﯿﻮﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ (BOD5)، اﮐﺴﯿﮋن ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ (COD) ﺑﻮد. ﻧﺘﺎﯾﺞ اﻧﺘﺮوﭘﯽ ﺷﺎﻧون ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ در ﺑﯿﻦ ﺷﺎخص ها، بیشترین وزن ﺷﺎﺧﺺ مربوط به ﻣﻮاد ﻣﻌﻠﻖ در آب (TSS) با مقدار 1973/0 و کمترین آن مربوط به pH با مقدار صفر می باشد. ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﺗﺎﭘﺴﯿﺲ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس وزن های ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از اﻧﺘﺮوﭘﯽ و ﺷﺎخص های ﮐﯿﻔﯿﺖ آب، سد پسیخان رتبه اول، ﺳﺪ ﭘﻠﺮود رﺗﺒﻪ دوم، ﺳﺪ ﺷﺎﺧﺰر رﺗﺒﻪ سوم و ﺳﺪ ﺗﺎرﯾﮏ در رﺗﺒﻪ آﺧﺮ ﻗﺮار دارد. بر این اساس می توان با توجه به روش های انتخاب چند متغیره، به بررسی کیفیت آب در سدهای مختلف پرداخت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        66 - مروری بر راندمان‌ انتقال و توزیع آب در شبکه‌های آبیاری ایران و روش‌های برآورد آن
        زینب  سجودی سید مهدی هاشمی‌شاهدانی
        شبکه‌هاي آبیاري وظیفه توزیع و تحویل آب کشاورزي را به عهده دارند لذا بهبود عملکرد آن‌ها کاهش تلفات و افزایش راندمان توزیع آب را به همراه داشته و در نتیجه بهبود بهره‌وری آب را منجر می‌شود. بررسی عملکرد بهره‌برداری شبکه‌های آبیاری به‌منظور انجام برنامه‌ریزی و بهبود شبکه‌ها چکیده کامل
        شبکه‌هاي آبیاري وظیفه توزیع و تحویل آب کشاورزي را به عهده دارند لذا بهبود عملکرد آن‌ها کاهش تلفات و افزایش راندمان توزیع آب را به همراه داشته و در نتیجه بهبود بهره‌وری آب را منجر می‌شود. بررسی عملکرد بهره‌برداری شبکه‌های آبیاری به‌منظور انجام برنامه‌ریزی و بهبود شبکه‌ها و سامانه‌های‌ آبیاری امری ضروری می‌باشد. اولین هدف از ارزیابی تعیین میزان تلفاتی است که در فرآیند توزیع و تحویل آب کشاورزی در شبکه کانال‌های آبیاری رخ می‌دهد. تلفات در سیستم‌های انتقال و توزیع آب کشاورزی به دو دلیل اصلی رخ می‌دهد: نشت و عملکرد نامناسب سازه‌های کانال که باعث ایجاد تلفات بهره‌برداری می‌شود. عوامل مختلفی از جمله رشد علف‌هاي هرز در كانال‌ها، تجمع رسوب در كانال‌ها، تجمع زباله در كانال‌ها، ترک‌خوردن پوشش کانال، خرد شدن يا جابه‌جايي قطعات بتن در كانال‌ها، تخريب به دلیل كيفيت نامناسب مصالح و عدم وجود دانش کافی بهره برداری در سطح کلان و خرد تصمیم گیران آب کشور سبب افزایش تلفات در سامانه های توزیع و تحویل کشاورزی هستند. عوامل تاثیر گذار در بهره‌برداری شبکه‌ها شامل انجام منظم فرایند نگهداری سالانه و نحوه عملکرد اپراتور‌های مستقر در شبکه برای تنظیم به موقع و صحیح سازه‌های آبگیر به منظور جلوگیری از شرایط هیدرولیکی ناپایدار در کانال‌های اصلی و فرعی هستند که می‌توان با سرمایه‌گذاری لازم برای آموزش اپراتور‌ها و تیم‌های مدیریتی و بهره‌برداری در شبکه‌های آبیاری، حجم قابل توجهی از تلفات بهره‌برداری را کاهش داد. در این مطالعه به بررسی و جمع‌بندی نتایج مطالعات انجام شده در رابطه با تعیین راندمان‌های انتقال و توزیع در شبکه‌های آبیاری پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        67 - بررسی روند تغییرات NO2 تروپوسفری شهر کرمانشاه با استفاده از سنجنده OMI و ارتباط آن با پارامترهای هواشناسی
        رسول  باقرآبادی
        امروزه افزایش و توسعه شهرنشینی، فعالیت های صنعتی و مصرف سوخت های فسیلی آلودگی هوا را در شهرهای بزرگ افزایش داده است. یکی از شاخص های آلودگی هوا دی اکسید نیتروژن است. در این مقاله به مطالعه روند تغییرات غلظت دی اکسید نیتروژن مربوط به تروپوسفر در شهر کرمانشاه در بازه زما چکیده کامل
        امروزه افزایش و توسعه شهرنشینی، فعالیت های صنعتی و مصرف سوخت های فسیلی آلودگی هوا را در شهرهای بزرگ افزایش داده است. یکی از شاخص های آلودگی هوا دی اکسید نیتروژن است. در این مقاله به مطالعه روند تغییرات غلظت دی اکسید نیتروژن مربوط به تروپوسفر در شهر کرمانشاه در بازه زمانی 1385 تا 1397 ارائه شده است. در این مطالعه غلظت ماهانه دی اکسید نیتروژن بدست آمده نشان می دهند بیشترین مقدار دی اکسید نیتروژن در فصل زمستان و کمترین مقدار در تابستان اتفاق می افتد. به طوریکه بیشترین مقدار دی اکسید نیتروژن در ماه دی و کمترین مقدار آن در ماه خرداد اتفاق می افتد شرایط هواشناسي مي تواند شدت آلودگي دی اکسید نیتروژن تروپوسفري و گستردگي آن را بیشتر كند. نتایج غلظت دی اکسید نیتروژن تروپوسفری با پارامترهای هواشناسی نشان دادند ضریب همبستگی پیرسون دی اکسید نیتروژن با باد و دمای سطحی به ترتیب رابطه معکوسی دارد همچنین همبستگی پیرسون دی اکسید نیتروژن با بارش رابطه مستقیمی دارد که نشان می دهد با افزایش سرعت باد غلظت دی اکسید نیتروژن کاهش می یابد برای پایش دی اکسید نیتروژن از سنجنده OMI استفاده شد. در این مطالعه دی اکسید نیتروژن با استفاده از سنجنده OMI در دو ماه فوریه و جولای 2016 نشان داد که در ماه فوریه مقدار دی اکسید نیتروژن بیشتر و در ماه جولای این مقدار کمتر است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        68 - تحلیلی بر سیستم موانع چندگانه مهندسی - طبیعی در راستای مدیریت پایدار پسماندهای رادیواکتیو
        مهدی  یزدیان مهجبین   ردایی راضیه  صفار علیرضا  جباری
        20.1001.1.26763060.1401.7.11.1.1
        رشد جمعیت، فرآیندهای توسعه شهری و صنعتی در سراسر جهان اتخاذ منابع جایگزین انرژی در زمینه کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و همچنین تأثیرات مضر آنها بر سلامت انسان و محیط‌زیست را اجتناب‌‌ناپذیر کرده‌ است. طی دهه‌های گذشته، گسترش استفاده از انرژی هسته‌ای به عنوان منابع انرژی جایگ چکیده کامل
        رشد جمعیت، فرآیندهای توسعه شهری و صنعتی در سراسر جهان اتخاذ منابع جایگزین انرژی در زمینه کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و همچنین تأثیرات مضر آنها بر سلامت انسان و محیط‌زیست را اجتناب‌‌ناپذیر کرده‌ است. طی دهه‌های گذشته، گسترش استفاده از انرژی هسته‌ای به عنوان منابع انرژی جایگزین، حکایت از تولید گسترده پسماند رادیواکتیو را دارد و مدیریت صحیح پسماندهای رادیواکتیو را به چالشی حیاتی برای جامعه جهانی مبدل ساخته است. مطالعه حاضر نوعی مطالعه مروری است که اصول و فرآیندهای مدیریت پسماندهای رادیواکتیو و عوامل موثر در مکان‌یابی سایت‌های دفن پسماندهای رادیواکتیو را مورد واکاوی قرار می‌دهد، و بر طراحی موانع چندگانه مهندسی-طبیعی و اتخاذ برنامه‌های کنترلی-نظارتی همراه با الزامات قانونی در راستای دفع بهینه پسماندهای رادیواکتیو تأکید می‌ورزد تا ضمن اخذ راهبردهای کارا به ابعاد مختلف پایداری در تمامی ابعاد محیط‌زیستی، اجتماعی و اقتصادی توجه شود. نتایج مطالعه حاکی از آن است که فرآیندهای آمایش و تثبیت پسماندهای خطرناک، ارزیابی ریسک، مکانیابی سایت دفن، ایمنی طولانی مدت سایت‌های دفن، طراحی سازه‌های مقاوم، اتخاذ سیستم موانع چندگانه مهندسی- طبیعی، طراحی برنامه‌های پایش و نظارتی می‌تواند میزان آسیب‌پذیری انسان و محیط زیست را از سایت‌های دفن پسماندهای رادیواکتیو کاهش دهد و به عنوان چارچوب موثر در مدیریت پسماندهای رادیواکتیو توسط طراحان، برنامه‌ریزان و مهندسان به کار گرفته شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        69 - بررسی کارایی فرآیند پیشرفته زیستی هوازی به روش بیوراکتور بستر متحرک(MBBR) در تصفیه فاضلاب صنایع توليد مواد شوینده
        سعید پورکریم فریبا استوار کامران تقوی
        در این مطالعه، فرآیند بیولوژیکی هوازی به روش بیوراکتور بستر محترک (MBBR) جهت تصفیه فاضلاب صنایع شوینده مورد بررسی قرار گرفت. میانگین COD و LAS در فاضلاب خام به ترتیب mg/L 10231 و mg/L 210 بود. در این مطالعه، سه غلظت مختلف LAS ( mg/L 210، 500 و 1000 ) به منظور تعیین کارا چکیده کامل
        در این مطالعه، فرآیند بیولوژیکی هوازی به روش بیوراکتور بستر محترک (MBBR) جهت تصفیه فاضلاب صنایع شوینده مورد بررسی قرار گرفت. میانگین COD و LAS در فاضلاب خام به ترتیب mg/L 10231 و mg/L 210 بود. در این مطالعه، سه غلظت مختلف LAS ( mg/L 210، 500 و 1000 ) به منظور تعیین کارایی کل سیستم در حذف COD و LAS استفاده شد. نسبت BOD5/COD پس از پیش تصفیه از 2/0 در فاضلاب خام به 45/0 افزایش یافت. در سیستم MBBR در راکتور 1 با 36 ساعت زمان ماند هیدرولیکی (HRT) بالاترین راندمان حذف به ترتیب برابر 41/93 % و 95 % برای COD و LAS بدست آمد. در راکتور 2 نیز با شرایط مشابه با HRT برابر 36 ساعت، بالاترین راندمان حذف برای COD و LAS به ترتیب برابر 20/94 % و 99/99 % حاصل شد. با تغییرات مقدار هوای تزریقی از L/min 30 به L/min 50 و سپس L/min 70، راندمان حذف در مقدار تزریق هوا به L/min 50 افزایش یافت. بررسی‌های سرعت بارگذاری بار آلی (OUR) نیز کاهش مقدار ویژه مصرف اکسیژن از حدود mg O2/gr MLSS .hr 11 در ابتدای دوره بهره برداری به حدود mg O2/gr MLSS .hr2 در انتهای دوره را نشان داد. این مطالعه نشان داد که با فرآیند MBBR می تواند استانداردهای خروجی محیط زیست برای صنایع شوینده را تامین کرده و به عنوان روشی کارآمد در تصفیه پساب صنایع شوینده بکار رود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        70 - بررسی افت چوب استحصالی، زی¬توده و اندوخته کربن تنه تجاری گونه¬های ممرز و خرمندی در جنگل¬های آستارا
        سیده نسرین  غزنوی
        در این مطالعه به منظور برآورد دقیق حجم، میزان افت چوب استحصالی، زی توده، ترسیب کربن و استخراج معادلات آلومتریک گونه های ممرز و خرمندی تعداد 17 اصله درخت از هر یک از گونه های یاد شده در پارسل 729 از سری هفت حوضه شماره یک جنگل های آستارا انتخاب و پس از اندازه گیری قطر و ا چکیده کامل
        در این مطالعه به منظور برآورد دقیق حجم، میزان افت چوب استحصالی، زی توده، ترسیب کربن و استخراج معادلات آلومتریک گونه های ممرز و خرمندی تعداد 17 اصله درخت از هر یک از گونه های یاد شده در پارسل 729 از سری هفت حوضه شماره یک جنگل های آستارا انتخاب و پس از اندازه گیری قطر و ارتفاع با استفاده از معادله حجم، حجم یابی شدند. سپس درختان منتخب قطع و مجدداً تجدید حجم شدند. نهایتاً پس از تبدیل گرده بینه به قطعات کوچکتر قابل حمل توسط قاطر مجدداً حجم چوب استحصالی اندازه گیری و با آزمون تجزیه واریانس مقایسه آماری شدند. همچنین پس از توزین وزن تر مجموع قطعات، نمونه های دیسک چهار سانتی متری از محل برابر سینه درختان برداشت و پس از توزین وزن اولیه و خشک کردن نمونه ها در آون در دمای 80 درجه زی توده نمونه ها محاسبه شد. ترسیب کربن نمونه ها نیز با روش احتراق در کوره الکتریکی انجام و مقادیر زی توده و ترسیب کربن به کل درختان تعمیم داده شد. معادلات آلومتریک زی توده دو گونه مورد بررسی نیز با استفاده از رابطه نمایی استخراج شد. بر اساس نتایج، میانگین افت چوب استحصالی ممرز و خرمندی به ترتیب 42 و 32 درصد برآورد شد. مجموع اندوخته کربن و دی کسید کربن ترسیب شده توسط دو گونه نیز به ترتیب 60 و 220 تن در هکتار برآورد شد. بعلاوه معادلات آلومتریک استخراج شده ضریب تبیین بالایی (9/0<) را در مورد هر دو گونه ارائه نمودند. نتایج مطالعه حاضر نشان دهنده افت بالای چوب استحصال و دقت بالای معادلات آلومتریک استخراج شده در برآورد زی توده گونه های مورد بررسی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        71 - بررسی و ارزیابی سلامت ناشی از استنشاق ترکیبات آلی فرارموجود درهوای سطح شهر خرم آباد
        آرمان  ساعی
        در این مقاله ارزیابی ریسک سلامت (ریسک سرطانزایی و غیر سرطانی) از طریق استنشاق ترکیبات آلی موجود در هوای شهر خرم آباد مورد بررسی قرار میگیرد. این تر کیبات شامل بنزن ، تولوئن ،اتیل بنزن ، زایلن ها (BTEX) و هگزان نرمال می باشد. برای بررسی میزان ریسک ابتدا دو سناریو ی چکیده کامل
        در این مقاله ارزیابی ریسک سلامت (ریسک سرطانزایی و غیر سرطانی) از طریق استنشاق ترکیبات آلی موجود در هوای شهر خرم آباد مورد بررسی قرار میگیرد. این تر کیبات شامل بنزن ، تولوئن ،اتیل بنزن ، زایلن ها (BTEX) و هگزان نرمال می باشد. برای بررسی میزان ریسک ابتدا دو سناریو ی مختلف براساس میزان مواجهه افراد با ترکیبات آلی مورد بحث و مدت زمان تنفس افراد، تعریف گردید . سپس میزان متوسط دریافت CDI یا تنفس آلاینده های مذکور درطول عمر براساس سناریو های دوگانه در مناطق 11 گانه شهر خرم آباد استخراج گردید. میزان ریسک سرطانزایی برای ترکیبات بنزن و اتیل بنزن و همچنین میزان ریسک غیر سرطانی برای تمامی آلاینده های موزد بحث درهردو سناریو محاسبه گردید و مورد بحث و نتیجه گیری قرار گرفت. لازم به ذکر است که با توجه به حجم بالای محاسبات و به جهت سهولت و دقت در دریافت نتایج حاصله ، برنامه نویسی در محیط نرم افزار EXCEL انجام شد و نتایج اولیه و نهایی مستقیما از این روش محاسبه گردید و نمودارهای لازم نیز ترسیم گردید . براساس محاسبات انجام شده، ریسک سالیانه و ریسک کل سرطانزایی استنشاق آلاینده های مورد بحث درهوای سح شهر خرم آباد برای سناریوی اول به ترتیب برابر با 1.51 E-06 و 5.65 E -01 نفر در سال می باشد. همچنین ریسک سالیانه و ریسک کل برای سناریوی دوم به ترتیب برابر با 6.19 E-07 و 2.31 E-01 نفر در سال است. علاوه بر این میزان اندیس ریسک غیر سرطانی برای استنشاق ترکیبات الی مذکور موجود در هوای شهر خرم آباد ، برای سناریوهای اول ودوم به ترتیب 3.389 و 0.594 می باشد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        72 - بررسی میکروپلاستیک‌ها به عنوان آلاینده نوظهور در منابع و اثرات بهداشتی برروی انسان، مطالعه مروری
        مرجان سالاری درگی محمدباقر خراسانی
        20.1001.1.26763060.1401.7.11.2.2
        در سال‌های اخیر، آلودگی محیط‌ زیست با پلاستیک‌ها به یکی از بزرگترین نگرانی‌های جوامع مختلف تبدیل شده است. میکروپلاستیک‌ها به مواد پلاستیکی با اندازه کمتراز 5 میلی‌متر گفته می‌شود. میکروپلاستیک برای هزاران سال بدون اینکه تجزیه شوند در محیط زیست باقی می‌مانند. با این‌حال، چکیده کامل
        در سال‌های اخیر، آلودگی محیط‌ زیست با پلاستیک‌ها به یکی از بزرگترین نگرانی‌های جوامع مختلف تبدیل شده است. میکروپلاستیک‌ها به مواد پلاستیکی با اندازه کمتراز 5 میلی‌متر گفته می‌شود. میکروپلاستیک برای هزاران سال بدون اینکه تجزیه شوند در محیط زیست باقی می‌مانند. با این‌حال، روش های تحلیلی دقیق برای تشخیص و توصیف پلاستیک‌های ریز (میکروپلاستیک‌ها) کمیاب هستند. در این پژوهش توصیفی- مروری براساس مطالعات محققین مختلف و مقالات سال‌های اخیر به معرفی این آلاینده و به برخی اثرات آن در محیط‌های مختلف و اثرات سوء این آلاینده بر روی سلامتی انسان پرداخته شده است. نتایح مطالعات نشان داده است که آلودگی میکروپلاستیک نمک به‌طور قابل توجهی بین چهار منبع متفاوت، نمک دریا 1674-0، نمک دریاچه 8-462 و سنگ نمک چاه 204-0 میکروپلاستیک بر کیلوگرم گزارش شده است. تعداد میکروپلاستیک‌ها در آب تصفیه نشده 34± 1437 تا 497± 3605 ذره در هر لیتر است و به‌طور کلی مقدار میکروپلاستیک‌ها در شرایط تصفیه آب حدود 83% به‌طور میانگین کمتر از آب تصفیه نشده است. طول و قطر باید در هنگام گزارش در مورد حضور میکروپلاستیک لحاظ شوند، زیرا قطر برای تنفس بسیار مهم است، در حالی که طول نقش مهمی در ماندگاری و سمیت دارد. اگرچه اثرات سوء بهداشتي توسط ميکروپلاستيک‌ها به‌طور کامل آشکار نشده، اما انتقال مواد شيميايي از ميکروپلاستيک‌ها به موجودات زنده يک نگراني قابل ملاحظه است و درک بهتر خطرات بالقوه میکروپلاستیک‌ها برای سلامت انسان ضروری است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        73 - پارامترهای اساسی انتخاب محل پارک‌های جنگلی شهری براساس مولفه‌های توسعه پایدار
        مهناز بیگی مهرداد خانمحمدی سیدمحمود هاشمی
        تعیین کاربری های مناسب به منظور استفاده بهینه از سرزمین گامی موثر در استراتژی توسعه پایدار است. بر این اساس در این مطالعه معرفی معیارهای جهانی انتخاب محل جغرافیایی پارک های جنگلی برای کاربری اکوتوریسم مورد بررسی قرار گرفت. به علت فقدان برنامه ریزی جامع در سطح کشور، کار چکیده کامل
        تعیین کاربری های مناسب به منظور استفاده بهینه از سرزمین گامی موثر در استراتژی توسعه پایدار است. بر این اساس در این مطالعه معرفی معیارهای جهانی انتخاب محل جغرافیایی پارک های جنگلی برای کاربری اکوتوریسم مورد بررسی قرار گرفت. به علت فقدان برنامه ریزی جامع در سطح کشور، کاربری های خدمات شهری از جمله پار ک های جنگلی شهری با مشکلاتی مانند توزیع و مکان گزینی نامناسب و عدم پیش بینی چنین فضاهایی در سطح شهر ها مواجه هستند. با توجه به این مسئله نیاز به احداث فضاهای سبز شهری از جمله پارک های جنگلی شهری با مطالعات دقیق و روش های اصولی در شهر ها ضرورت می یابد. اهمیت مکان گزینی صحیح و انتخاب محل مناسب به عنوان مرحله تعیین کننده ی هزینه های احداث و برنامه ریزی های اقتصادی پروژه ها، آن را مورد توجه مدیران و برنامه ریزان قرار داده است که نتیجه ی آن استفاده از روش های مختلف تصمیم گیری برای مکان یابی است مکان یابی و جانمایی احداث پارک های جنگلی از لحاظ عملکردی دارای اهمیت بسیاری است. زیرا هیچ توسعه ای بدون برنامه ریزی های اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی منجر به توسعه پایدار نخواهد گردید. در این مقاله پس از بیان تعاریف مقدماتی پارک جنگلی شهری، معیارها و استانداردهای مورد استفاده در سطح جهانی در مکان گزینی پارک های جنگلی شهری مورد بحث قرار می گیرند. هدف اصلی این پژوهش بررسی معیارهای مکان یابی پارک های جنگلی شهری می باشد . نتایج حاصل به اهمیت معیارهای کاربری اراضی، دسترسی ، توپوگرافی، چشم انداز، نزدیکی به منابع آبی، پوشش گیاهی و... اشاره دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        74 - امکان سنجی نیترات زدایی از آب آشامیدنی با استفاده از بستر فتوکاتالیستی بتن فراتوانمند
        سما تجسسی جلیل دوست رمضان واقعی فریبا استوار سعید پورکریم
        حذف نیترات از آب آشامیدنی سابقه تحقیقاتی بیش از سه دهه از مطالعات محققین حوزه تصفیه آب را به خود اختصاص داده است و همچنان زمینه فعالیت بسیاری از موضوعات تحقیقاتی می باشد. هدف اصلی از مطالعه در این حوزه، دستیابی یا اصلاح روشهای حذف نیترات از آب آشامیدنی با حداقل هزینه چکیده کامل
        حذف نیترات از آب آشامیدنی سابقه تحقیقاتی بیش از سه دهه از مطالعات محققین حوزه تصفیه آب را به خود اختصاص داده است و همچنان زمینه فعالیت بسیاری از موضوعات تحقیقاتی می باشد. هدف اصلی از مطالعه در این حوزه، دستیابی یا اصلاح روشهای حذف نیترات از آب آشامیدنی با حداقل هزینه و حداقل اثر سوء بر محیط ‌زیست است. استفاده از فرایند فتوکاتالیستی برای نیترات زدایی موضوع جدیدی نیست، اما هنوز ابهامات زیادی درباره این موضوع مطرح می باشد. در این مطالعه، امکان سنجی کاربرد دو فتوکاتالیست مختلف بر روی بستر بتن فراتوانمند (UHPC) مورد بحث واقع شده است. این بستر جدید بوسیله ادغام شدن فتوکاتالیست در ماتریسی سیمانی که به صورت یک لایه فعال بر سطح این بتن عمل می کند، ساخته می شود. حداکثر بهره‌وری و کارایی بلند مدت این سطح فعال بدون افت قابل توجه فتوکاتالیست واقع شده بر روی سطح حاصل می گردد. در این تحقیق امکان استفاده از لایه‌های فتوکاتالیستی بر روی عناصر ساخته شده از بتن فراتوانمند همچون کانال های آبرسانی مورد ارزیابی قرار گرفت و چالش های استفاده از چنین لایه هایی بر سطوح UHPC تشریح گردید. با توجه به تحقیقات صورت گرفته، مشخص شد که استفاده از بستر ثابت کامپوزیت سیمانی جهت تصفیه فتوکاتالیستی نسبت به سایر روش های تصفیه فتوکاتالیستی آب، دارای برتری هایی می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        75 - به کارگیری مؤلفه‌های کتابخانه سبز در کتابخانه های دانشگاهی ایران
        فاطمه رضایی منش محسن حاجی زین العابدینی امیررضا اصنافی
        20.1001.1.26763060.1401.7.11.3.3
        هدف از انجام این پژوهش شناسایی وضعیت مؤلفه‌های کتابخانه‌سبز در کتابخانه‌های مرکزی جامعه موردنظر، روشن ساختن نقش کتابخانه‌ها در پیاده‌سازی فرهنگ جامعه سبز و ارائه راه‌حل و راهبردهایی به منظور رفع خلاهای موجود و پیاده‌سازی کتابخانه ‌سبز است. پژوهش از نوع پیمایشی- توصیفی ا چکیده کامل
        هدف از انجام این پژوهش شناسایی وضعیت مؤلفه‌های کتابخانه‌سبز در کتابخانه‌های مرکزی جامعه موردنظر، روشن ساختن نقش کتابخانه‌ها در پیاده‌سازی فرهنگ جامعه سبز و ارائه راه‌حل و راهبردهایی به منظور رفع خلاهای موجود و پیاده‌سازی کتابخانه ‌سبز است. پژوهش از نوع پیمایشی- توصیفی است. جامعه آماری، شامل کتابخانه دانشگاه‌های سطح یک وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از نظر فضا و تجهیزات و نیروی انسانی است. به منظور جمع‌آوری داده‌ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. سپس داده‌های به‌دست آمده در سطح آمار توصیفی با نرم‌افزار SPSS و با محاسبه میانگین، انحراف معیار، فراوانی مطلق و درصد فراوانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های سطح یک وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با توجه به مؤلفه‌های سبز و استاندارد لید وضعیت مطلوبی ندارند. برای داشتن کتابخانه دانشگاهی سبز باید از ترویج تفکر و فرهنگ سبز در جامعه شروع کرد. زیرا بسیاری از مشکلات ما در این زمینه ریشه در فرهنگ و استفاده نادرست از منابع طبیعی و تجدیدناپذیر است. نتایج پژوهش حاضر می‌تواند کتابخانه‌ها را از وضعیت فعلی خود آگاه سازد که چه میزان با وضعیت ایده‌آل فاصله دارند و از راهبردهای ارائه شده در این پژوهش برای پیاده‌سازی کتابخانه سبز استفاده کنند. برای داشتن کتابخانه سبز دانشگاهی لزوماً نباید با ساختمان سبز شروع کنیم، بلکه این کتابخانه‌ها مأموریت‌هاي سبز نیز دارند و کتابخانه‌ها می‌توانند با پیاده‌سازی چند مؤلفه سبز در کتابخانه خود به عنوان کتابخانه سبز شناخته شوند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        76 - بررسی نقش طرح های هادی در توسعه روستایی از منظر کالبدی با تاکید بر هویت بخشی به فضا مطالعه موردی، شهرستان رشت، استان گیلان
        محمدعلی رحیمی پور شیخانی نژاد حبیب  محمودی چناری سیده فاطمه امامی فرزانه نصیری جان آقا
        اجراي طرح هادي روستایی جهت تأمین عادلانه امکانات از طریق تحول کالبدي- فیزیکی روستا، ایجاد تسهیلات اجتماعی- تولیدي، تأمین خدمات عمومی و بهبود مسکن روستاییان بوده است. اثرات اين طرح‌ها محدود به تغییراتی در بافت کالبدي بوده و در اجراي آن به عامل اقتصادي کمتر توجه شده است. چکیده کامل
        اجراي طرح هادي روستایی جهت تأمین عادلانه امکانات از طریق تحول کالبدي- فیزیکی روستا، ایجاد تسهیلات اجتماعی- تولیدي، تأمین خدمات عمومی و بهبود مسکن روستاییان بوده است. اثرات اين طرح‌ها محدود به تغییراتی در بافت کالبدي بوده و در اجراي آن به عامل اقتصادي کمتر توجه شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش طرح-های هادی در تحولات توسعه کالبدی و هویت بخشی به فضای زیستی از منظر ساکنین روستایی می‌باشد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر رویکرد توصیفی- تحلیلی است که با نمونه ای با حجم 250 نفر از میان افراد روستاهای شهرستان رشت انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش شامل: مطالعات کتابخانه ای برای جمع آوری اطلاعات مربوط به ادبیات تحقیق و سپس پژوهش های میدانی از طریق مشاهده و پرسشنامه می‌باشد. جامعه آماری، روستاییان ساکن روستاهای شهرستان رشت هستند. در این پژوهش به منظور بررسی هویت کالبدی از روش میانه‌یابی به روش کریجینگ استفاده شده است. بعبارتی روش تجزیه و تحلیل داده ها مبتنی بر آمار فضایی می باشد. نتایج تحقیق حاکی از آن است الگوی توزیع فضایی متغیرهای هویت کالبدی در روستاهای شهرستان رشت به صورت خطی (شمالی- جنوبی) است به این معنی که روستاهای واقع در مناطق جنوب، مرکز و شمال از وضعیت مطلوب تری برخوردار می باشند به مراتب هر چه به سمت غرب و شرق کشیده می شود الگوی خطی از بین رفته به به صورت لکه هایی نمایش داده می‌شوند که از وضعیت مطلوبی برخوردار نمی باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        77 - تحلیل تطبیقی قوانین مربوط به کاربری زمین در چهارچوب حکمروایی اقلیمی چندسطحی (موردپژوهی: منطقه شهری قزوین)
        مصطفی مومنی ناصر برک پور
        شهرنشینی و تغییرات اقلیمی، دو پدیده جهانی هستند و به لحاظ ذاتی دارای همبستگی می‌باشند. کاربری زمین نیز به عنوان یکی از مهم ترین عوامل در این حوزه به شیوه‌های مختلف تغییرات اقلیمی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. یکی از راهکارهای مدیریت این مسئله بکارگیری حکمروایی اقلیمی چندسط چکیده کامل
        شهرنشینی و تغییرات اقلیمی، دو پدیده جهانی هستند و به لحاظ ذاتی دارای همبستگی می‌باشند. کاربری زمین نیز به عنوان یکی از مهم ترین عوامل در این حوزه به شیوه‌های مختلف تغییرات اقلیمی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. یکی از راهکارهای مدیریت این مسئله بکارگیری حکمروایی اقلیمی چندسطحی است که یک چهارچوب مفهومی انعطاف پذیر برای درک روابط بین شهرها، مناطق و دولت‌های ملی در مسائل مربوط به راهبردهای کاهش و سازگاری را فراهم می‌آورد. هدف از این پژوهش ارزیابی قوانین مربوط به کاربری زمین با توجه به معیارهای شیوه اختیارات در چهارچوب حکمروایی اقلیمی چندسطحی در منطقه شهری قزوین بوده است. در این مطالعه از روش پژوهش اسنادی و فن بازبینی نظام مند متون و به منظور انطباق معیارهای شیوه اختیارات و مواد قانونی در قوانین و مقررات مورد بررسی، از روش تطبیقی–تحلیلی استفاده شده است. در این راستا 10 قانون ناظر به وجود موادی که در آن‌ها به مسئولین نهادهای محلی وظایف و اختیاراتی را در حوزه برنامه‌ریزی کاربری زمین اعطا کرده است، مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج مطالعه حاکی از آن است که چالش‌هایی همچون تاثیر سیاست‌ها و راهبردهای اسناد توسعه‌ای بر تصمیمات، اختلاف میان تصمیمات و اسناد بالادستی، تفاوت در ماهیت مراجع بررسی و صدور مجوزها، خلاء‌های قانونی در ارتباط با قانون‌های مرتبط و تناقض در اجرا در حوزه برنامه‌ریزی کاربری زمین در منطقه شهری قزوین وجود دارد و برخی تصمیم گیری‌ها در سطوح محلی بر اساس اختیارات واگذار شده کمتری اتخاذ شده و اقدامات منتج از آن بیشتر در معرض آسیب است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        78 - بررسی و شناسایی پسماند شهرک های صنعتی استان گیلان (مطالعه موردی: صنایع پلاستیک و لاستیک سنتزی)
        زهرا ضمیرایی صدف فیضی محمد پناهنده
        توسعه صنایع و رشد سریع جمعیت با توجه به افزایش مواد مصرفی و در نتیجه ازدیاد پسماندهای صنعتی از چالش‌های مورد توجه در جهان است. هدف از انجام مطالعه حاضر بررسی میزان تولید پسماند صنعتی در گروه صنعتی پلاستیک و لاستیک سنتزی استان گیلان و وضعیت آلایندگی حاصل از آن است. نتایج چکیده کامل
        توسعه صنایع و رشد سریع جمعیت با توجه به افزایش مواد مصرفی و در نتیجه ازدیاد پسماندهای صنعتی از چالش‌های مورد توجه در جهان است. هدف از انجام مطالعه حاضر بررسی میزان تولید پسماند صنعتی در گروه صنعتی پلاستیک و لاستیک سنتزی استان گیلان و وضعیت آلایندگی حاصل از آن است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد عمده پسماندهای صنعتی شناسایی شده در این گروه شامل ضایعات پلاستیکی، قوطی رنگ، ضایعات مقوا، پودر رنگ، تسمه بسته‌بندی، ضایعات پلیمر، لجن پلیمر، ضایعات چوب، شیشه و الیاف ضایعاتی نخ کربنی هستند. ضایعات پلاستیکی با مقدار 08/136 تن بیش‌ترین و پودر رنگ با 04/0 تن کم‌ترین پسماند صنعتی تولید شده در این گروه را تشکیل می‌دهند. روغن مستعمل با مقدار کل 14092 لیتر تنها پسماند خطرناک شناسایی شده در این گروه است. از مطالعه حاضر نتیجه‌گیری می‌شود که عمده روش های مدیریتی بکار رفته در این گروه صنعتی بازیافت و فروش است ولی پسماند خطرناک به طور مناسب دفع نمی‌شود. روش پیشنهادی برای روغن مستعمل پالایش مجدد است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        79 - پیش بینی قیمت تعدیل شده کربن با استفاده از تجزیه وتحلیل سری های زمانی
        رؤیا  عابدی
        بسیاری از ابزارهای اقتصادی برای کاهش تغییر اقلیم ارائه و به کار گرفته شده اند. تجارت کربن یکی از این ابزارهای مبتنی بر بازار است که به عنوان روشی مقرون به صرفه و مناسب برای تغییر اقلیم و موضوعات محیط زیستی شناخته شده است. امروزه موضوع ترسیب کربن و تولید انرژی زیستی در م چکیده کامل
        بسیاری از ابزارهای اقتصادی برای کاهش تغییر اقلیم ارائه و به کار گرفته شده اند. تجارت کربن یکی از این ابزارهای مبتنی بر بازار است که به عنوان روشی مقرون به صرفه و مناسب برای تغییر اقلیم و موضوعات محیط زیستی شناخته شده است. امروزه موضوع ترسیب کربن و تولید انرژی زیستی در مقابل سوخت‌های فسیلی بسیار مورد توجه دولت‌ها قرار دارد و تلاش‌های بسیاری برای کاهش یا کنترل انتشار دی‌اکسید‌کربن از این طریق انجام شده است. هدف از این مطالعه بررسی نوسانات قیمت کربن و پیش بینی روند قیمت بر این اساس داده های تاریخی قیمت کربن در سری زمانی 2005- 2020 است. داده ها پس از حذف تورم توسط آنالیز رگرسیون بر پایه آزمون دیکی- فولر مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد روند قیمت کربن در طی این دوره دارای نوسان بوده است. میانگین قیمت مورد انتظار کربن 3،303،589 ریال می باشد. بسیاری از ابزارهای اقتصادی برای کاهش تغییر اقلیم ارائه و به کار گرفته شده اند. تجارت کربن یکی از این ابزارهای مبتنی بر بازار است که به عنوان روشی مقرون به صرفه و مناسب برای تغییر اقلیم و موضوعات محیط زیستی شناخته شده است. امروزه موضوع ترسیب کربن و تولید انرژی زیستی در مقابل سوخت‌ های فسیلی بسیار مورد توجه دولت‌ها قرار دارد و تلاش‌ های بسیاری برای کاهش یا کنترل انتشار دی‌اکسید‌کربن از این طریق انجام شده است. هدف از این مطالعه بررسی نوسانات قیمت کربن و پیش بینی روند قیمت بر این اساس داده های تاریخی قیمت کربن در سری زمانی 2005- 2020 است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        80 - ارزیابی الگوی فضایی پراکنش عملکردی سکونتگاه های ناحیه روستایی زبرخان (طی بازه زمانی 1375-1398)
        نسیبه  حسینی حسن افراخته فرهاد عزیزپور
        با هدف مطالعه سازمان فضایی دهستان، پژوهش حاضر در پی آن است که ابتدا به تعیین و تشکیل سلسه مراتبی از سکونتگاه ها که بتواند چارچوب موثری برای توزیع خدمات و کارکردها در سطوح مختلف باشد، بپردازد و در نهایت الگوی فضایی حاکم در ناحیه را شناسایی کند. بنابراین با استفاده از شاخ چکیده کامل
        با هدف مطالعه سازمان فضایی دهستان، پژوهش حاضر در پی آن است که ابتدا به تعیین و تشکیل سلسه مراتبی از سکونتگاه ها که بتواند چارچوب موثری برای توزیع خدمات و کارکردها در سطوح مختلف باشد، بپردازد و در نهایت الگوی فضایی حاکم در ناحیه را شناسایی کند. بنابراین با استفاده از شاخص مرکزیت و به کارگیری 35 متغیر، نسبت به سطح بندی سکونتگاه های مورد مطالعه در سطوح مختلف عملکردی اقدام گردید. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و بر اساس روش توصیفی - تحلیلی است. شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و میدانی است. قلمرو جغرافیایی تحقیق، دهستان زبرخان شهرستان نیشابور است. یافته-های پژوهش حاکی از آن است که عدم توزیع مناسب خدمات و نبود تعادل فضایی سبب ساز افزایش جابه جایی و حرکت بین سکونتگاه های انسانی در سطح دهستان شده است. از این رو دو سکونتگاه قدمگاه، درود با رتبه های اول به مکان های اصلی تردد درون ناحیه ای تبدیل شده اند. این در حالیست که روستاهای بازحیدر، علی اباد، چشمه خسرو، محمد اباد، قره داش، قره بیک و کلاته لویدانی در پایین ترین سطح توسعه (محروم) قرار دارند و از حداقل خدمات و امکانات بی بهره اند. نتایج تحقیق بیانگر آن است که الگوی جریان ها به صورت روابط یکسویه است و پیوندهای مکمل، دوسویه و هم افزا شکل نگرفته است. این الگو مطابق با نظریه قطب رشد با حاکمیت شهرهاست و هنوز با الگوی شبکه منطقه ای فاصله زیادی دارد. ب پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        81 - عوامل مؤثر در ارتقاء کارآفرینی گردشگری در مناطق روستایی با تأکید بر حفظ محیط زیست
        سیده محدثه  حاتمی شاه خالی
        می توان گفت مانند دیگر فعالیت های خودجوش بشر، کارآفرینی که منجر به ارتقاء کیفیت زندگی و بهزیستی شود، از اهمیت بالایی برخوردار است. در مسیر توسعه و ارتقاء سطح کارآفرینی عوامل اثرگذاری نقش دارند ضمن اینکه در مقابل این عوامل موانع و چالش هایی نیز پیش روی کارآفرینان وجود دا چکیده کامل
        می توان گفت مانند دیگر فعالیت های خودجوش بشر، کارآفرینی که منجر به ارتقاء کیفیت زندگی و بهزیستی شود، از اهمیت بالایی برخوردار است. در مسیر توسعه و ارتقاء سطح کارآفرینی عوامل اثرگذاری نقش دارند ضمن اینکه در مقابل این عوامل موانع و چالش هایی نیز پیش روی کارآفرینان وجود دارد. هدف از انجام این پژوهش شناسایی این عوامل و مطالعه عناصر اثرگذار می باشد. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی است و می توان از نتایج تحقیق در مناطق دیگر نیز بهره برد و به لحاظ روش انجام کار، توصیفی_ تحلیلی می باشد. در این پژوهش جهت استخراج داده های پرسشنامه ها از نرم افزار SPSS بهره گرفته شده است و برای آزمون فرضیه ها از روش تک نمونه ای استفاده شده است. پژوهش حاکی از این مطلب است که رابطه معناداری بین عوامل نهادی و سازمانی، عوامل اقتصادی، عوامل مدیریتی، عوامل اجتماعی، زیست محیطی و فرهنگی و ارتقاء سطح کارآفرینی در روستاهای مورد مطالعه وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        82 - ارزیابی روند تغییرات بارندگی و دما و اثرات آن¬ها بر خشکسالی هواشناسی در استان کرمانشاه
        مریم تیموری یگانه لیلا تیموری یگانه
        تغییرات اقلیمی یکی از ویژگی های طبیعی چرخه اتمسفری می باشد که بر اثر آن ناهنجاری ها و یا نوساناتی در روند پارامترهای هواشناسی از جمله بارندگی و دما حاصل می شود همچنین خشکسالی یکی از بلایای جوی و اقلیمی و از جمله رخدادهای مصیبت باری است که در تناوب با سیلاب ها هر ساله خس چکیده کامل
        تغییرات اقلیمی یکی از ویژگی های طبیعی چرخه اتمسفری می باشد که بر اثر آن ناهنجاری ها و یا نوساناتی در روند پارامترهای هواشناسی از جمله بارندگی و دما حاصل می شود همچنین خشکسالی یکی از بلایای جوی و اقلیمی و از جمله رخدادهای مصیبت باری است که در تناوب با سیلاب ها هر ساله خسارت های قابل ملاحظه ای را بوجود می آورد. کمبود بارش اثرات متفاوتی را بر روی آب های زیر زمینی، رطوبت خاک و جریان رودخانه ها به جای می گذارد. به همین دلیل بررسی روند تغییرات بارش و دما همواره مورد توجه محققان علوم مختلف از جمله منابع طبیعی و محیط زیست بوده است. در این تحقیق با استفاده از داده های سازمان هواشناسی استان کرمانشاه مربوط به 30 سال بارندگی، متوسط دمای حداقل و متوسط دمای حداکثر در سه ایستگاه کرمانشاه، اسلام آباد غرب و سرپل ذهاب به ارزیابی وضعیت شدت خشکسالی در هر سال به وسیله نرم افزار DIC با استفاده از شاخص استاندارد بارندگی(SPI) و بررسی روند تغییرات دما با استفاده از دو آزمون ناپارامتریک مان-کندال، سنس استیمیتور و همچنین رگرسیون خطی، پرداخته شد. به منظور بررسی روند خشکسالی در طی دوره 30 ساله از نرم افزار آماری استفاده گردید و نتایج نشان دادند که در طی دوره 30 ساله، هر سه ایستگاه در وضعیت نزدیک به نرمال قرار دارند. همچنین نتایج تغییرات دمایی نیز با استفاده از آزمون های مذکور گویای روند رو به افزایش دما بوده و این روند با استفاده از دو آزمون ناپارامتریک مان-کندال، سنس استیمیتور در سطح 99 درصد معنا دار می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        83 - تأثیر گردشگری بر افزایش درآمد روستاییان مطالعه موردی: روستاهای بخش چابکسر شهرستان رودسر
        صابره  صلاح کار
        برای کشورهایی مانند ایران، درآمدهای نفتی نوعی رانت اقتصادی تلقی می شود که فاقد هرگونه اثرات القایی مستقیم از لحاظ بالا بردن سطح تولید در اقتصاد است. در حالیکه صنعت گردشگری به صورت زنجیروار با برخی از فعالیت های اقتصادی وابستگی دوسویه دارد و رونق آن، از لحاظ افزایش درآ چکیده کامل
        برای کشورهایی مانند ایران، درآمدهای نفتی نوعی رانت اقتصادی تلقی می شود که فاقد هرگونه اثرات القایی مستقیم از لحاظ بالا بردن سطح تولید در اقتصاد است. در حالیکه صنعت گردشگری به صورت زنجیروار با برخی از فعالیت های اقتصادی وابستگی دوسویه دارد و رونق آن، از لحاظ افزایش درآمدها در اقتصاد کشور میزبان تأثیر بسزایی می گذارد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی اثرات گردشگری در افزایش درآمد روستاهای مورد مطالعه می باشد که به شیوه پیمایشی و توصیفی-تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق ساکنان 7روستای منتخب گردشگرپذیر از دو بخش سیاهکلرود و اوشیان بخش چابکسر شهرستان رودسر می باشند که براساس فرمول کوکران 331نفر با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای انجام گرفته است. پرسشنامه مهمترین ابزار جمع آوری اطلاعات در تحقیق حاضر است که روایی آن از سوی متخصصان فن مورد تأیید قرار گرفته و پایایی ابزار تحقیق با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 94% به تأیید رسیده است نتایج به دست آمده از آزمون علامت و فریدمن، افزایش درآمد روستاییان با میانگین 79/3 و انحراف معیار 51/0 را تبیین نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        84 - مطالعۀ کارایی روش‌های مختلف تجزیۀ زیستی میکروبی در حذف آلاینده‌های هیدروکربنی نفت خام
        فرهود نوائی عباس هاشمی‌زاده
        آلاینده‌های هیدروکربن‌های نفتی، از لحاظ تجزیه و مقابله جزء ترکیب‌های سخت بوده و به عنوان آلاینده‌های آلی پایدار و مهم طبقه بندی می‌شوند.‌‌ این آلاینده‌ها اثرات نامطلوبی بر سلامت انسان و محیط پیرامونش دارند و مقابله با آلودگی محیط زیست ناشی از آن‌ها مسئلۀ مهمی برای جهان چکیده کامل
        آلاینده‌های هیدروکربن‌های نفتی، از لحاظ تجزیه و مقابله جزء ترکیب‌های سخت بوده و به عنوان آلاینده‌های آلی پایدار و مهم طبقه بندی می‌شوند.‌‌ این آلاینده‌ها اثرات نامطلوبی بر سلامت انسان و محیط پیرامونش دارند و مقابله با آلودگی محیط زیست ناشی از آن‌ها مسئلۀ مهمی برای جهان و جوامع بشری است. هرچند پاکسازی این آلاینده‌ها از محیط زیست یک مشکل اساسی است، اما تجزیۀ بیولوژیکی که از فعالیّت بیولوژیکی طبیعی و تجزیۀ میکروبی استفاده می‌کند‌‌، یک روش سازگار با محیط زیست و اقتصادی برای کنترل این نوع آلودگی‌ها است و در پاک‌سازی محیط‌های آلوده با هیدروکربن‌های نفتی به یک روش اصلی تبدیل شده است. پژوهش حاضر یک بررسی جامع، به‌هنگام و کارآمد دربارۀ تصفیۀ زیستی آلاینده‌های هیدروکربنی نفت خام با در نظر گرفتن دگرگونی و تغییرات هیدروکربن‌ها توسط میکروارگانیسم‌ها با تمرکز ویژه بر بینش‌های جدید به وجود آمده در چند سال اخیر را ارائه می‌دهد‌‌. همچنین متابولیسم هیدروکربن‌ها در میکروارگانیسم‌ها با مرور تحقیقات ارائه شده در چند سال اخیر تشریح شده است. نتایج مطالعه حاضر به خوبی نشان می‌دهد آلاینده‌های هیدروکربن‌های نفتی با استفاده از برخی میکروارگانیسم‌ها مانند اولئوفیلیک، تا حد قابل قبولی زیست‌تجزیه‌پذیر بوده و حذف آن‌ها با این روش مقرون به صرفه و اقتصادی است‌‌، همچنین تجزیۀ بیولوژیکی میکروبی آلاینده‌های هیدروکربن نفتی از فعالیّت‌های کاتالیزوری آنزیمی میکروارگانیسم‌ها استفاده می‌کند و میزان تخریب آلاینده‌ها را تا چندین برابر روش‌های سنتی افزایش د&#x